امیر کلایه فرصتی برای اکوتوریسم - ۳ اسفند ۹۱
فواد شمس
تالاب‌ها از جمله پناهگاه‌های حیات وحش هستند که پرندگان مهاجر آنها را به عنوان مامن و خانه دوم خود انتخاب و از طرف دیگر همچون یک فیلتر آلودگی‌ها و گرد و غبار مناطق اطراف را به خود جلب می‌کنند. تالاب امیر کلایه را می‌توان به عنوان یکی از تالاب‌های منحصر به فرد در ایران و گیلان نام برد که اگر به آن توجه لازم صورت بگیرد هم می‌تواند در خدمت محیط زیست باشد و هم در کنار آن به یکی از مقاصد عمده اکو‌توریسم (گردشگری طبیعی) تبدیل شود.
تالاب بین‌المللی امیر کلایه یکی از پناهگاه‌های تحت حفاظت محیط زیست و از سال 1349 تحت پوشش سازمان محیط زیست قرار گرفته است. از آن سال تاکنون این سازمان تلاش فراوانی برای حفظ این زیستگاه طبیعی برای پرندگان و آبزیان آن کرده است. ضمن اینکه شیرین بودن آب امیر کلایه، این تالاب را به یکی از تالاب‌های منحصر به فرد استان گیلان تبدیل کرده است. این تالاب با وسعتی معادل یک هزار و 230 هکتار در ناحیه شمالی شهرستان لاهیجان واقع شده و پدیده‌ای است بی‌نظیر که موجب جلب علاقه‌مندان به محیط زیست و گردشگران طبیعی می‌شود. البته در کنار این جذابیت‌ها نباید این مهم را هم دور از نظر داشت که هم‌اکنون به دلایل طبیعی از جمله خشکسالی‌های متداول و دلایل غیر‌طبیعی و دخالت‌های نابه‌جای انسان‌ها همچون زه‌کشی نکردن و لایروبی نکردن تالاب و از آن طرف شکار و ماهیگیری غیر‌قانونی و بی‌رویه، امیرکلایه در معرض خطر قرار دارد؛ بنابراین پیش از آنکه به فکر آن باشیم که گردشگری را در این تالاب گسترش دهیم، باید به فکر آن باشیم که اکوسیستم طبیعی آن را حفظ کنیم.
این تالاب در زمستان محل سکونت پرندگان مهاجری چون قو، پلیکان، فلامینگو، اردک، غازهای وحشی، اردک ۱۱گونه انواع ماهیان نظیر سوف، حاجی ترخان، اردک ماهی و کپور، همچنین در تنوع‌بخشی به این اکوسیستم آبی نقش موثری دارند. این محیط آبی، زیستگاه گونه‌های گیاهی آبزی بی‌نظیر نیلوفرآبی، عدسک و مریم آبی نیز هست. در سواحل ماسه‌ای دریای خزر تحت تاثیر مشترک جریان‌های دریایی و بادها و امواج و جریان آب و رسوبات رودها، تالاب‌های ساحلی کوچک و بزرگی به وجود آمده است. تالاب امیر کلایه هم یکی از انواع این تالاب‌های ساحلی است و یکی از ۱۹ تالاب بین‌المللی کشور است. به همین دلیل است که این تالاب می‌تواند فرصت مناسبی برای گسترش گردشگری باشد، اما متاسفانه تاکنون برنامه‌ریزی جدی در این زمینه نشده است. در حال حاضر این تالاب تنها تعداد محدودی محیط‌بان دارد، در حالی که بنا به گفته همین محیط‌بانان صیادان غیر‌قانونی به جان پرندگان و ماهیان این تالاب افتاده‌اند، اما آنها حتی بنزینی هم ندارند که در قایق‌هایشان بریزند و به گشت‌زنی بپردازند. به نظر می‌رسد مسوولان باید فرصت استفاده گردشگران و علاقه‌مندان را از این تالاب فراهم کرده تا از محل این درآمدها برای حفظ و نگهداری تالاب هزینه کنند. گردشگرانی که می‌خواهند سفری به این تالاب داشته باشند، زمان حاضر تا اوایل فصل بهار بهترین فصل برای آنهاست. مسیر دسترسی آن نیز در کیلومتر ۲۸ جاده بندر کیا شهر به چمخاله در چهل کیلومتری شمال لاهیجان در بخش شیرجوپشت است.
گردشگران علاقه‌مند می‌توانند از جاده ساجلی بین بندر کیا شهر و چمخاله به روستایی با نام امیر کلایه بروند. در این روستا یک پاسگاه محیط‌بانی است که در آنجا قایق‌هایی برای گشت و گذار در تالاب تدارک دیده شده است؛ البته پیش از حرکت باید با محیط‌بانان منطقه هماهنگی‌های لازم را به عمل بیاورید. به دلیل کمبود سوخت و بنزین باید خودتان هزینه بنزین را فراهم کنید. گردشگران همچنین برای سکونت می‌توانند از معدود ویلا‌ها و خانه‌های روستایی که در این محدوده است استفاده کنند. در غیر‌این صورت ویلا‌های حاشیه دریا خصوصا در نزدیک ساحل چمخاله نیز مکان مناسبی برای گذراندن شب است. در کنار اینها نزدیکی مراکز شهری همچون لاهیجان و لنگرود به این تالاب این فرصت را برای شما فراهم می‌کند که از این شهر‌ها نیز دیدن کرده و در آنها اقامت کنید و بخشی از سفر خود را به بازدید از این تالاب اختصاص دهید.