تدوین دوره‌های آموزشی با نیازسنجی از بنگاه‌ها

 نقش و اهمیت آموزش در ترویج کارآفرینی و توسعه ملی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امروزه در هر بازار و کسب و کاری حرف اول رضایت مشتری، کسب درآمد بالا و رقابت است. دنیای پیچ در پیچ بازار تولید و خدمات در تب و تاب تغییر و تحولی برای رسیدن به نهایت ایده‌ها در راستای بهره‌وری است اما سوال اینجاست که چگونه یک فرد راه صد ساله را یک شبه طی می‌کند و دیگری نسل به نسل هنوز نتوانسته است به آن جایگاه راه یابد؟ کارآفرینان بسیاری چون استیو جابز، میشل فررو (میلیاردر و مالک کارخانه تخم مرغ شانسی) و... نمادی از ابتکار، نوآوری، خلاقیت، تحول و متفاوت بودن در دنیای کسب و کار هستند. در واقع آنها بدون در پیش گرفتن روش‌های نادرست چون کلاهبرداری در رسیدن به ایده و اهداف خود گام برداشته‌اند و با فکری متفاوت و آگاهی کامل از تطابق و سازگاری به موقع با محیط پیرامون خود آغازگر مسیری نو در کسب و کار در مسیر جهانی بوده‌اند.

همچنین با توجه به مطالعات صورت گرفته ثابت شده است که ویژگی‌های کارآفرینان، بیشتر اکتسابی است نه موروثی. بنابراین امروزه سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مجریان امور منابع انسانی در کشورهای مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که با در نظر گرفتن بودجه‌های خاص می‌توانند برای رسیدن به موفقیت‌های اقتصادی در عرصه ملی و بین‌المللی نقش به‌سزایی ایفا کنند. آنها با توجه ویژه به عرضه خدمات و تولید محصولات در سازمان‌ها، آموزش نیروهای متخصص و کارآمد، تغییر نگرش و تجهیز افراد به دانش و مهارت‌های خاص که عامل اصلی تغییر و محرک اصلی توسعه در صحنه اقتصاد است، به این مهم دست می‌یابند. به عنوان مثال می‌توان به ارزیابی یک دوره در یک دانشگاه اشاره کرد؛ در ژوئن ۱۹۸۵ میلادی دانشگاه کالگری به ارزیابی نتایج برگزاری یک دوره از دوره‌های آموزش کارآفرینی خود که در یک دوره ۶ ماهه برگزار شده بود، پرداخت و از ۵۰ نفر شرکت کننده در دوره، پیرامون نتایج این دوره نظرخواهی کرد.

این دوره آموزشی که تقریبا ۷۵ هزار دلار برای دانشگاه هزینه داشت، نتایج بسیار مثبتی در پی داشت. تجربه این دانشگاه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری کوچکی در حدود ۷۵ هزار دلار برای آموزش کارآفرینان منجر به ارزش افزوده فراوانی معادل یک میلیون و ۷۵۰ هزار دلار شده است و علاوه بر آن تاثیر زیادی در ایجاد فرصت استخدام و تسهیل ایجاد سرمایه داشته است. بنابراین از یک سو تفاوت آموزش متناسب با شخصیت دانش آموخته‌گان در به فعل رساندن فعالیت‌های کارآفرینان و از سوی دیگر تنوع در ارائه محصولات و خدمات آموزشی و پژوهشی متناسب با مشتری گرایی و نیازهای جهان امروز و جهان آینده، اصل اولیه در توسعه کارآفرینی است.

 اتاق شهرکرد در این خصوص چه جایگاهی داشته و به چه میزان به مقوله آموزش توجه دارد؟

اتاق شهرکرد به عنوان یکی از اتاق‌های نوپا در امر آموزش با هدف ایجاد زمینه مناسب برای فعالیت همه جانبه در گسترش و اعتلای دانش، ارتقای شاخص‌های کمی و کیفی و منزلت اجتماعی آموزش‌های کاربردی فعالیت می‌کند. آموزش‌های این اتاق به دلیل ماهیت طرح و تاکید بر جنبه‌های کاربردی در آموزش از اهمیت ویژه و استراتژیکی برخوردار است. این آموزش‌ها در واقع یک نوع مهارت اندوزی بر اساس تقاضای بازار کار است که با ایجاد یک شغل تخصصی باعث بهبود توانایی فردی و تخصصی دانشجویان، صنعت‌گران، بازرگانان و کارکنان شرکت‌ها و ادارات می‌شود. این نوع آموزش‌ها یکی از عوامل مهم و موثر بر توسعه و اثربخشی کارآفرینی در سطح کشور است. تقویت آموزش‌مداری و پژوهش محوری در زمینه کسب و کار، افزایش توانمندی و بهره‌مندی فعالان اقتصادی بخش خصوصی و ایجاد بستری مناسب برای توسعه شیوه‌های نوین علمی و در دستور کار اتاق بازرگانی شهرکرد قرار گرفته است.

