تلویزیون پشت خاکریز
علی رزاقی بهار* در حالی که بیست و اندی سال از پایان جنگ تحمیلی می‌گذرد، نگاهی اجمالی به کارنامه تلویزیون در زمینه نشر معارف دفاع مقدس متاسفانه کارنامه کم‌باری را نشان می‌دهد.
در واقع به جز مستند «روایت فتح» در زمان حیات شهید آوینی و چند سریال مثل «خاک سرخ» اثر حاتمی کیا، «وضعیت سفید» اثر حمید نعمت الله، «شوق پرواز» (زندگی شهید بابایی) اثر یدالله صمدی، کار استاندارد و پرمخاطب دیگری از تلویزیون پخش نشده است! گو اینکه با توجه به گستردگی و امکانات مالی و لجستیکی بسیار این سازمان انتظارات از رسانه ملی بیش از این است. البته ناگفته نماند که گروه حماسه و دفاع مقدس صداوسیما از نظر کمیت گروه پرکاری است، اما متاسفانه آفت سریال‌سازی نود قسمتی به نوعی دیگر گریبان تولیدات تلویزیون در زمینه دفاع مقدس را نیز گرفته است؛ برای نمونه سریال «قفسی برای پرواز» در ژانر جنگی که از شبکه اول سیما به روی آنتن رفت، تمام ضعف‌های سریال‌های نود قسمتی صداوسیما را دارا بود. ضعف‌هایی همچون لوکیشن ثابت (در حالی که در ژانر جنگی تعدد لوکیشن لازم است) ضعف فیلمنامه، جلوه‌های ویژه ضعیف (در حد چند تیراندازی ساده با سلاح سبک و چند شبه انفجار) و استفاده بیش از حد از نابازیگران برای نقش‌های مکمل و... تنها بخشی از مشکلات این سریال و دیگر تولیدات مشابه این چند سال اخیر صدا و سیما است. گاهی این ضعف‌ها در حدی است که مخاطب فکر می‌کند امروزه صداوسیما فقط برای رفع تکلیف و پر کردن بیلان کاری خود به سمت تولید سریال‌های مرتبط با دفاع مقدس رفته است و عرصه تولید دفاع مقدس در جعبه جادو به محلی برای تجربه‌اندوزی و آزمون و خطای افراد تازه کار تبدیل شده است. در حالی که با توجه به جایگاه دفاع مقدس در بین مردم، آنها به حق انتظار دارند برنامه‌هایی در شأن این بخش غرورآفرین از تاریخ ایران تولید شود. سریال‌هایی در حد و اندازه‌ کارهای فاخر تلویزیون همچون مختارنامه، در چشم باد وکلاه پهلوی.
اما رسانه ملی برای رسیدن به این هدف باید برنامه دراز مدتی تدوین کند که اهم رئوس آن می‌تواند توسعه شهرک سینمایی دفاع مقدس و رساندن آن به استانداردهای روز دنیا، دعوت از نویسندگان بزرگ و راویان دفاع مقدس برای همکاری در ثبت زوایای پنهان جنگ در قالب فیلمنامه‌های قوی و اثرگذار و همچنین دعوت از کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران برای تولید اثری در ژانر جنگ با مخاطب میلیونی باشد. هرچند نکته مهم در این بخش همراهی مسئولان ذی‌ربط است که در زمینه به تصویر کشیدن زوایای مختلف جنگ به کارگردانان آزادی عمل لازم را بدهد. مسئولان تلویزیون باید بدانند که این تنوع نگاه‌ها و نام‌های بزرگ قطعا در جذب مخاطب موفقیت چشمگیری برای رسانه ملی به شمار می‌آید.
*منتقد سینما وتلویزیون