تسهیل در روابط بین‌المللی

 آقای امراللهی ابتدا درباره ضرورت همکاری صنعت بیمه ایران با بازار بین‌الملل توضیح دهید.

همکاری با بازارهای بین‌المللی مسیری است که بسیاری از صنایع برای ادامه رشد طبیعی شان در پیش می‌گیرند. لزوم این همکاری در صنعت بیمه از ضرورت بیشتری برخوردار است. از جمله دلایل آن می‌توان به ظهور و تولد صنعت بیمه در بازارهای خارجی و رشد سریع دانش فنی و تکنولوژی در بازارهای بین‌المللی اشاره کرد. صنعت بیمه در ایران طی سال‌های اخیر و به علت تحریم‌های بین‌المللی دسترسی اندکی به بازارهای بین‌المللی داشته و نتوانسته از پیشرفت‌های اتفاق افتاده در حوزه دانش فنی و تکنولوژی بهره کافی را ببرد. این در حالی است که بیمه به عنوان صنعتی خدمت محور، ناگزیر از توسعه منابع انسانی خود بر پایه دانش فنی روز دنیا و بهبود فرایند ارائه خدمات، بر پایه بهترین تکنولوژی‌های جهانی است که همین امر لزوم توسعه همکاری‌های بین‌المللی را دو چندان کرده است.

از طرفی یکی از روش‌های مدیریت ریسک، توزیع مناسب ریسک در بازار است که با توجه به ظرفیت مجاز شرکت‌های داخلی و وجود برخی از ریسک‌های بزرگ، اهمیت همکاری بین‌المللی برای انتقال ریسک به خارج از کشور از طریق بیمه‌های اتکایی بیشتر می‌شود. از سوی دیگر اخذ پوشش اتکایی از شرکت‌های معتبر دنیا می‌تواند سهم بسزایی در حفظ توانگری مالی صنعت بیمه داشته باشد. ایران ششمین کشور حادثه خیز جهان، چهارمین کشور از لحاظ بروز بلایای طبیعی در آسیا و دهمین کشور زلزله‌خیز جهان است. نگاهی گذرا به موقعیت جغرافیایی ایران نشان می‌دهد که ۹۰ درصد خاک کشور روی کمربند زلزله قرار دارد. آمارها نشان می‌دهد در دهه اخیر حدود ۹۵۰ زمین لرزه در ایران رخ داده است که به طور متوسط هر سال یک زلزله ۶ ریشتری و هر ۱۰ سال یک زلزله ۷ ریشتری اتفاق می‌افتد و همین امر باعث شده ایران از لحاظ کشته شدگان زلزله در رتبه چهارم دنیا قرار گیرد. از منظر بیمه‌گری، تجمیع ریسک در کشوری که در معرض بلایای طبیعی هستند بسیار خطرناک است و کشورهایی که در معرض این‌گونه ریسک‌های فاجعه آمیز قرار دارند باید از طریق برقراری ارتباط با بازارهای بین‌المللی زمینه را برای توزیع و انتقال ریسک فراهم کنند.

 دولت بر ورود سرمایه‌های خارجی به داخل کشور تاکید دارند بنظر شما صنعت بیمه ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب است؟

ایران دومین اقتصاد بزرگ منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است و دارای منابع عظیم نفت و گاز و جمعیت جوان و تحصیل‌کرده است. کل تولید حق بیمه صنعت بیمه در ایران حدود ۸ میلیارد دلار است که با توجه به پتانسیل‌های موجود، ظرفیت فراوانی برای رشد دارد که می‌تواند برای هر سرمایه‌گذاری، جذاب باشد، اما در ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران، عوامل دیگری نیز دخیل هستند که از جمله آن می‌توان به شفافیت،  قابلیت پیش‌بینی، قوانین و مقررات، ریسک‌هایی که بر سرمایه‌ گذاری خارجی تاثیر گذارند و ... اشاره کرد.به منظور توسعه روابط شرکت‌های بیمه با بازارهای بین‌المللی، تمهیدات و امکاناتی برای سرمایه گذاران خارجی در نظر گرفته شده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

بر اساس ماده ۳۵ قانون «تاسیس بیمه مرکزی ج.ا.ا و بیمه‌گری»، واگذاری سهام موسسات بیمه ایرانی غیردولتی به اشخاص حقیقی یا حقوقی تبعه خارج تا بیست درصد با موافقت بیمه مرکزی ج.ا.ا مجاز است و بیش از آن منوط به پیشنهاد بیمه مرکزی ج.ا.ا و تایید شورای عالی بیمه و تصویب هیات وزیران خواهد بود. همچنین طبق تبصره ماده ۳۵، انتقال سهام موسسات بیمه ایرانی به دولت‌های خارجی یا انتقال بیش از ۴۹ درصد سهام آنها به اشخاص حقیقی یا حقوقی خارجی مطلقا ممنوع اعلام شده است اما در مناطق آزاد محدودیتی برای میزان سهام قابل تملک وجود ندارد. علاوه بر این بیمه مرکزی ج.ا.ایران، در سند اهداف راهبردی «جلب حضور اشخاص خارجی در بازار بیمه کشور» و «ارتقا همکاری با شرکت‌های بیمه خارجی» را جزء اهداف راهبردی اعلام کرده است. از جمله اقدامات و راهبردهای دولت در خصوص جذب سرمایه گذار خارجی می‌توان به سخنان وزیر اقتصاد در بیست و سومین همایش بیمه و توسعه اشاره کرد که در آن به عزم دولت برای پرداختن به موضوع «سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت بیمه ایران» با همکاری سندیکای بیمه‌گران ایران، اشاره کرد.

