تایم‌لاین بحران سوریه و واکنش آمریکا

حمله آمریکا به پایگاه هوایی سوریه بعد از چند سال بحث و مناظره و بررسی مداخله واشنگتن در این جنگ داخلی خونین، بالاخره رخ داد. از زمان شروع این درگیری، سلاح‌های شیمیایی باعث کشته شدن صدها نفر از مردم شده و سازمان ملل این حملات را محکوم کرده است. یکی از بدترین این حملات چند روز پیش در شمال استان ادلب که در دست شورشیان است رخ داد و به کشته شدن ده‌ها غیرنظامی، از جمله زنان و کودکان منجر شد. این حمله شیمیایی باعث شد دونالد ترامپ در هفتاد و هفتمین روز ریاست جمهوری خود به تغییر اساسی سیاست آمریکا در این زمینه روی بیاورد و دست به اولین حمله نظامی مستقیم علیه دولت سوریه بزند. ترامپ دولت بشار اسد را مقصر این حمله دانسته و از جامعه جهانی خواست در تلاش برای پایان دادن به این جنگ خونین با او همراه شوند. تایم لاین وقایع سوریه که به حمله اخیر آمریکا به این کشور منجر شد از این قرار است:

مارس 2011: به دلیل بازداشت گروهی از پسران نوجوان به دست نیروهای امنیتی به جرم کشیدن یک گرافیتی ضد دولتی روی دیوار مدرسه، در شهر درعا اعتراضات شکل گرفت. در روز ۱۵ مارس اعتراضی در بخش قدیمی شهر دمشق صورت گرفت.

آوریل 2011: نیروهای امنیتی به تجمعی در شهر حمص، سومین شهر بزرگ سوریه که در آن هزاران نفر سعی کرده بودند اعتراضاتی مشابه آنچه در میدان تحریر قاهره برای سرکوبی حسنی مبارک رخ داده بود شکل دهند، حمله کردند.

18 اوت 2011: باراک اوباما خواستار استعفای بشار اسد شد و دستور بلوکه کردن دارایی‌های دولت سوریه را صادر کرد.

تابستان 2012: جنگ به حلب، بزرگ‌ترین شهر سوریه و پایتخت تجاری سابق این کشور گسترش پیدا کرد.

20 اوت 2012: اوباما گفت استفاده از سلاح‌های شیمیایی «خط قرمز» آمریکا است و محاسبات او را برای مداخله در جنگ داخلی تغییر خواهد داد و عواقب گسترده‌ای به دنبال دارد.

19 مارس 2013: دولت سوریه و مخالفان یکدیگر را به دلیل حمله شیمیایی که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر، از جمله سربازان ارتش در شهر خان العسل در شمال کشور شد متهم کردند. بررسی‌های بعدی سازمان ملل حاکی از وجود گاز سارین در این حمله بود که عامل آن در نهایت مشخص نشد.

21 اوت 2013: صدها نفر از مردم در حومه‌های پایتخت سوریه که به دست شورشیان افتاده بود درگیر عوارض سلاح‌های شیمیایی شدند. بازدید کارشناسان سازمان ملل از محل نشان داد موشک‌های زمین به زمینی که به سوی مناطق غیرنظامی شلیک شده، حاوی گاز سارین بوده است. آمریکا و کشورهای دیگر، دولت سوریه را مقصر دانستند.

31 اوت 2013: اوباما اعلام کرد از کنگره مجوز انجام اقدام تنبیهی علیه دولت سوریه را دریافت خواهد کرد، اما ظاهرا از حمایت لازم در این زمینه برخوردار نشد.

27 سپتامبر 2013: شورای امنیت سازمان ملل در پی توافق واشنگتن و مسکو بر سر قطعنامه‌ای علیه سوریه، به دولت این کشور فرمان داد مسوولیت انبارهای تسلیحات شیمیایی را که در اختیار دارد بپذیرد و اقدام به انهدام آنها کند. شورای امنیت تهدید کرد در صورت تخطی از این فرمان استفاده از اقدام نظامی مجاز خواهد بود.

14 اکتبر 2013: سوریه «کنوانسیون منع جنگ‌افزارهای شیمیایی» را امضا کرد که بر مبنای آن این کشور از تولید، ذخیره‌سازی و استفاده از تسلیحات شیمیایی منع شد.

23 ژوئن 2014: سازمان منع استفاده از جنگ‌افزارهای شیمیایی اعلام کرد آخرین تسلیحات شیمیایی دولت سوریه از بین رفته است. مقامات مخالف سوری مدعی شدند انبارهای دولت به‌طور کامل بررسی نشده و تجهیزاتی باقی مانده است.

23 سپتامبر 2014: آغاز حملات هوایی آمریکا به مواضع داعش در سوریه.

7 اوت 2015: با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر تکرار حملات حاوی گاز کلرین علیه غیرنظامیان در مناطق تحت اشغال شورشیان، شورای امنیت سازمان ملل به سازمان منع جنگ‌افزارهای شیمیایی و بازرسان سازمان ملل مجوز داد در این باره تحقیق کنند. گاز کلرین با اینکه به اندازه گازهای عامل اعصاب سمی نیست، اما بسته به نوع استفاده از آن می‌تواند جزو تسلیحات شیمیایی دسته‌بندی شود.

24 اوت 2016: پنل مشترک سازمان منع جنگ‌افزارهای شیمیایی و سازمان ملل مدعی شدند دولت سوریه دو بار از هلی‌کوپترهایی برای انتشار گاز کلرین علیه مخالفان در مناطق غیرنظامی در شمال استان ادلب استفاده کرده است. این حملات بین سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ رخ داده است. این پنل همچنین دریافت که داعش اقدام به استفاده از گاز خردل کرده است.

28 فوریه 2017: روسیه و چین قطعنامه شورای امنیت را مبنی بر تحریم دولت سوریه به خاطر استفاده از سلاح‌های شیمیایی وتو کردند.

4 آوریل 2017: حداقل ۵۸ نفر در پی حمله شیمیایی که پزشکان آن را ناشی از گاز عامل اعصاب در شهر خان شیخون در استان ادلب می‌دانند، کشته شدند. آثار خفگی، تشنج، کف کردن و انقباض مردمک چشم در میان قربانیان دیده شده است. مسکو و دولت سوریه مسوولیت این حمله را نپذیرفته‌اند.

4 آوریل 2017: دونالد ترامپ در بیانیه‌ای اعلام کرد این اقدامات دولت اسد نتیجه مستقیم «ضعف و بی‌ارادگی» دولت اوباما است.

5 آوریل 2017: ترامپ گفت دولت اسد با انجام حمله شیمیایی در سوریه «از بسیاری از خطوط عبور کرده است.»

6 آوریل 2017: آمریکا موشک‌های کروز خود را در پاسخ به آنچه مقامات این کشور حمله شیمیایی مخوف علیه غیرنظامیان توصیف کرده‌اند، به سوی سوریه شلیک کرد. این اولین حمله مستقیم آمریکا به دولت سوریه و جدی‌ترین دستور نظامی ترامپ از زمان روی کار آمدنش بود. ترامپ این حمله را برای «منافع امنیت ملی» آمریکا حیاتی خواند.

منبع: Associated Press