فرمول دستیابی به استقلال مالی
«10 مسیر ثروتمند شدن»، «چگونه می‌توانید در کمترین زمان پولدارترین فرد شوید»، «یک شبه پولدار شوید» و... جملاتی است که ممکن است شنیده باشید و حتی سعی کرده باشید با به کار بستن آنها به رویای زندگی خود نزدیک شوید. بارها و بارها در مقالات، در تبلیغات تلویزیونی یا در سایت های مختلف با این جمله مواجه شده‌اید که مثلا شما می‌توانید با به کار بستن چند روش ساده ثروتمند شوید؟ ممکن است چندین مرتبه هم فریب ظاهر این تبلیغات را خورده باشید و در سمینارهایی که به این بهانه برگزار می‌شوند شرکت کرده باشید، اما واقعیت این است که هیچ فرمول جادویی برای ثروتمند شدن وجود ندارد. هیچ کس نمی‌تواند به قطعیت به شما بگوید که قیمت یک ملک یا یک زمین یا سهام یک شرکت بورسی ظرف یک سال آینده، سه برابر خواهد شد، پس به‌سرعت در آن سرمایه‌گذاری کنید.

بسیاری از کارشناسان اقتصاد خانواده معتقدند در واقع تمرین مستمر فرمول‌های ساده و غیر جذاب است که می‌تواند آینده خوب مالی را برای هر فردی رقم بزند. این فرمول‌های ساده در همه‌جا وجود دارند. برای رسیدن به‌تناسب اندام، شما باید وقتی از روز خود را ورزش کرده و روی خورد و خوراک خود، کنترل داشته باشید. برای کسب مهارت در زبان انگلیسی باید به‌صورت مستمر تمرین کرده و هر روز زمان مشخصی را به این کار اختصاص دهید. برای رسیدن به هر هدفی این موضوع صادق است؛ از یادگیری یک ساز موسیقی تا رسیدن به استقلال مالی. یک تعریف مشخص برای ثروت در تمامی دنیا وجود دارد و آن هم این جمله است: درآمد منهای مخارج مساوی با ثروت است. ثروت رسیدن ارث‌ومیراث یا برنده شدن در یک قرعه‌کشی نیست. ثروتمند شدن یک سیستم است که باید آن را تمرین کرد. البته این فرمول جذابی نیست. نه کاهش مخارج و نه افزایش درآمد، هیچ‌کدام کارهای آسان و جذابی برای هیچ فردی نیستند و بدون داشتن یک سیستم مشخص و بازبینی مستمر فعالیت‌های گذشته، نمی‌توان در آنها به موفقیت رسید؛ بنابراین قدم نخست این است که مخارج خود را کاهش دهیم. اما چگونه می‌توان مخارج را کاهش داد؟

پاسخ به این سوال ساده است. نخست اینکه صرفه‌جویی اثر مهمی روی موقعیت مالی هر فردی دارد. صرفه‌جویی بخش مهمی از مدیریت امور مالی شخصی است. زمانی که از مخارج خود بکاهید، جریان درآمدی شما افزایش می‌یابد. اگر با حقوق ماهانه ۲ میلیون تومان در هر ماه زندگی می‌کنید، کاهش ۲۰۰ هزار تومانی مخارج می‌تواند دست شما را برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری بسیار باز کند. مزیت بزرگ کاهش مخارج این است که می‌توانید بلافاصله و از همین امروز آنها را به کار ببندید. بسیاری از افراد پس از دوره‌ای و با ردیابی مخارج خود و انضباط بخشیدن به هزینه‌ها، توانسته‌اند مخارج خود را نصف کنند. البته شاید شما نتوانید از همین امروز این کار را انجام دهید اما کشف نقاط پرخرج زندگی و کاهش آنها می‌تواند به‌سرعت روی فرمول ثروت اثر خود را بگذارد.

