پاریس علیه داعش برمی‌خیزد
عبدالرضا فرجی‌راد
استاد ژئوپلیتیک و سفیر سابق ایران
در نروژ و مجارستان
با گذشت نزدیک به یک سال از وقایع تروریستی مربوط به دفتر مجله شارلی ابدو در فرانسه، هفته گذشته گروه تروریستی داعش طی عملیات‌های تروریستی، انفجار‌، تیراندازی و گروگان‌گیری‌های مرگبار در پاریس موجب کشته شدن بیش از ۱۵۰ نفر شد.

این اقدامات تروریستی در فرانسه به فاصله کمی پس از بمب‌گذاری در بیروت رخ داد. به نظر می‌رسد که داعش با عملیات تروریستی در لبنان، فرانسه و... قصد دارد نشان دهد به‌رغم آنکه مناطقی را در سوریه و عراق از دست داده، اما توانایی‌اش خیلی بیشتر از تصور دشمنان آن است. همچنین حملات تروریستی اخیر در پاریس توسط داعش، پیامدهای بسیاری را هم برای فرانسه و هم برای دیگر کشورهای اروپایی در پی خواهد داشت. یکی از این پیامدها به مهاجران و پناهندگانی که از مناطق جنگ زده به سمت اروپا می‌روند مربوط می‌شود.

دررابطه با مساله پناهندگان و مهاجران باید مدنظر داشت که در ماه‌های گذشته استقبال خوبی از این افراد در کشورهای اروپایی صورت گرفت؛ اما بعد از عملیات تروریستی در پاریس رویکرد مردم اروپا نسبت به مهاجران در حال تغییر است. به این صورت که تجمع ها و تظاهرات هایی در کشورهای مختلف اروپایی علیه مهاجرت انجام گرفته و چند کمپ مهاجران نیز به آتش کشیده شده است. اگر این روند عملیات داعش ادامه پیدا کند که احتمال آن بالاست، طبیعی است که ضدیت با مهاجران، پناهندگان و جنگ زدگان نیز افزایش پیدا کند.

این مساله یک مشکل جدی برای دولت‌های اروپایی مانند آلمان، اتریش، سوئد، دانمارک و دیگر کشورهایی است که مرزهای خود را برای مهاجران باز گذاشته بودند. دیگری مساله تمایل مردم به سمت احزاب راست افراطی به ویژه در فرانسه است. اتفاقاتی از این دست برای احزاب دست راستی افراطی تبدیل به یک فرصت می‌شود. با تحولاتی که در یونان شاهد بودیم و گروه‌های چپ قدرت را در یک سال گذشته به عهده گرفتند پیش‌بینی می‌شد که این روند در دیگر کشورهای اروپایی اتفاق بیفتد.

به ویژه با انتخاب آقای جرمی کوربین به‌عنوان رهبر حزب کارگر در بریتانیا این گمانه‌زنی‌ها تقویت شد که احزاب چپ در دیگر کشورهای اروپایی نیز بیش از گذشته قدرت خواهند گرفت؛ اما حوادث تروریستی در اروپا و فرانسه درواقع این روند را دگرگون و موضع احزاب راست را تقویت کرد. البته احزاب راست در کشورهای اروپایی وضعیت متفاوتی دارند و شاید قوی‌ترین حزب راست‌گرا در فرانسه وجود دارد که حزب جبهه ملی به رهبری خانم مارین لوپن است.

مساله دیگر به توافق‌نامه شنگن و احتمال لغو آن در صورت اتفاقات تروریستی بیشتر در اروپا بازمی‌گردد. البته در خصوص فرانسه به‌طور خاص یک مساله چهارم نیز وجود دارد بر این مبنا که چون فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرده اقدام تروریستی اخیر داعش اعلام جنگ است این سخنان مسوولیت آور است. وقتی رئیس‌جمهوری اعلام می‌کند که طرف مقابل اعلام جنگ کرده است باید در این رابطه اقداماتی را انجام دهد و نمی‌تواند به آرامی و بی‌توجه از کنار چنین موضوعی عبور کند.

با توجه به این سخنان رئیس‌‌جمهوری فرانسه دور از انتظار نیست که پاریس طی روزهای آتی موضع شفاف‌تری اتخاذ کند. به این صورت که سرکوبی علیه تروریست‌ها انجام دهند تا به نحوی هم اوضاع داخل کشور را کنترل کنند و هم تروریست‌های خاورمیانه را مورد حمله قرار دهند. در این رابطه بعید نیست که فرانسه با کمک ناتو وارد عملیات شود یا خودش فعالیت بیشتری را در جبهه‌ها برعهده گیرد.