 جامعه هدف شما شامل چه افرادی هستند و چه مشوق‌هایی برای جذب این افراد دارید؟

با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های اتاق‌های بازرگانی تربیت نیروی انسانی توانمند و آموزش فعالان اقتصادی است، تدوین دوره‌های آموزشی بر اساس نیازسنجی از بنگاه‌های اقتصادی و کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی صورت گرفته است. متاسفانه مدیران صنعتی نه گفتن را بلد نیستند و در گام نخست باید آموزش ببینند که به ندانستن پی ببرند. تربیت رهبری برای سازمان‌ها از آموزش مدیریت مهم‌تر است به همین دلیل باید بر تربیت، بیشتر از آموزش تمرکز شود. پس می‌توان گفت که با توجه به نیازسنجی انجام شده جامعه هدف این اتاق، کلیه فعالان اقتصادی، مدیران، کارکنان شرکت‌ها، دانشجویان و کلیه افرادی هستند که به یادگیری اشتیاق دارند.

با این تفاسیر آیا مشوقی برتر از نیازسنجی انجام شده می‌توان نام برد؟ به دلیل اینکه نیاز جامعه هدف اتاق شهرکرد مشخص است واحد آموزش تلاش دارد تا دوره‌های مرتبط را با بهترین و مجرب‌ترین اساتید (استفاده از ظرفیت اساتید بومی در اولویت کاری‌ این واحد قرار دارد.) برگزار کند. در ضمن لازم به ذکر است که کلیه کارگاه‌ها و سمینارهای این اتاق به طور رایگان و در روزهای پنجشنبه برگزار می‌شود. تقویت آموزش‌مداری و پژوهش محوری در زمینه کسب و کار، افزایش توانمندی و بهره‌وری فعالان اقتصادی بخش خصوصی و ایجاد بستری مناسب برای توسعه شیوه‌های نوین علمی در دستور کار اتاق بازرگانی شهرکرد قرار گرفته است.

 محتوای مباحث آموزش به چه میزان در بازار کنونی کارکرد دارد؟

در کشور ما در طول ۳۰ سال گذشته، رشد کمی دانشجویان دانشگاه‌های نظری از افزایش چشمگیری برخوردار بوده اما کیفیت آنها با نیازهای بازار کار سازگار نبوده است. به طوری‌که این امر منجر به بروز یکی از معضلات اساسی کشور با عنوان بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی رشته‌های نظری شده است. در این خصوص آمار یک تحقیق نشان می‌دهد که ۷۰ درصد بیکاران دانشگاهی فاقد مهارت‌های لازم و تعدادی از آنها نیز که دارای تخصص هستند، فاقد روحیه کارجویی و کارآفرینی هستند. بسیاری از محققان و پژوهشگران این عرصه معتقدند، میان فقدان مهارت لازم و نامناسب بودن آموزش‌های ارائه شده به دانشجویان، رابطه مستقیم وجود دارد. در سال‌های اخیر با توجه به برخی از اشکالات آموزش عالی، مانند عدم امکان جذب موثر فارغ‌التحصیلان در بازار کار، عدم رعایت تناسب بین رشته‌های تحصیلی و فعالیت‌های شغلی و جذب حداکثری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های نظری، در بخش‌های غیرتولیدی و غیر موثر، به مرکز آموزش و پژوهش اتاق‌های بازرگانی با توجه به رسالت، ماهیت و اهداف ویژه‌ای که در تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد در سطوح تخصصی مورد نیاز بازار کار و بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی کشور دارد، توجه خاص و ویژه‌ای شده است. به طوری که نقش این مراکز را در مقایسه با دانشگاه‌های کشور در مقوله کارآفرینی و اشتغال برجسته‌تر و بارزتر کرده است.

 امروزه سرمایه‌گذاری برای آموزش، به مثابه یک راهبرد تعیین کننده، نقش قابل ملاحظه‌ای در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارد. برای جذب سرمایه این بخش تاکنون چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟

جواب این سئوال را می‌توان در دو بخش خلاصه کرد؛ در کنار سرمایه فیزیکی، علم اقتصاد نوع دیگری از سرمایه که کم اهمیت‌تر از ابزارهای تولید نیست، یعنی سرمایه انسانی را به رسمیت می‌شناسد. با سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی از جمله در آموزش، سه پیامد عمده اقتصادی شامل افزایش هزینه‌ها، افزایش سطح تولید و بازگشت سرمایه در قالب درآمدهای بالاتر را می‌توان انتظار داشت. با توجه به نیازسنجی انجام شده بخش آموزش یکی از فعال‌ترین بخش‌های هر اتاق است زیرا روند کاری خود را در سال می‌داند و با یک رویه مشخص به پیش می‌رود. پس با توجه به فعال بودن این بخش در برگزاری دوره‌های کاربردی و مورد نیاز عموم و فعالان اقتصادی و همچنین دعوت از اساتید بومی و کشوری برجسته، اتاق شهرکرد توانسته سرمایه‌های انسانی کارآمدی را جذب و تربیت کند که بتوانند افق روشنی را برای آینده این استان ترسیم کنند.