برندگان و بازندگان نوآوری

حامد وحیدی / نویسنده نشریه  امروزه ابزارهای هوشمند جایگاه ویژه‌ای در زندگی بشری دارند؛ به‌طوری که روزانه، زمان زیادی را صرف استفاده از آنها می‌کنیم. در واقع این تکنولوژی‌های هوشمند هستند که در یک سیر بدون توقف تمامی الگوهای سنتی را به گوشه‌ای انداخته و خود را در زندگی ما جا داده است. قریب به سه دهه است که تکنولوژی زیربنای رقابت و حضور موفق در بازار صنایع مختلف را شکل می‌دهد. در جریان پیشرفت‌های فنی و تکنولوژی‌های جدید چهار حالت کلی شکل می‌گیرد. حالت اول، کسب‌وکارهایی هستند که بر اساس نتایج و دستاوردهای فنی جدید، ممکن است به ورطه نابودی کشیده شوند، از نمونه‌های آن شغل‌هایی که در گذشته بودند و در حال حاضر اسمی از آنها نمی‌شنویم هستند. حالت دوم به کسب‌وکارهایی برمی‌گردد که در بستر تحولات تکنولوژیک ساختار و ویژگی‌های آنها تغییر کرده و دچار تحول بنیادین شده‌اند، به عنوان مثال زمان سفر بین شهرها قبل و بعد از پا به عرصه گذاشتن هواپیما را مقایسه کنید تا به این تغییر و تحولات پی ببرید. سومین حالت متاثر از تغییرات تکنولوژی، کسب‌وکارهایی هستند که از دستاوردها و پیشرفت‌های تکنولوژیک برای ارتقای جایگاه رقابتی خود، افزایش بهره‌وری و بهبود عملکرد استفاده می‌کنند و تغییرات تکنولوژی ماهیت آنها را دچار تحول و تغییر نکرده است. وقتی صحبت از بلوغ تکنولوژی می‌شود منظور یک روند است و اطمینان خاطر از عملکرد تکنولوژی‌های موجود، گاهی سبب خواهد شد تا شرکت‌ها غافلگیر شوند. حالت چهارم هم کسب‌وکارهای نوظهوری هستند که تا قبل از توسعه فناوری اطلاعات جایگاهی نداشتند و در این دوره به وجود آمدند. مانند همه کسب‌وکارهای اینترنتی که در عصر حاضر وجود دارند.

