خداحافظی با حساب‌های بانکی

با دیجیتالی شدن فزاینده شناسه‌ها و آن‌لاین شدن فرآیند شناسایی افراد توسط بانک‌ها، حساب‌های بانکی به تدریج به مکانی برای نگهداری پول‌های مجازی در یک «توشه دیجیتال» تبدیل می‌شوند که فقط امکان دسترسی افراد مورد اعتماد صاحب حساب به آن میسر خواهد بود. امروزه با هر مدیر بخش دیجیتال بانک‌ها صحبت کنید، از او در مورد لزوم و حتمی بودن از بین رفتن حساب‌های بانکی سنتی در آینده‌ای نزدیک و جایگزین شدن آنها با حساب‌های کاملا دیجیتال خواهید شنید. اما سوال کلیدی در این مورد این است که حساب‌های بانکی سنتی چرا و چگونه به تاریخ خواهند پیوست و دیگر نیازی به وجودشان نخواهد بود؟

در دنیای واقعی که افراد به مسافرت‌های حقیقی می‌روند و به پول واقعی نیاز پیدا می‌کنند هر کسی به مکانی امن و مورد اطمینان برای نگهداری پولش نیاز دارد و به همین دلیل مقامات ذی‌صلاح یعنی دولت‌ها برای آنها شناسه‌هایی از قبیل گذرنامه و گواهینامه رانندگی صادر می‌کنند. بانک‌ها نیز برای افتتاح حساب برای مشتریان خود به همین مدارک شناسایی نیاز دارند و آنها را از متقاضیان باز کردن حساب مطالبه می‌کنند و پس از آن است که بانک‌ها ضمانت می‌کنند که به نیابت از شما ارزش دارایی‌های‌تان را مدیریت کنند. در موارد مشابهی همچون استفاده از خدمات درمانی و سلامت نیز هر گونه دسترسی به ارزش‌ها و دارایی‌ها در قالب تبادل فیزیکی ارزش، کالا و خدمات امکان پذیر می‌شود.

قدرت افراد

امروزه ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که در حال دیجیتالی شدن است و دیجیتال یعنی دموکراتیزه شدن و تمرکز زدایی. به عبارت بهتر در فرآیند دیجیتالی شدن، قدرت اصلی از مراکز قدرت و صادرکننده شناسه‌ها گرفته شده و به خود افراد داده می‌شود. در این حالت است که هر فردی دارای «توشه دیجیتالی» خود خواهد بود که با استفاده از آن او خواهد توانست برای دسترسی خود به مراکز و امکانات مختلف، تعیین تکلیف کند.

در این الگو دیگر خبری از درگاه‌های متمرکز و خارجی برای تایید شناسه‌های افراد وجود نخواهد داشت و این خود افراد هستند که همه چیز را مدیریت خواهند کرد و دیگر نیازی به مداخله یک عامل بیرونی که به خود حق مدیریت، ذخیره‌سازی و تبادل ارزش‌هایی راکه افراد نزد او به امانت گذاشته‌اند می‌دهد، وجود ندارد.

مالکیت دیجیتال

هنگامی که بخواهیم به تردیدها راجع به چرایی و چگونگی مدیریت ارزش‌ها توسط مرکز قدرتی که قاعدتا هیچ گونه حق تعیین تکلیف برای صاحبان ارزش را ندارد (اما اکنون چنین می‌کند) پایان دهیم ناگزیر به این نتیجه می‌رسیم که بانک‌ها که طی قرن گذشته با هدف پاسداشت و نگهداری از پول‌های کاغذی و ارزش‌های حقیقی مردم در قالب شبکه‌های محلی و منطقه‌ای شکل گرفته بودند و ماهیت وجودی‌شان بر پایه ساختمان‌ها و نیروهای انسانی‌شان شکل گرفته بود، حق داشتند در قبال ارائه خدمات به مشتریان‌شان از آنها شناسه‌هایی را طلب کنند و این خود بانک‌ها بودند که می‌توانستند و باید ساختارهای متمرکز صدور شناسه و کنترل شناسه‌ها را ایجاد و مدیریت نمایند.

اما امروزه، ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که در آن ارزش‌ها و هویت‌ها با هدف حمایت از توزیع اطلاعات در شبکه‌های بین‌المللی نرم‌افزار و سرورهای جهانی، به‌طور کامل دیجیتالی شده‌اند. برای مدیریت این ساختار دیجیتال، شناسه‌ها و هویت ما باید توسط خود ما مورد تایید قرار گیرد و نه نهادهای متمرکز یا بانک‌ها، چرا که مدیریت یک ساختار دموکراتیک و غیرمتمرکز توسط یک نهاد متمرکز و اقتدارگرا غیرممکن و غیرمعقول است.

بنابراین، مهم ترین و کلیدی ترین تغییر در آینده دنیای بانکداری و فاینانس عبارت خواهد بود از تغییر ساختار و جهت نقش‌آفرینی شناسه‌ها به سمت یک سیستم باز و آزاد که در آن افراد به این دلیل مورد تایید قرار گرفته و مجاز به استفاده از ارزش‌های خود می‌شوند که خودشان بخواهند با هر کسی که مایل باشند مراوده داشته باشند و در این میان، شبکه جهانی اینترنت می‌تواند نقش واسطه را بازی کند و مشخص نماید که هر کسی مالک چه چیزی است و چه کسی می‌تواند با چه کسی مبادلات تجاری و مالی انجام دهد. باب گریفلد در مورد این سیستم جدید نقل قول جالبی دارد: «این تکنولوژی مرا قادر می‌سازد تا به شما اعتماد کنم بدون اینکه شما را بشناسم یا شما مرا بشناسید و این امر امکان‌پذیر نخواهد بود مگر اینکه همه ما «خود دیجیتال» خود را بشناسیم و در این حالت دیگر نیازی به حساب بانکی نخواهیم داشت.»

منبع: مجله بنکر، فوریه 2016