در عین حال صرفه‌جویی یک نقطه ضعف نیز دارد؛ به‌عبارت دیگر نقطه ضعف صرفه‌جویی محدودیت آن است. از یک سو نمی‌توان تا سرحد مرگ پس‌انداز کرد و از خوراک و مسکن و پوشاک زد که در این حالت زندگی بسیار دردآور است و از سوی دیگر اگر درآمد ماهانه شما دو میلیون تومان است، در بهترین حالت می‌توانید دو میلیون تومان صرفه‌جویی کنید. بنابراین در این مرحله باید گام دوم را برای رسیدن به استقلال مالی به کار بگیرید. دومین گام در این مسیر افزایش درآمد است. کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند افزایش درآمد راه رسیدن به استقلال مالی است چراکه صرفه‌جویی محدود است و نمی‌توان کمتر از صفر ریال خرج کرد، اما از سوی دیگر در تئوری محدودیتی برای افزایش درآمد شما وجود ندارد. صرفه‌جویی مهم است اما اگر مایل به یک پیشرفت واقعی هستید، باید درآمد خود را افزایش دهید.

کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند اگر مسیر رسیدن افراد ثروتمند به سطوح بالای درآمدی یا کسانی که از نقطه صفر به موقعیت مالی مناسبی رسیده اند هر یک منحصر به فرد است، اما یک نقطه مشترک میان همه آنها وجود دارد. نقطه مشترک آنها این است که افراد موفق در مسیر استقلال مالی، در یک بازه زمانی، مسائل مهمی را قربانی کرده‌اند تا به فعالیت‌های مهم خود رسیده و پس از رسیدن به هدف به زندگی نرمال خود برگشته‌اند. اگر فکر می‌کنید که کاهش هزینه‌ها برای شما سخت است این نکته را در نظر داشته باشید که افزایش درآمد، آن‌ هم به شکل پیوسته و ماندگار بسیار سخت‌تر از کاهش هزینه‌هاست و لازمه آن دور کردن تنبلی از خود است، اما چطور می‌توان درآمد خود را افزایش داد؟ چند اصول کلی برای تمامی افراد برای افزایش درآمد وجود دارد. راه نخست افزایش ساعات کاری است تا از این طریق بتوانید حقوق خود را افزایش دهید. دوم آنکه شغل دومی یافته و در آن مشغول شوید. مسیر سوم اینکه می‌توانید یک کسب‌وکار کوچک راه‌اندازی کنید. مسیر چهارم اینکه سرمایه‌گذاری کنید.

کارشناسان اقتصادی بر یک نکته مهم در این مسیر تاکید دارند و آن اینکه انجام تمام این کارها نیاز به قربانی دارد، به‌ویژه آنکه باید زمان زیادی را فدا کنید. وفادار بودن به انضباطی چندین ساله برای کاهش مخارج و پس‌انداز هم کار سختی است که احتمال انصراف شما در میانه راه بسیار زیاد است. بسیاری از افراد فکر می‌کنند هیچ‌کدام از این گزینه‌ها مناسب آنها نیست. نه حاضر هستند برای افزایش حقوق با رئیس خود مذاکره کنند، نه جرات تعویض شرکت را دارند. نه می‌توانند شغل دومی یافته و از مهارت خود درآمدی جانبی کسب کنند. سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار کوچک را فراموش کنید که بسیار سخت و پر ریسک هستند.اگر از پیله ترس خارج نشوید، تنها راه برای ثروتمند شدن کاهش مخارج و استفاده از مواردی مانند سود سپرده های بانکی است که قطعاً پس از چندین سال به شما سود خوبی را خواهد داد اما در این زمان پیش‌رو، از بسیاری از آرزوهای خود دست کشیده‌اید. یک نکته دیگر آنکه راهی اسرارآمیز برای تغییر بنیادین فرمول مدیریت مالی شخصی وجود ندارد. برای ساخت ثروت باید کمتر از دخل، خرج کرد. باید درآمد را افزایش داد و مراقب بود که مخارج به همان میزان رشد نکند.