شناخت جهان از طریق رمان
بهنام ناصح
امروزه ما بیش از آنکه به‌وسیله آثار تاریخی و اجتماعی به شناخت مردم پیشین و روحیات و خلقیات آنها پی ببریم از طریق خواندن آثار ادبی به این مهم دست می‌یابیم؛ همان‌طور که آثار داستایوفسکی، تولستوی و چخوف ما را به زندگی مردم روسیه و رمان‌های ویکتورهوگو به زمانه و موقعیت فرانسه قرن‌های گذشته رهنمون می‌کند. رمان، بیش از تاریخ به کنه آدم‌ها راه می‌یابد و بیش از آنکه به وقایع بپردازد، درون شخصیت‌ها را واکاوی و دلایل وقوع اتفاقات را تبیین می‌کند. از سه اثری که این هفته برای معرفی برگزیدیم دو رمان دیده می‌شود که یکی، ما را با روح مردم سرزمینی همزبان و دیگری با تبعات عملکرد چهره‌ای تاریخی آشنا می‌کند.
بهنام ناصح
امروزه ما بیش از آنکه به‌وسیله آثار تاریخی و اجتماعی به شناخت مردم پیشین و روحیات و خلقیات آنها پی ببریم از طریق خواندن آثار ادبی به این مهم دست می‌یابیم؛ همان‌طور که آثار داستایوفسکی، تولستوی و چخوف ما را به زندگی مردم روسیه و رمان‌های ویکتورهوگو به زمانه و موقعیت فرانسه قرن‌های گذشته رهنمون می‌کند. رمان، بیش از تاریخ به کنه آدم‌ها راه می‌یابد و بیش از آنکه به وقایع بپردازد، درون شخصیت‌ها را واکاوی و دلایل وقوع اتفاقات را تبیین می‌کند. از سه اثری که این هفته برای معرفی برگزیدیم دو رمان دیده می‌شود که یکی، ما را با روح مردم سرزمینی همزبان و دیگری با تبعات عملکرد چهره‌ای تاریخی آشنا می‌کند. کتاب سوم را نیز می‌توان صرفا به قصد لذت بردن و سرگرم شدن خواند.
آیینه‌ای مقابل چهره واقعی افغانستان
افغانستان دهه‌هاست روی آرامش به خود ندیده؛ از جنگ و مشکلات سیاسی گرفته تا ناملایمات اجتماعی و فرهنگی که گریبان مردم این کشور به‌ویژه زنان را گرفته است. بازتاب برخی از این مصائب را می‌توان در رمان نادیا هاشمی، نویسنده افغان دید. «مرواریدی که صدفش را شکافت» حکایت زندگی دو زن افغان در دوره‌های مختلف تاریخ معاصر را روایت می‌کند. سرنوشت رحیمه که اواخر دهه ۱۹۹۰ زندگی می‌کرد و سرنوشت شکیبا مادر مادر مادربزرگ رحیمه که حدود یک قرن قبل از او می‌زیست. خالد حسینی، نویسنده کتاب پر‌فروش «بادبادک باز» درباره این کتاب می‌گوید: «این کتاب یک داستان زیبا و لطیف خانوادگی است؛ داستانی که سرگذشت چند نسل را نقل می‌کند و چهره افغانستان معاصر را با همه جلوه و شکوه عجیب و پیچیده آن بیان می‌کند. این کتاب آیینه‌ای است که می‌توان در آن کشمکش همیشگی و تمام نشدنی زنان افغان را دید.» کتاب «مرواریدی که صدفش را شکافت» با ترجمه مهسا خراسانی در ۶۲۰ صفحه و بهای ۳۵ هزار تومان از سوی انتشارات هیرمند راهی بازار نشر شده است.