 اگر بخواهیم نگاهی به گذشته پیشرفت تکنولوژی بیندازیم و سابقه نوآوری را بررسی کنیم به قرن نوزدهم میلادی می‌رسیم.  سال‌هایی که نوآوری‌های قابل توجهی را برای کارخانه‌ها به ارمغان آورد، اما این بدان معنا نیست که در آن زمان با آغوش باز مورد استقبال مردم قرار گرفت. Luddites کارگران نساجی بودند که به خودکارسازی اعتراض کردند، در نهایت به کارخانه‌ها حمله کردند و آنها را سوزاندند. زیرا آنها می‌ترسیدند که اپراتورهای ماشینی زندگی آنها را فلج کنند. در طول انقلاب صنعتی وظایف بیشتر و بیشتری در فرآیند بافندگی خودکار می‌شد؛ این باعث شد که تولید به‌طور انفجاری رشد کند. در آمریکا در طول قرن نوزدهم، مقدار پارچه‌ای که یک بافنده می‌توانست در یک ساعت تولید کند، ۵۰ برابر افزایش یافت و میزان نیروی کار مورد نیاز برای هر یارد پارچه تا ۹۸ درصد کاهش یافت. به عبارت دیگر، فناوری به تدریج ماهیت شغل بافنده و مهارت‌های لازم برای انجام آن را تغییر داد. به جای اینکه به‌طور کامل جایگزین آن شود. اما مساله‌ای که وجود دارد این است که رشد فناوری اثری یکسان بر روی همه مشاغل ندارد. برخی را حذف می‌کند، برخی از مشاغل را تغییر می‌دهد و برخی از مشاغل توسعه پیدا می‌کنند. اما خوب می‌دانیم که با سرعت گرفتن رشد تکنولوژی، بسیاری از مشاغل در آینده‌ای نه‌چندان دور از بین رفته یا با مشاغل دیگری جایگزین خواهند شد. مانند بسیاری از موارد دیگر، مشاغل نیز روزی به وجود آمده و در نهایت روزی نیز از بین خواهند رفت، طوری که انگار اصلاً وجود نداشته‌اند. در گذشته افرادی بودند که علوفه و یونجه چهارپایان و اسب‌های درشکه‌های شهر را تامین می‌کردند و به سبب شغل‌شان به آنها علاف گفته می‌شد که در دنیای امروزی نه‌تنها جایی برای این افراد وجود ندارد، بلکه نام این شغل نیز به فراموشی سپرده شده است. بسیاری از مشاغل نیز وجود دارند که در آینده‌ای نه‌چندان دور به سبب پیشرفت علم و تکنولوژی و ساخته‌شدن برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های متفاوت، از بین خواهند رفت یا جزو شغل‌های کم‌درآمد خواهند بود. برای این دسته از مشاغل کار خاصی نمی‌توان کرد و برای جایگزینی افراد در این مشاغل، راهکاری وجود ندارد و باید پذیرفت که برخی از مشاغل عاقبتی مانند مشاغلی که در گذشته وجود داشتند اما هم‌اکنون وجود ندارند، خواهند داشت. به‌عنوان‌مثال شغل ماموران آب، برق و گاز که در گذشته بسیار رایج بوده و افراد مختلفی مشغول به کار بودند، به تدریج در حال نابودی و انقراض هستند و به دلیل ساخته شدن اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مختلف مربوط به این حوزه، این مشاغل در حال نابودی مطلق قرار دارند. امروزه بسیاری از بانک‌ها اپلیکیشن مخصوص به خود دارند که مشتریان آنها می‌توانند با استفاده از این برنامه‌ها تمام امور بانکی خود را بدون مراجعه به شعب بانکی انجام دهند. به‌روزرسانی این اپلیکیشن‌ها سبب می‌شود تا افراد برای انجام امور بانکی خود نیاز کمتری به مراجعه به بانک داشته باشند و همین کاهش مراجعه‌ها به بانک‌ها باعث می‌شود تا شغل کارمند بانک نیز از بین برود. اغلب کارگرانی که در صنایع مختلف و در کارخانه‌های متفاوت مشغول به کار هستند، کاری یکسان و یکنواخت را به‌طور مستمر انجام می‌دهند که با توجه به پیشرفت تکنولوژی انتظار می‌رود بسیاری از این کارهای یکنواخت در آینده اتوماسیون شوند یا به وسیله روبات‌های پیشرفته انجام شوند. سوالی که پیش می‌آید این است که چه مشاغلی از پیشرفت تکنولوژی سود بیشتری می‌برند و چه مشاغلی ضرر می‌کنند و نابود می‌شوند؟

تاثیرات مثبت و منفی فناوری بر کسب‌وکارهای مدرن

فناوری راه نجاتی برای بشر است و می‌توان گفت در شرایط حاضر جهان، بقا بدون وجود آن تقریباً غیرممکن است. امنیت گسترده، ارتباطات پیچیده، انتقال اطلاعات، آموزش و حتی سرگرمی جنبه‌های حیاتی فناوری هستند. در نتیجه، درک مزایا و معایب فناوری بیش از هر زمان دیگری مهم است. در دهه‌های اخیر سیستم‌های سازمانی به حدی پیشرفت کرده‌اند که حتی تصور یک کسب‌وکار کوچک بدون فناوری پایه دشوار است. در بیشتر موارد، پیشرفت‌های فناوری، به گردش کار سرعت داده و سیستم‌های سازمانی اطلاعات حیاتی را تامین کرده است. از سوی دیگر، فناوری می‌تواند تاثیر منفی بر یک کسب‌وکار بگذارد و ارتباطات انسانی را کمتر کند. رایانه‌ها داده‌ها را به گونه‌ای ذخیره و سازماندهی می‌کنند که انجام آنها به میزان قابل توجهی طول می‌کشد. بسیاری از نرم‌افزارهای حسابداری می‌توانند صورت سود و زیان را در چند ثانیه ارائه دهند، در حالی که تولید همان گزارش به صورت دستی می‌تواند ساعت‌ها طول بکشد. داده‌هایی که در سیستم‌های اطلاعاتی با استفاده از فناوری و نرم‌افزار قرار می‌دهید کیفیت آنها را تعیین می‌کند.

