تهدید دیجیتالی‌ها برای خودروسازی

در تاریخ صنعت خودرو همواره خودروسازان هر جا که احساس نیاز می‌کردند، فناوری‌هایی که الزاما خودرویی نبودند را در این صنعت به کار می‌گرفتند. شاید برای نخستین بار باشد که این شرکت‌های دیجیتال هستند که خود را به خودروسازان تحمیل می‌کنند. تا جایی که بیم آن می‌رود در یک دهه آینده شرکت‌های دیجیتال باشند که سکان هدایت صنعت خودرو را به دست می‌گیرند.

در گذشته و حتی اکنون، فناوری‌های دیجیتال عمدتا به‌عنوان آپشن‌هایی روی خودرو نصب می‌شدند که اگر چه وجودشان راحتی و لذت رانندگی بیشتری را فراهم می‌آورد، اما نبودشان نیز چندان به کلیت یک خودرو آسیب وارد نمی‌کرد و کارکرد اصلی آن را تحت‌الشعاع قرار نمی‌داد، اما اکنون بازی در حال عوض شدن است. شرکت‌های دیجیتال در حال طراحی آپشن‌هایی هستند که فراتر از جنبه‌های رایج عمل می‌کنند. نمونه آن سیستم پارک خودکار ماشین است. این آپشن اکنون یک آپشن لوکس به حساب می‌آید و روی خودروهای معدودی نصب شده است، اما ۱۰ سال دیگر خودرو بدون این آپشن متصور نیست. یعنی در کشورهایی که بازار باز خودرو دارند کمتر کسی حاضر می‌شود خودرو بدون پارک اتوماتیک را بخرد. نتیجه آن بروز نسلی از رانندگان خواهد بود که به این آپشن وابسته هستند و عملا بدون آن پارک خوبی نخواهند داشت.

این آپشن را خودروسازان ابداع کردند اما شرکت‌های دیجیتال آن را توسعه دادند. بخش تحقیق و توسعه بزرگ‌ترین خودروسازان نیز توان رقابت با شرکت‌های میان رده دیجیتال را در این خصوص ندارد و اینجا است که چشم خودروسازان باید به دست‌های کدنویسان شرکت‌های دیجیتال باشد. در بخش خودروهای خودران که امروزه به موضوع داغ صنعت خودرو تبدیل شده است نیز وضع به همین منوال است. شرکت‌های دیجیتال ابتدا به‌عنوان همکار وارد این بخش شدند، اما اکنون خود در حال طراحی خودروهای اختصاصی هستند. ۲۰ سال دیگر که نبرد خودروهای خودران به اوج خود می‌رسد، دست خودروسازان در مقابل شرکت‌های دیجیتال تقریبا خالی خواهد بود، مگر آنکه بتوانند نظر آنها را برای همکاری مشترک جلب کنند.

زمانی که رقابت در صنعت خودرو از اسب بخار و مصرف سوخت به سمت قابلیت‌های دیجیتالی و ناوبری چرخش کند، این شرکت‌های دیجیتال هستند که دست بالا خواهند داشت. طراحی آپشن‌های جدید و کاربردی کاری است که این شرکت‌ها و برنامه نویسانشان به‌طور پیوسته در حال انجام آن روی ابزارهای هوشمند هستند و نیازی هم به آزمایشگاه‌های پر هزینه و مدل‌سازی‌های فیزیکی ندارد. سختی کار آنجا است که به‌عنوان مثال مرسدس بنز نمی‌تواند در وسعت گوگل دانشمندان حوزه دیجیتال را به کار بگیرد. تا زمانی که گوگل خودروساز نشده باشد می‌توان به همکاری حداکثری امیدوار بود، اما اگر گوگل خودش خط تولید خودرو راه‌اندازی کرده یا به‌صورت برونسپاری خط تولیدی را در اختیار بگیرد، آنوقت داستان تفاوت می‌کند. اپل اکنون در حال تحقیق روی خودرو اختصاصی خود است و تضمینی نیست که گوگل به سراغ آن نرود.

این بحران زمانی جدی تر به نظر می‌رسد که مشاهده می‌کنیم ابزارهایی که دست بالا را برای خودروسازان ایجاد می‌کرد در حال کمرنگ شدن است. ساخت موتورهای پرقدرت یکی از این موارد است. رفتار مصرف‌کنندگان در کشورهای توسعه یافته در حال تغییر است. سهم خودروهایی با موتور حجیم و پرقدرت در کشورهای اتحادیه اروپا و شرق آسیا سال به سال از کل بازار خودرو کمتر می‌شود. در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۴ کمتر از ۸ درصد خودروهای صفر کیلومتر فروش رفته موتورهای هشت سیلندر داشته‌اند. از طرف دیگر روند توسعه خودروهای الکتریکی و هیدروژنی نیز به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد صورت مساله پایین آوردن مصرف خودروهای سوخت فسیلی و فناوری‌های مربوط به آن نیز تا دو دهه آینده پاک شده و خودروهای بنزینی و دیزلی به خودروهایی با مخاطب خاص و اندک تبدیل شوند. مصرف‌کننده‌ای که از قدرت موتور چشم پوشیده و دغدغه هزینه سوخت نیز ندارد به دنبال فناوری‌های به کار رفته در خودرواش می‌رود و اینجا است که عرصه برای شرکت‌های دیجیتال که پا به صنعت خودرو گذاشته‌اند باز می‌شود.

البته یک سناریو نیز وجود دارد و آن اینکه شرکت‌های دیجیتال تصمیم به ورود مستقیم به صنعت خودرو نگیرند و فناوری‌های خود را در اختیار خودروسازان قرار دهند، در اینجا وضعیت برای خودروسازان بهتر خواهد شد، اما همچنان فروش آنها در گرو میزان همکاری شرکت‌های دیجیتال با آنها خواهد بود. نمونه‌ای که اکنون صنعت خودرو با آن دست به گریبان است سیستم عامل‌هایی است که دو شرکت اپل و گوگل برای خودروها نوشته‌اند. خودروسازان تمایل دارند تا از هر دو سیستم‌عامل روی خودروهای خود استفاده کنند تا دست خریداران باز باشد، اما اپل و گوگل کوتاه نمی‌آیند و تنها زیربار قراردادهای انحصاری می‌روند. در اینجا است که اتفاق بسیار جالبی رخ می‌دهد. اتفاقی که صنعت خودرو تا به حال در بازاریابی با آن مواجه نشده بود. این تلفن همراه خریدار است که خودرو او را مشخص می‌کند. به همین راحتی و البته ترسناکی!

تهدید دیجیتالی‌ها برای خودروسازی