نگرش قطعهسازمآبی حاکم شود
حسام اردشیر از چگونگی رابطه قطعه‌سازان با خودروسازان می‌گوید
در رابطه موجود بین خودروسازها و قطعه‌سازها، از سوی قطعه‌سازها گلایه‌هایی در زمینه تسویه‌حساب و انتخاب خودروسازها مطرح می‌شود. از طرف دیگر خودروسازها هم از عملکرد قطعه‌سازها گلایه دارند. با وجود این بحث‌های همیشگی به عقیده شما در حال حاضر چه نوع ارتباطی بین این دو گروه از فعالان صنعت خودرو وجود دارد؟
عموماً خودروسازهایی که مخاطب اصلی این گلایه‌ها قرار می‌گیرند ایران‌خودرو و سایپا هستند. طبق گزارش‌ها و مراجعاتی که از قطعه‌سازان سراسر کشور به انجمن می‌شود موضوعات مطروحه برای بررسی و حل از سوی اعضای هیات‌مدیره انجمن دسته‌بندی می‌شوند، بیشتر اعتراضات معطوف به یکی از دو شرکت است. در تعامل قطعه‌سازان با خودروسازان، بعد از عقد قرارداد، ایران‌خودرو به مفاد قرارداد عمل کرده و می‌کند. اما شرایط اقتصادی کشور باعث می‌شود که این شرکت و حتی دیگر صنایع از عمل به تعهدات خود بازبمانند. وظیفه من در انجمن قطعه‌سازان ایجاب می‌کند که بیش از هر چیز پیگیر تخلفات نسبت به مغایرت‌های احتمالی در اجرای مصوبات باشم. تخلف در اجرای مفاد قرارداد از جمله مشکلات اصلی موجود در همکاری بین قطعه‌سازها و خودروسازهاست.
یعنی تعامل بین خودروسازان و قطعه‌سازان به علت رقابت‌هایی که خودروسازان بزرگ با هم دارند با چالش مواجه شده است؟
چند وقت پیش یکی از شرکت‌های خودروساز اعلام کرد هر قطعه‌سازی که طلب دارد، درصدی از طلب خود را کم کند بعد آن طلب وصول خواهد شد که این یک تخلف بزرگ و واضح در اجرای تعهدات طبق قرارداد است و همین موضوع قطعه‌سازان را دچار مشکل کرده و همچنان مشکل‌آفرین است. تعاملی که بین قطعه‌ساز و خودروساز وجود داشت همیشه در دیگر صنایع هست. با این حال می‌توانم بگویم نسبت به تمام صنایع دیگر در کشور، با وجود همه مشکلات، باز هم خودروسازها بهتر خدمات می‌دهند. مثلاً اگر خودروسازی مثل ایران‌خودرو وعده ۹۰روزه را متعهد می‌شود، معمولاً طی ۱۲۰ روز به تعهدات خود عمل می‌کند. البته شاید در شرایطی بعد از ۱۸۰ روز پرداخت کنند. اما باید بدانیم که این تاخیر به دلیل مشکلات سیستمی است که قیمت‌ها تغییر می‌کند و ممکن است قراردادها را دستخوش تغییراتی غیرقابل پیش‌بینی کند. بحث پیوستگی در پرداخت بزرگ‌ترین و مهم‌ترین عاملی است که قراردادهای بین خودروساز و قطعه‌ساز را با چالش مواجه می‌کند. باز هم با تاکید اعلام می‌کنم شرکت ایران‌خودرو پرداخت‌های سینوسی ندارد که باعث شود نوسان شدید در پرداخت‌ها داشته باشد. در کل نگرش سایپا و ایران‌خودرو به عنوان دو خودروساز بزرگ کشور در مواجهه با اجرای تعهدات نسبت به قطعه‌سازها فرق می‌کند. شاید نگاه من همراه با خوش‌بینی نباشد اما این نگاه به دلیل وجود سابقه در تعامل آنها با قطعه‌سازهاست. سایپا سهامدارمآب است و می‌خواهد در محافل عمومی خود را موجه نشان دهد. در حالی که ایران‌خودرو قطعه‌سازمآب بوده و حفظ و بقای صنعت قطعه‌سازی و پرسنل شاغل در آن را اهم وظایف خود می‌داند. اگر نوع صحیح نگرش قطعهسازمآبی در بین این دو خودروساز، به جای سهامدارمآبی حاکم شود به نفع صنعت خودرو است.
یکی از مسائل موجود، قراردادهای جدید خودرویی است. این قراردادها که بین قطعه‌سازها با شرکت‌های خودروساز مختلف در کشور منعقد می‌شود به دلیل تیراژ پایین باعث مطرح شدن نارضایتی‌هایی از سوی قطعه‌سازها شده است.