 نداشتن رتبه اعتبار یکی از موانع همکاری‌های مستمر شرکت‌های ایرانی با خارجیان است. آیا بیمه رازی با داشتن رتبه اعتبار توانسته از این مانع عبور کند؟

رتبه اعتباری ارزیابی صریح و شفاف و با زبانی بین‌المللی، از توانایی یک شرکت بیمه برای ایفای تعهدات است. از طرفی کسب رتبه اعتباری یکی از پیش نیازهای فعالیت در بازارهای بین‌المللی است. این فعالیت می‌تواند شامل اتصال به بازارهای بین‌المللی، سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های خارجی، واگذاری یا قبولی اتکایی، افتتاح شعبه در کشوری دیگر و ... باشد. در هر صورت مهم ترین رکن ارزیابی شرکت‌های بیمه در بازارهای خارجی، رتبه اعتباری بین‌المللی آنها است. بیمه رازی اولین شرکت بیمه‌ ایرانی است که در شرایط پسا برجام توانست از یک شرکت معتبر اروپایی، تحت نظارت مقام ناظر  European Securities & Market Authority  (ESMA) رتبه اعتباری دریافت نماید و طی سال‌های اخیر توانسته است رتبه اعتباری خود را بهبود بخشد. امیدواریم در ادامه مسیری که به سوی شفافیت فضای کسب و کار در پیش گرفته‌ایم، همکاری‌های بین‌المللی بیش از پیش تسهیل شود. اما توجه داشته باشیم، که عوامل متعدد دیگری نیز در ایجاد و گسترش همکاری‌های مزبور دخیل هستند.

رتبه‌بندی اعتباری مزایای دیگری نیز دارد که می‌توان به تسهیل عملیات قبولی یا واگذاری اتکایی، فعالیت در بازارهای خارجی و ورود به پروژه‌های بزرگ اشاره کرد. در عین حال، این فرایند منجر به شناخت عمیق‌تر سازمان از خود می‌شود. گردآوری اطلاعات خاص مورد درخواست موسسه رتبه بندی اعتباری، موجب افزایش شفافیت و تشخیص و کمی‌سازی برخی از انواع ریسک‌ می‌شود. در این ارزیابی صورت‌های مالی به همراه توانمندی‌های فنی و مدیریتی از جمله برخورداری شرکت بیمه از استراتژی‌های روشن، برنامه مدیریت ریسک، پایبندی به  اصول بیمه‌گری و مقررات بیمه‌ای، برنامه‌‌ اتکایی مناسب و ... مد نظر قرار می‌گیرد. همچنین اطلاعاتی در خصوص چشم‌انداز اقتصادی کشور، سیاست‌های پولی و مالی، وضعیت همکاری‌های بین‌المللی بر مبنای گزارشات ملی و بین‌المللی و گزارش مبسوطی در خصوص قوانین و مقررات بیمه‌ای، مد نظر قرار می‌گیرد. گزارش نهایی رتبه‌بندی نیز پیشنهادهای مشخصی برای بهبود وضعیت شرکت در بر دارد.

برای واگذاری‌های اتکایی با کدام بیمه گران خارجی همکاری دارید؟

شرکت بیمه رازی طی سال‌های اخیر، در واگذاری‌های خارجی با شرکت‌های معتبر منطقه ای مانند GIC، Milli Re، Arab Re،  SCRو ... همکاری داشته و برخی از این همکاری‌ها همچنان ادامه دارد.  در راستای اهداف شرکت و همسو با دستاوردهای برجام بیمه رازی مذاکرات گسترده ای با بیمه گران اتکایی تراز اول دنیا آغاز کرده و به نتایج مثبتی نیز نزدیک شده است.

آیا اجرای استاندارد IFRS بر توسعه همکاری با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تاثیر دارد؟

برای حضور در بازارهای بین‌المللی باید از قوانین و مقررات بین‌المللی تبعیت کرد و از این رو به کارگیری IFRS موجب شفافیت مالی بیشتر و گزارشگری مالی بر اساس استانداردهای بین‌المللی می‌شود. ایجاد این زبان مشترک، تسهیل روابط و همکاری‌های بین‌المللی را به همراه دارد. استاندارد گزارشگری مالی، تهیه‌کنندگان را ملزوم به ارزیابی مجدد گزارشگری مالی خواهد کرد و تاثیرات آن در عملکرد مالی مشخص خواهد شد و ممکن است منجر به تغییرات در فرآیند مدیریت مالی و مدل عملیات مالی شود. طبق این استاندارد شرکت‌های بیمه باید بدهی‌های بیمه ای خود را به ارزش وجوه دریافت شده در تاریخ روز و در شرایط تسویه تعهدات یا واگذاری آن شناسایی کنند که محاسبات این ارزش نیازمند تهیه برآوردهای جاری از جریانات نقدی آتی مرتبط با قراردادهای بیمه ای و استفاده از نرخ تبدیل مناسب است. رویکرد غالب در این استاندارد استفاده از ارزش منصفانه متکی بر بازار است، که تصویر بهتری از وضعیت مالی شرکت‌ها ارائه می‌دهد.