فناوری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با کاهش زمان جمع‌آوری دستی گزارش‌ها، در هزینه خود صرفه‌جویی کنند. علاوه بر این، داشتن داده‌های جاری و مرتبط به شرکت این امکان را می‌دهد که بلافاصله مشکلات و فرصت‌ها را شناسایی کرده و اقدام کنید. البته افزایش دسترسی به اطلاعات به وسیله سیستم‌های کامپیوتری، نگرانی‌های متعددی را در مورد حفظ حریم خصوصی ایجاد می‌کند. شرکت‌ها می‌توانند با جمع‌آوری اطلاعات در مورد نیازها و رفتارهای مشتریان خود تبلیغات و تبلیغات خود را بهتر هدف قرار دهند. بسیاری از مصرف‌کنندگان این شکل از ثبت سوابق را نقض حریم خصوصی خود می‌دانند که می‌تواند به انبوهی از مسائل قانونی منجر شود. فناوری برای ردیابی رفتار و عملکرد کارکنان به‌طور همزمان، به یک محیط کاری سمی منجر می‌شود. فناوری‌های تولیدی همچنین می‌توانند کارایی شرکت را بهبود بخشند. با این حال، جایگزینی انسان با ماشین‌ها می‌تواند مشکلات دیگری همچون بیکاری شدید ایجاد کند و این جابه‌جایی افراد از مشاغل خود باعث ایجاد مشکلات اجتماعی عدیده‌ای می‌شود.

صنایعی که می‌توانند بیشترین بهره را از نوآوری ببرند

همه می‌توانند از نوآوری فناوری بهره ببرند. در اینکه فناوری نوآورانه‌تر و سریع‌تر کارمندان را کارآمدتر می‌کند و ارائه خدمات تجاری و مشتریان را سرعت می‌بخشد جای بحث نیست. با این حال، برخی از صنایع بیشتر از سایرین از فناوری قدیمی ضرر می‌کنند و همچنین چندین صنعت وجود دارند که می‌توانند حتی بیشتر از خدمات حرفه‌ای از فناوری‌های نوآورانه بهره ببرند.

صنایع تولیدی

اگر تولید متوقف شود، توانایی شما برای کسب درآمد نیز متوقف می‌شود. تولید هر محصولی نیازمند طراحانی است که بتوانند از نرم‌افزار استفاده کنند و تیم تولید آنها باید به‌طور مداوم برای ارائه محصولات به تامین‌کنندگان و مشتریان خود کار کنند. فناوری مهم است، اما نوآوری آن فناوری چقدر اهمیت دارد؟ اگر یک تولیدکننده در یک ساعت 500 واحد تولید کند و بتواند نرم‌افزار، ماشین‌آلات یا تجهیزات سریع‌تری را به دست آورد که به آنها اجازه می‌دهد این تولید را دو برابر کنند، در واقع درآمد خود را دو برابر می‌کنند. البته، این یک مثال بسیار سطحی است، اما ثانیه‌ها در صنعت تولید بسیار اهمیت دارد. فناوری یک جزء حیاتی را برای بسیاری از شرکت‌های تولیدی تغییر داده است، آن هم روش تولید محصولات است. به عنوان مثال، با پیشرفت‌های فناوری در چاپ سه‌بعدی، تولیدکنندگان می‌توانند از این فناوری برای چاپ سریع‌تر محصولات خود استفاده کنند، کارایی زمان را بهبود بخشند و بهره‌وری کلی کسب‌وکارهای تولیدی و در نتیجه صنعت را در کل افزایش دهند.

