بیمه اتکایی ایرانیان ظرفیتی جدید برای پوشش ریسکهای ملی در صنعت بیمه
همانطور که استحضار دارید ، محوریت اصلی سمینار امسال " نظارت مطلوب بر صنعت بیمه و فعالیت‌های بیمه‌گری " است به نظر شما نظارت مطلوب بر بیمه‌گری چه شاخصه‌هایی دارد؟
هدف اصلی از نظارت برصنعت بیمه تنظیم و توسعه بازار بیمه و حمایت از حقوق بیمه‌گذاران می‌باشد. امروزه نظارت مطلوب آن چنان نظارتی است که ضمن ایجاد اطمینان نسبی از اینکه شرکت‌های بیمه توانایی ایفای تعهدات خود در مقابل بیمه‌گذاران در حال و آینده را دارند فضای بیمه‌گری را برای ارائه خدمات حرفه‌ای بیمه به صورت رقابتی و به دور از رقابت‌های ناسالم فراهم نماید. معمولاً نظارت بر صنعت بیمه از طریق سیاست‌گذاری ، مقررات‌گذاری و نظارت بر عملکرد و رعایت مقررات صورت می‌گیرد. رویکردهای نظارتی همانند سایر ابعاد زندگی و اقتصاد در حال تغییر و تحول می‌باشد. معمولاً در کشورهایی که مقررات خوب و شفافی برای نظارت بر بیمه وجود داشته باشد و نهاد حرفه‌ای توانمند و برخوردار از استانداردهای بالای حرفه‌ای برای نظارت وجود داشته باشد نظارت به صورت مطلوب صورت می‌گیرد. امروزه نظارت بر شرکت‌های بیمه به نظارت تعرفه‌ای یا نظارت مالی محدود نمی‌شود و ابعاد گوناگونی از جمله صلاحیت و عملکرد مدیران ، ارزیابی ریسک‌های گوناگون متوجه شرکت ، ضعف وقوت حاکمیت شرکتی و کفایت سرمایه و توانگری مالی را در بر می‌گیرد.

آیا نظارت بر عملکرد صنعت بیمه کشورمان این شاخصه‌ها را دارد؟
قانون تاسیس بیمه مرکزی و بیمه‌گری که مبنای مقررات‌گذاری و نظارت بر صنعت بیمه در کشور می‌باشد مربوط به ۴۲ سال پیش است و اصلاحات اندک و محدودی نسبت به آن صورت گرفته است. از نظر پایه قانونی این قانون قابل اصلاح و توسعه است لیکن نگرانی و تردید نسبت به دستیابی به قانونی جامع و کامل‌تر ، مانع از آن شده است تا این قانون در موارد مورد نیاز اصلاح و تکمیل شود. حدود ۱۰ سالی است که بخش خصوصی مجدداً در بازار بیمه کشور فعالیت می‌کند و به تبع آن کیفیت و رویکردهای نظارتی نیاز به تغییر داشته است. در این ده سال مدیریت بیمه مرکزی ایران سه بار تغییر نموده و به عبارتی چهار تیم و سیاست مختلف مدیریتی را تجربه نموده است. بر این اساس نمی‌توان گفت که تمامی شاخصه‌های لازم و مطلوب برای نظارت بر بازار بیمه در کشور وجود داشته است.
به نظر شما بازار بیمه ایران چگونه بازاری است؟ رقابتی؟ انحصاری؟ رهبری بازار؟
پاسخ به این سئوال بدون توجه به ساختارگذشته و تحولات و درجه بلوغ بازار بیمه ، پاسخگو را در دام واژه‌ها گرفتار خواهد کرد. باید بدانیم بازارهای رقابتی از درجه مشابهی از رقابت برخوردار نیستند. نمی‌توان گفت که بازار بیمه کشور انحصاری است چرا که بیمه‌گذاران می‌توانند بیمه‌گر خودرا از میان کلیه شرکت‌های فعال در بازار بیمه کشور انتخاب کنند. حتی شرکت‌های کوچک بیمه نیز با استفاده از مکانیزم بیمه‌های اتکایی می‌توانند ریسک‌های بزرگ را پوشش دهند. بیش از یک‌دهه از ورود مجدد بخش خصوصی به بازار بیمه نمی‌گذرد و با رشد و توسعه بخش خصوصی به مرور سهم این بخش و درجه رقابت بازار بیمه افزایش می‌یابد. باید برای رسیدن به سطح مطلوبی از درجه رقابت در بازار بیمه زمان گذاشت و به مرور با توانمندسازی و توانمند شدن بخش خصوصی کاستی‌های رقابتی مرتفع خواهد شد.

