برقِ خاموش صنعت
صنعت آماده خواب تابستانی می شود
داستان تکراری قطعی برق صنایع
قطعی برق صنایع و ورود خسارات سنگین به آن‌ها از مباحث تکراری چند سال اخیر بوده است. موضوعی که گویا باوجود کمبود تولید برق و افزایش دمای هوا راهکار اصلی در راستای مدیریت برق کشور در ماه‌های گرم سال ، شناخته‌شده است .
در این میان فعالیت برخی صنایع مانند فولاد و یا صنایع سیمان با توجه به اهمیت آن‌ها و ایفای نقشی که در چرخش اقتصادی کشور دارند باوجود خاموشی برق دچار خلل بیشتری می‌شود صنایعی که در ردیف مهم‌ترین‌ها هستند و تعطیلی و توقف فعالیت آن‌ها مشکلات زیادی را موجب می‌گردد.
حال‌آنکه دولت هرسال جبران این خسارات را اعلام می‌کند.
اما از سویی تاکنون گزارشی از پرداخت خسارات ،منتشرنشده است و از طرفی هم بنا به گفته فعالان و مسوولان این صنایع تخمین دقیق زیان‌های وارد آمده که ناشی از خاموشی برق است چندان امکان‌پذیر نیست، زیرابه غیر از توقف چرخه تولید و زمان‌بر بودن راه‌اندازی دوباره دستگاه‌ها ، استهلاک تجهیزات ، هدر رفت مواد اولیه ، ورود شوک حرارتی به دستگاه‌های برقی و... از پیامدهای چنین امری است که بازسازی و احیای این تجهیزات شاید تا میلیاردها تومان هزینه داشته باشد و البته زیان‌های پیدا و پنهان دیگری نیز از این شرایط به صنعت وارد می‌شود .
قابل تأمل آنکه صنایع علاوه بر قطعی برق در چهار ماه گرم سال ، در فصل زمستان هم با قطعی گاز مواجه شده که قطعاً تکرار چنین فرایندی ، دیر یا زود، صنعت را از نفس می‌اندازد.
صنایعی که مشمول خاموشی می‌شوند
اما امسال قرار است وضعیت صنایع چگونه باشد؟
آیا برنامه خاموشی آن‌ها آغازشده است؟
آیا همه صنایع از کوچک تا بزرگ با قطعی برق همراه خواهند بود؟
تکلیف بخش صنعت در استانی مانند اصفهان که نزدیک به ۱۰ هزار واحد صنعتی در آن مشغول به فعالیت هستند چه می‌شود؟
در حال حاضر با بیش از ۱۲ هزار مگاوات کسری برق مواجه هستیم که البته برخی عدد واقعی کسری برق کشور را تا ۲۰ هزار مگاوات هم عنوان کرده‌اند.
با این اوصاف برای جبران این میزان از کمبود برق ،در کنار گرمای تابستان و افزایش مصرف برق، معمولاً پای صنایع به میان می‌آید.که در سال‌های گذشته آسیب صنایع از این خاموشی‌های تابستانه کم نبوده است. این‌چنین که طبق آخرین آمار ارائه‌شده خسارت ناشی از قطعی برق صنایع در سال ۱۴۰۰ حدود هفت میلیارد دلار برآورد شد. وبر اساس گفته حمیدرضا صالحی، عضو هیات مدیره سندیکای صنعت برق ایران، این رقم در سال ۱۴۰۱ نیز حدود شش میلیارد دلار رسید.
که در این میان سهم صنایع اصفهان با توجه به صنعتی بودن استان و فعالیت صنایع کوچک و بزرگ از این آمار ارائه‌شده قابل‌توجه است.
حال با توجه به شواهد و گزارش‌های ارائه‌شده که امسال تابستان گرم‌تری در پیش داریم قطعاً مصرف برق صعودی‌تر شده و ازآنجاکه تمرکز دولت نسبت به تأمین برق مشترکان خانگی است افزایش قطعی برق ، سهم صنایع می‌شود. دراین‌باره محمدرضا نوحی سخنگوی صنعت برق اصفهان در گفتگو با دنیای اقتصاد بابیان اینکه تابستان امسال مشترکان برق خانگی با قطعی برق مواجه نخواهند بود در ارتباط با برق صنایع در تابستان ۱۴۰۲ اظهار می‌کند: صنایع به ۳ دسته تقسیم می‌شوند.
گروه الف: مشترکانی هستند که تا ۵۰۰ کیلووات مصرف برق‌دارند و این صنایع مشمول خاموشی نمی‌شوند اما اگر همین صنایع در شهرک‌های صنعتی مستقر شوند جزو مدیریت بار قرار می‌گیرند.
گروه ب :صنایعی هستند که بیش از ۵۰۰ کیلووات مصرف برق‌دارند و آن‌ها اگر داخل شهرک صنعتی مستقر باشند و یا خارج از شهرک‌ها هم فعالیت کنند بر طبق توافق‌نامه گفته‌شده یک روز در هفته را از ساعت ۱۱ صبح تا ۱۱ شب بدون برق هستند.(شنبه تا پنجشنبه )
وی می‌افزاید :اما به‌جای آن‌یک روز می‌توانند جمعه‌ها فعالیت داشته باشند.