این به سیاستگذاری کلان کشور برمی‌گردد که دولتمردان و نمایندگان مجلس باید روشن کنند که ما قرار است یک خودروساز حرفه‌ای باشیم یا قطعه‌ساز. ترکیه خودرو ملی ندارد ولی از بزرگ‌ترین قطعه‌سازهایی است که به اروپا خدمات می‌دهد. این یعنی اشتغال‌زایی و افزایش سطح تکنولوژی و درآمد در ترکیه. ولی متاسفانه ما انواع خودرو چینی را وارد می‌کنیم بدون اینکه قطعات آنها در داخل تولید شود. اگر قرار است از تولیدکننده داخلی و در نهایت مصرف‌کننده حمایت شود باید تمام این موارد در نظر گرفته شود. ما قرار نیست چرخ را دوباره اختراع کنیم، باید چرخ صنعت را تندتر بچرخانیم. خودرو رنجروور به عنوان خودرو لوکس در ترکیه سه برابر عوارض خودرو معمولی عوارض دارد. یعنی کسی که به این ماشین علاقه دارد سه برابر بیشتر پول عوارض می‌دهد اما در کشور ما قانون وضع کرده که خودرو بالای ۲۵۰۰ سی‌سی وارد نشود اما خودرویی چینی را وارد کنیم که مثلاً ارزان‌قیمت است اما اگر چراغ آن شکست یک و نیم میلیون تومان باید هزینه کرد، آن هم به جیب قطعه‌ساز چینی می‌رود و در نهایت سودی برای مصرف‌کننده و کشور ندارد. بحث تیراژ به سیاستگذاری کلان مربوط می‌شود. ما باید اول به اروپا یا به آسیای شرقی ثابت کنیم که سیاست ما برای دوره زمانی ۵ سال یا ۱۰ سال آینده ثابت است بعد کاری را که الان وزارت صنایع در حال انجام آن است با اطمینان پیش ببریم و واردات خودرو را به خودروساز بدهیم، نه به یکسری از اشخاص حقیقی. در صورتی که واردات خودرو دست خودروساز باشد، طرف ایرانی می‌تواند به یکی از شرکت‌های واردکننده معروف فشار بیاورد که شما باید ساخت یکسری قطعات اصلی را به قطعه‌ساز ایرانی بسپارید. ولی می‌بینید که برای ارزان‌ترین مدل آن بخشی از قطعه‌ها که هزینه‌هایش برای رنو نمی‌صرفد به طرف ایرانی سپرده شده است و متاسفانه بقیه قطعات را وارد می‌کنند.
اما سپردن واردات خودرو به خودروساز، آزاد بودن بازار را زیر سوال می‌برد و انحصار در بازار را به وجود می‌آورد. این کار دست خودروساز را در انتخاب محصولات باز می‌گذارد و به این ترتیب ورود برخی خودروها را که می‌تواند باعث کاهش قیمت برخی محصولات شود غیرممکن می‌کند.
ما باید از تمام زوایا به یک موضوع نگاه کنیم. اگر از آزاد بودن قیمت در بازار صحبت می‌کنیم باید تمام واردکنندگان، قطعه‌سازها و خودروسازها از ارز با یک نرخ استفاده کنند. یکی از مشکلاتی که در چند سال گذشته با آن مواجه بودیم و همچنان با آن در برخی محاکم تعزیراتی کشور درگیر هستیم این است که برخی از واردکننده‌های خودرو که با ارز مبادلاتی خودرو لوکس وارد کرده و فروخته‌اند و سودهای نجومی برده‌اند و ۲۰۰ میلیارد تومان جریمه شده‌اند که این رقم بعد از تعاملاتی به ۱۸ میلیارد تومان رسیده است. ولی قطعه‌ساز ارز مبادلاتی ندارد و باید از ارز آزاد استفاده کند. ما موافق بازار آزادیم. اگر ارز آزاد شود دیگر کسی نمی‌تواند در بازار چراغ برق قطعه‌ای را از چین بیاورد که ارز ذرت به آن تخصیص پیدا کرده است. در بحث انحصار چیزی به اسم سبد محصولات وجود دارد. در شرایطی که همچنان قوانین نظارتی روی واردات ما وجود دارد شرکتی مثل ایران‌خودرو می‌تواند اعلام کند من ۱۰ مدل ماشین عرضه می‌کنم که هشت مدل تولید داخل و دو مدل وارداتی است. این به نفع مصرف‌کننده هم هست که می‌داند برای خرید خودرو با چه کسی طرف است و باید تعهدات فروش را از چه کسی درخواست کند و چه زمانی ماشینش را به چه قیمتی تحویل بگیرد. ما انحصار را قبول نداریم اما از ٌپاسخگویی استقبال می‌کنیم.
در جهت همگرایی بیشتر بین قطعه‌سازان و خودروسازان چه باید کرد؟
در خودروسازی به‌طور مستقیم بیش از ۲۰۰ هزار نفر مشغول به کار هستند. توجه به این صنعت می‌تواند باعث افزایش نرخ اشتغال در کشور شود. واردات خودرو از طریق تولیدکننده‌ها می‌تواند قطعه‌سازی را نیز توسعه دهد. ولی اینکه یک واردکننده صرف خودرو به‌طور انحصاری این کار را انجام دهد تاثیر چندانی در آمار اشتغال‌زایی کشور ندارد. انجمن قطعه‌سازان با اعضای فعلی یکدست و با تعاملی بالا و با استفاده از تجارب بسیار زیاد مشکلات ارجاعی از سوی قطعه‌سازها را بررسی می‌کنند. این اعضا در برخورد با خودروسازها بدون چشمداشت در پی رفع مشکلات هستند. در کل وضعیت انجمن و رسیدگی به امور قطعه‌سازان با وجود برخی مشکلات، خوب است و در تلاش برای بهبود اوضاع هستیم.
ارسال نظر