حذف نظام تعرفه چه تاثیری بر بازار داشت؟ شما با حذف تعرفه موافق هستید؟
حذف تعرفه در صنعت بیمه مرحله‌ای است که همه بازارهای بیمه باید از آن عبور کنند. تنوع بسیار زیاد رشته‌ها ، پوشش‌ها ، شرایط بیمه‌نامه‌ها ، موارد بیمه ، و عوامل بسیار زیادی که شدت و ضعف ریسک‌ها را تعیین می‌کند مانع از آن است که به توان حق‌بیمه ریسک‌های مختلف را بر اساس تعرفه تعیین نمود و یا اساساً برای همه ریسک‌ها تعرفه تعیین کرد. اما ضرورت حذف تعرفه‌ها به معنی شتابزدگی در این امر و حذف یکباره تعرفه‌ها همچنین کاهش بی‌محابای نرخ‌ها نمی‌باشد. مضافاً چون حذف تعرفه‌ها در شرایط نوپا بودن اکثر شرکت‌های بیمه در کشورانجام شد این امر بهتر بود با تامل و تانی بیشتری صورت می‌گرفت. در صنعت بیمه اگرچه تعرفه‌ها حذف می‌شود ولی نظام تعیین نرخ در شرکت‌ها باید فنی وحرفه‌ای و شفاف باشد. به هر حال حذف تعرفه‌ها در بازار بیمه کشور در رشته‌هایی مانند آتش‌سوزی ، باربری و مهندسی موجب کاهش غیر فنی نرخ‌ها وبرخی رقابت‌های ناسالم در بازار شده است.

در خصوص رتبه‌بندی بیمه مرکزی از توانگری مالی شرکت‌های بیمه چه نظری دارید؟ لطفاً توضیح دهید؟
در بازارهای بیمه رتبه‌بندی و رده‌بندی‌های متفاوتی وجود دارد که برخی از آنها توسط موسسات خاص رتبه‌بندی حرفه‌ای صورت می‌گیرد که از این رتبه‌بندی‌ها کلیه ذینفع‌ها از جمله مقامات ناظر استفاده می‌کنند. محاسبه نسبت توانگری مالی یکی از مبانی رتبه‌بندی است و محاسبه و تعیین آن از مسئولیت‌های مدیران است که البته توسط مقامات ناظر نیز کنترل می‌شود. خوشبختنانه محاسبه این نسبت که از شاخص‌های ضروری بازارهای بیمه است اخیراً در بازار بیمه کشور ما نیز به جریان گذاشته شده و مراحل اولیه و آزمایشی خود را طی می‌کند. امید است با تکامل تدریجی این ضوابط و آشنایی بیشتر استفاده کنندگان با مکانیزم و مفاهیم آن کاستی‌های موجود مرتفع و بهره‌برداری مناسب‌تری از این مکانیزم صورت گیرد.