گروه ج :صنایع بزرگی هستند مثل سیمان و فولاد که جزو مشترکان شرکت برق منطقه‌ای قرار دارند و طبق جدولی که در ۳ بازه به آن‌ها داده می‌شود موظف‌اند سقفی که برای آن‌ها لحاظ شده است را رعایت کنند و باصرفه جویی که مشترکان خانگی و اداره‌ها در این مدت‌زمان تعیین‌شده انجام می‌دهند افزایش ظرفیتی ایجاد می‌شود که به صنایع سیمانی‌ها تعلق می‌گیرد .
و می‌گوید :این روال از ۲۰ خردادماه آغاز و تا ۱۵ شهریورماه برقراراست و پس‌ازآن شرایط مانند گذشته خواهد شد.
وی یادآور می‌شود: همچنین مشترکان کشاورزی که از چاه‌های آب استفاده می‌کنند به دودسته تقسیم‌شده که در ساعات ۱۱ صبح تا ۱۶ و دسته دیگر ۱۳ تا ۱۸ برق ، مشمول قطعی برق می‌شوند و مابقی ساعات از برق رایگان بهره‌مند خواهند شد.
و البته دیگر مشترکان کشاورزی شامل این طرح نبوده و با قطعی برق مواجه نمی‌شوند.
قابل‌ذکر است این تصمیمات برای برق صنایع در حالی اکنون به اجرا گذاشته‌شده است که هفتم فروردین‌ماه امسال، مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور قول داد که در سال ۱۴۰۲ خاموشی این صنعت کاهش‌یابد.
مقابله با بحران کمبود انرژی
واقعیت آن است بحران انرژی در کشوری که خود دارای بیشترین ذخایر انرژی است چالشی است که تبعات کمبود تولید آن را فراوان دیده‌ایم. و در چند سال اخیر هم با توجه به اینکه مصرف برق خانگی در اولویت دولت قرار دارد این کمبود به‌شدت ، گریبان بخش صنعت و تولید را در تابستان و زمستان گرفته است . درصورتی‌که همواره از مطالبات اصلی بخش خصوصی کشور تأمین برق و گاز موردنیاز برای صنایع بوده است زیرا با این شرایط صنایع همچنان متحمل زیان و افت تولید می‌شوند.
واضح است با افت تولید صنایع، تورم افزایش پیدا می‌کند و صادرات آسیب می‌بیند و این روند درنهایت به کمبود ارز و افزایش نرخ آن در کشور منتهی می‌شود.
جدیت این معضل تا جایی است که از کاهش ۳۰ درصدی تولید در تابستان و کاهش ۷ میلیارد دلاری تولید به دلیل نا ترازی برق و گاز ، هرسال گذشته خبر می‌رسد.
با این اوصاف بارها اعلام‌شده که تابستان امسال شرایط برقی کشور نسبت به سال ۱۴۰۱ بهتر خواهد بود.
سؤال آن است چه تدابیری برای مقابله با قطعی برق صنایع در تابستان سنجیده شده است؟ و چه راهکارهایی پیشنهاد می‌شود؟
عدم سرمایه‌گذاری در صنعت برق طی سالیان اخیر از یک‌سو و رشد مصرف از سوی دیگر سبب نا ترازی برق شده تا با در اولویت بودن مصرف بخش خانگی، این وضعیت به اختلال در عملکرد صنایع منجر شود.
ازن‌نظر عده‌ای امسال یک اتفاقی افتاده که باوجود فقدان سرمایه‌گذاری‌های لازم نسبت به مصرفی که هرسال در حال افزایش است، اما احتمالاً شرایط بهتر از گذشته شود.
و آن تغییر ساعت کاری ادارات است که موجب می‌شود ساعت پیکی که از ساعت یک به بعد شروع می‌شد را نداشته باشیم که این اقدام خود کمکی هرچند کوچک را برای صرفه‌جویی در مصرف برق و افزوده شدن به سهم صنایع می‌کند.
برخی هم براین باورند تا سرمایه‌گذاری‌های جدید در صنعت برق انجام نشود و موفق به جذب سرمایه‌گذاران مقتدر نشویم با چنین تدابیر موقت ، نمی‌توان مشکل کلی این صنعت که کمبود تولید است را حل نمود.
وعده‌ای واقعی شدن نرخ انرژی به‌علاوه فرهنگ‌سازی درجه‌ات مصرف بهینه را راهکار اصلی و قطعی می‌دانند.
به گفته صالحی دبیر کل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع ، باید ساعت کاری ادارات، مدارس و صنایع را تغییر دهیم تا به‌اندازه‌ای که پیش‌ازاین این خود ساعت را جابه‌جا می‌کردیم ضرر جبران شود.
مصرف ما نسبت به سال‌های قبل بالاست و این باعث می‌شود هر حرکتی اندک پوششی بدهد تا برق صنایع کمتر به‌اجبار قطع شود. اما در کل نمی‌توان گفت چنین اقداماتی نتیجه‌بخش بوده و باید به سمت سرمایه‌گذاری برویم و بتوانیم این فاصله را که هرسال بزرگ‌تر می‌شود را یک‌بار برای همیشه به یک تعادلی برسانیم تا گپی پیش نیاید و موجب عدم نفع صنایع نشود.
این مسوول تأکید می‌کند :«اگر قطعی گاز در زمستان و قطعی برق در تابستان رخ ندهد تولید کشور بدون انجام کاری ۲۵ درصد رشد می‌کند.»
