صنعت اصفهان در توهم سرمایه های سرگردان

پیام نیک نشان

کارشناسان اقتصادی با اشاره به عبور حجم نقدینگی از مرز هزار هزار میلیارد تومان در سال ۹۴ ، هشدار دادند که اگر بمب ساعتی نقدینگی فعال شود، برای اقتصاد ایران فاجعه آفرین خواهد شد.همچنین آنها بر این باورند با روندی که بانک مرکزی اعلام کرده، حجم نقدینگی از مرز هزار هزار میلیارد تومان در پایان اسفندماه ۹۴عبور کرده است. گرچه این نقدینگی به خودی خود نامطلوب نیست اما اگر در جهت تولید نباشد، خطرآفرین است. آنها هشدار می دهند که باید مراقب بود این نقدینگی به سمت بازارهای غیر مولد حرکت و اقتصاد ایران را دچار آسیب و خطر نکند. دکتر مسعود نیلی- مشاور اقتصادی رئیس جمهور - نیز درباره نقدینگی بیان داشته که در حال حاضر اقتصاد ایران روی دو بمب ساعتی بزرگ قرار گرفته است: بمب ساعتی حجم بالای جمعیت غیر فعال نسبت به جمعیت فعال است که نسبت بسیار بالایی است و بمب دوم بمب نقدینگی است که این دو اگرچه هنوز فعال نشده و زمان انفجارشان نامعلوم است؛ اما چنانچه فعال شوند، فاجعه به بار می آورند!

با این اوصاف و به اذعان بسیاری از آگاهان اقتصادی درحالی‌که می‌توان برای رشد نقدینگی علل متعددی بیان داشت اما رشد نقدینگی در حد ۲۰ درصد در سال مطلوب ارزیابی می شود و باعث بهبود فضای کسب و کار، بهبود وضعیت تقاضا در جامعه و کاهش نرخ بیکاری می شود. اما آنچه نگران کننده است بلاتکلیفی هدایت نقدینگی به مجاری صحیح است. بخش عمده نقدینگی در دست مردم اصفهان با وجود کاهش سود بانکی به دلیل عدم جذابیت بازارهای دیگر ، در سیستم بانکی ذخیره شده و تمایل مردم جهت ورود به بازارهای طلا و ارز علیرغم ثبات نسبی، کم است. از سوی دیگر اصفهانی‌ها در خصوص ورود به بازار سرمایه با احتیاط برخورد می‌کنند و نوسانات شدید در ادوار مختلف باعث شده که متقاضیان خرد سرمایه گذاری بسیار محتاط باشند.

آنچه موجب می‌شود که رشد نقدینگی تا سقف ۲۰ درصد معقول باشد، هدایت آن به سمت اقتصاد مولد و تولید است . اوضاع ناخوش صنعت در اولین استان صنعتی و حجم بالای ظرفیت بلااستفاده واحدهای تولیدی که عمدتاَ نیز به دلیل کمبود نقدینگی آنها و عدم تزریق وجوه نقد از سیستم بانکی با کارمزد مناسب است باعث گردیده که سرمایه‌های خرد و سرگردان تمایلی جهت ورود به عرصه تولید نداشته باشند و یا توان آن را ندارند تا در مقابل حجم بالای سرمایه مورد نیاز در بخش تولیدی سرمایه گذاری کنند. آنچه می‌تواند سرمایه های کوچک مردم اصفهان را به سرمایه های بزرگ برای تزریق به سیستم تولید تبدیل‌کند، بورس و فرابورس است که نگرش محتاط مردم جهت برداشت سود از آنها، کارایی این ابزار را نیز در پرده ای از ابهام قرارداده است.

از سوی دیگر شرط استفاده از این بازارها داشتن حداقل ها نظیر سودده بودن، نداشتن بدهی معوق، ضمانت نامه های بانکی و پشتوانه های معتبر با ارزش بالاست که در این شرایط اقتصادی بیشتر صنایع از آنها بی بهره اند و با این اوضاع صنایع و بازارهای مالی در دایره بسته ای قرار گرفته اند که گشودن این دایره و به حرکت در آوردن صنایع نیازمند اتخاذ سیاست های جدید و تن دادن به ریسک های حساب شده است؛ ریسک هایی که اگر معقول و حساب شده نباشد می تواند ضمن ایجاد تورم، بر انبوه معوق های بازار پولی و مالی بیفزاید و اعتماد کوچک ایجاد شده در بازار را از بین ببرد و گردابی بزرگ برای اقتصاد استان و ایران ایجاد کند. در کنار بمب های ساعتی بیان شده توسط دکتر نیلی، می توان نام بمب ساعتی رکود که باعث بی‌انگیزگی بیشتر اقتصاد مولد کشور می‌شود را افزود و درعین حال تلاش‌کرد با تدبیر راه را برای تولید و فعالیت‌های مولد گشود و کمک کرد تا آینده اقتصاد ایران همراه با رشد و رونق باشد.