آقای آسوده ، لطفاً در خصوص عملکرد بیمه اتکایی ایرانیان در ۸ ماهه اول سال ۹۲ توضیح دهید؟
شرکت بیمه اتکایی ایرانیان چهارمین دوره مالی خود را در پایان ماه جاری به پایان می‌رساند. با توفیق الهی در این مدت شرکت در نقش اولین شرکت سهامی عام بیمه اتکایی که بر اساس قانون تاسیس موسسات بیمه غیردولتی و ضوابط سازمان بورس اوراق بهادار تشکیل شده ، توانسته است به هدف‌های کمی و کیفی برنامه‌های خود در بخش بیمه‌های اتکایی داخلی دست یابد. سرمایه این شرکت که در بدو تاسیس به صورت ۵۰ درصد پرداخت شده بوده است از محل سود ایجاد شده در این مدت به ۵/۸۴ درصد پرداخت شده افزایش یافته است و سود ایجاد شده در دوره جاری تاکنون در حدی است که به خوبی ۵/۱۵ درصد باقی مانده را پوشش می‌دهد. در این مدت شرکت توانسته خدمات بیمه های اتکایی خودرا در دو بخش اختیاری و قراردادی به صورت حرفه‌ای و باعرضه خدمات مشورتی جنبی به کلیه شرکت‌های بیمه عرضه و جایگاه مناسبی کسب نماید. البته به دلیل تحریم‌های بیمه‌ای و بانکی و مشکلات نقل و انتقال ارز شرکت فعالیت قبول بیمه‌های اتکایی از خارج از کشور را شروع نکرده و آن را به آینده و فراهم شدن شرایط موکول نموده است. به این دلیل عملیات اتکایی با خارج از کشور محدود به کسب پوشش‌های اتکایی برای قبولی‌های خود بوده است. شرکت در این مدت توجه خاصی به سازماندهی و توانمندسازی نیروهای انسانی خود داشته است و اقدامات و پیش‌بینی‌های لازم برای پذیرش و درج شرکت در بورس اوراق بهادار به عمل آمده است. ضمن آنکه از سال گذشته سهام شرکت در بازار پایه فرابورس مبادله و معامله می‌شود. با توجه به اینکه شرکت بر اساس ضوابط سازمان بورس اوراق بهادار سهام خود را پذیره‌نویسی نموده و به عنوان ناشر تحت نظارت سازمان بورس می‌باشد کلیه صورت‌های مالی سالانه و شش ماهه شرکت از بدو تاسیس از طریق کدال و همچنین پایگاه اینترنتی شرکت در دسترس همگان می‌باشد. سرمایه‌گذاری موثر منابع مالی شرکت با بهره‌گیری از فرصت‌های موجود باعث شده است تا در مجموع عملکرد شرکت همواره از سطح پیش‌بینی شده بالاتر باشد.

لطفاً در خصوص نظارت درون سازمانی در شرکت بیمه اتکایی ایرانیان بگویید.
بیمه اتکایی ایرانیان با توجه به ماهیت فعالیت‌های خود که عرضه بیمه اتکایی به شرکت‌های بیمه می‌باشد فاقد هرگونه شعبه و نمایندگی است و با سازمان تخصصی کوچک و چابکی خدمات خود را ارائه می‌کند. بنابراین نظارت درون سازمانی در این شرکت با دیگر شرکت‌های بیمه‌ای متفاوت است. این شرکت دارای سه عضو هیات مدیره موظف می‌باشد که بر اساس تفکیک وظایف ، اختیارات و مسئولیت‌ها هر یک بر واحدهای کوچک و کم پرسنل نظارت مستقیم دارند. مضافاً هیات مدیره شرکت با تصویب آیین‌نامه‌های لازم برای نحوه پذیرش ریسک و انجام فعالیت‌های اتکایی ، سرمایه‌گذاری و امور اداری و مالی اختیارات و مسئولیت‌های مدیران و کارکنان در بخش‌های مختلف را مشخص نموده است. البته به مرور و به موازات توسعه فعالیت‌های شرکت نظام‌های کنترل داخلی و نظارتی شرکت نیز متناسباً تقویت خواهد شد.
بیمه اتکایی ایرانیان برای مقابله با تحریم علیه صنعت بیمه کشورمان چه اقداماتی انجام داده است؟
در وهله اول شرکت بیمه اتکایی ایرانیان با سرمایه ، اندوخته‌ها و ذخایر خود ظرفیت جدیدی را دربخش بیمه‌های اتکایی در اختیار صنعت بیمه قرار داده است و فراتر از آن با در نظر گرفتن شرایط خاص کشور ، خدمات خود را در سطحی وسیع‌تر از شرایط معمول ارائه نموده است. مضافاً بیمه اتکایی ایرانیان در کلیه طرح‌هایی که توسط بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه برای فراهم کردن پوشش‌های بیمه‌ای به صورت خاص پیاده‌سازی شده است مشارکت داشته است.