نسل‌کشی به شیوه استالین
استالین همانند همه دیکتاتورها در زمان حکمفرمایی‌اش جنایت‌های کوچک و بزرگی انجام داد. یکی از این جنایت‌ها به نسل‌کشی ۵۰ هزار زن و مرد و کودک قزاق مربوط می‌شود که در واپسین سال جنگ دوم جهانی در جنگ و تبعات پس از آن گرفتار آمدند. نیکلاس بتهل در رمان «آخرین راز» به این واقعه پرداخته است. جمعیت قزاق‌ها یا اسیر جنگی بودند یا آوارگانی بودند که از حکومت استبدادی استالین فرار کرده بودند. تعدادی از این جمعیت ۵۰ هزار نفری با این خیال که با دست کشیدن از جنگ به سود هیتلر، مورد عفو متفقین قرار می‌گیرند، تسلیم شدند. اما فکر نمی‌کردند که چرچیل و روزولت، چندی قبل در ایتالیا، حکم مرگ آنها را امضا کرده باشند. قزاق‌ها بین بازه زمانی سال‌های ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۷ با یک برنامه از پیش‌تعیین‌شده و به زور به کشورشان بازگردانده شدند. آنها را با توسل به زور، سوار قطار کردند و مانند گله‌های حیوانات، با فشار و سختی در قطارها جا دادند. تعدادی از آنها پیش از رسیدن به روسیه تصمیم به خودکشی گرفتند تا به دست استالین کشته نشوند. کتاب «آخرین راز» داستانی است که براساس مستندات و همین اتفاقات تاریخی، برای اولین بار و در حجم ۴۲۵ صفحه نوشته می‌شود. این کتاب با ترجمه مهرداد معینی به‌تازگی از سوی انتشارات معین چاپ شده است.
ادامه شاهکار پدر به قلم پسر
اگر قرار باشد از میان کارآگاهان برجسته دنیای ادبیات فقط یکی را نام ببریم به احتمال زیاد نام «شرلوک هولمز» به خاطرمان می‌آید. کارآگاهی باهوش، آشفته‌حال و پر جنب‌‌وجوش. این شخصیت مطرح که زاده ذهن خلاق آرتور کانن دویل است علاوه‌بر چاپ و ترجمه در سراسر دنیا، منبع اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی گوناگون قرار گرفته و سال‌ها در زمره پرفروش‌ترین آثار کارآگاهی-معمایی بوده است. بدیهی است نه دوستداران مجموعه داستان‌های شرلوک هولمز و نه بازماندگان این نویسنده که گویی بر چاه نفت نشسته بودند دوست نداشتند با درگذشت نویسنده، زندگی این کارآگاه پایان گیرد. این شد که آثار این نویسنده مانند برخی مولفان که کتاب‌هایشان پس از مرگ ادامه می‌یابد، به حیات خود ادامه داد؛ با این فرق که ادامه‌دهنده، این بار پسر خود نویسنده بود. پس از درگذشت سر آرتور کانن دویل، کوچک‌ترین پسر او، آدریان تصمیم گرفت داستان‌های تازه‌ای با محوریت شخصیت هلمز بنویسد.
او در سال ۱۹۵۲ با همکاری نویسنده‌ای دیگر، ۶ داستان بر مبنای شخصیت هلمز نوشت که با موفقیت عظیمی مواجه شد. چند سال بعد از انتشار این ۶ داستان، آدریان ۶ داستان دیگر به این مجموعه اضافه کرد که پس از انتشار با استقبال خوانندگان مواجه و بارها تجدید چاپ شد. این کتاب اخیرا با ترجمه رامین آذر‌بهرام منتشر شده است. تمام این داستان‌ها براساس معماهایی نوشته شده‌اند که واتسن (پزشک و همکار کارآگاه) در داستان‌های اصلی شرلوک هولمز تنها به نام آنها اشاره کرده است. طرح خلاقانه معماها باعث شده دوستداران شرلوک هولمز از خواندن آنها لذت ببرند. «شاهکارهای شرلوک هولمز» را نشر مروارید در ۱۷۹ صفحه به قیمت ۱۶۵۰۰ تومان منتشر کرده است.
ارسال نظر