ساخت‌وساز

کارایی در محل کار برای شرکت‌های ساختمانی برای ارائه جدول زمانی و بودجه مناسب بسیار مهم است. فناوری مناسب نه‌تنها می‌تواند به سازمان‌های ساختمانی کمک کند تا به‌طور موثر از دفتر اداری با محل کار ارتباط برقرار کنند، بلکه می‌تواند روند مناقصه و برنامه‌ریزی را سرعت بخشد. BYOD، Cloud و تعدادی از برنامه‌های کاربردی فناوری ساخت‌وساز می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند تا یک شرکت ساختمانی نوآور را از رقبای خود متمایز کنند.

بخش بهداشت و درمان

نوآوری فناوری برای صنعت پزشکی یک امر ضروری است. اما فراتر از آن، فناوری نوآورانه به معنای بیماران شادتر، زمان کمتر با تلفن و زمان کمتری در اتاق انتظار و پردازش مدارک است. صنعت مراقبت‌های بهداشتی، صنعتی است که عمدتاً با پیشرفت‌های فناوری متحول شده است و همچنان ادامه دارد. اینترنت اشیای پزشکی (IoMT) یکی از پیشرفت‌های مهمی است که روشی را بهبود می‌بخشد که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند آناتومی بیمار خود را تجزیه و تحلیل کنند. صنعت مراقبت‌های بهداشتی با چنین فناوری‌های متحول‌کننده‌ای مانند ایمپلنت نظارت بر گلوکز که داده‌ها را از طریق برنامه‌ها به تلفن بیمار منتقل می‌کند، پیشرفت‌های بزرگی را در نحوه نظارت بر سلامت افراد و درمان بیشتر انجام می‌دهد.

صنعت خودرو

یکی دیگر از فناوری‌های نوآوری بسیار هیجان‌انگیز و متحول‌کننده، پیشرفت‌های صنعت وسایل نقلیه موتوری است. فعالیت‌هایی مانند ماشین‌های وایمو گوگل شروع به ارائه ماشین‌های بدون راننده به عنوان یک سرویس تاکسی کرده است. با ایجاد و پیاده‌سازی خودروهای بدون راننده در مالکیت عمومی، بخش فناوری ماهیت نحوه عملکرد وسایل نقلیه موتوری را تغییر داده است، کارایی را بهبود می‌بخشد، خطای انسانی را کاهش می‌دهد و علاوه بر آن انقلابی در صنعت وسایل نقلیه موتوری ایجاد می‌کند.

بخش مالی

امور مالی صنعت دیگری است که به وسیله فناوری متحول شده است و با توجه به دنیای آنلاین به‌طور فزاینده‌ای در دسترس‌تر می‌شود. بانکداری آنلاین در حال تبدیل شدن به راهی است که مردم از طریق آن به امور مالی خود دسترسی پیدا می‌کنند و آنها را مدیریت می‌کنند، به‌طوری که اکثر بانک‌های بزرگ اکنون برنامه‌ای برای دارندگان حساب ارائه می‌دهند تا بر حساب خود نظارت کنند. علاوه بر این، رونق قابل توجهی در فین‌تک به وجود آمده است و به دنبال نوآوری و بهبود بیشتر روش‌های مدیریت و نگهداری امور مالی در سراسر جهان است. به عنوان مثال، شرکت فین‌تک Xero نرم‌افزار حسابداری آنلاین را برای کمک به مدیریت بسیاری از وظایف حسابداری برای مشاغل کوچک ارائه می‌کند.

گردشگری

از صنعت هتل‌داری گرفته تا رستوران‌ها فناوری تضمین می‌کند که مشتریان شما بهترین تجربه ممکن را دارند. این به معنای ورود آسان در هتل‌های شما و استفاده کارآمدتر از ایستگاه‌های کاری شما در سراسر صفحه است. کلمه کلیدی امسال تجربه مشتری بوده است، و هیچ کجا مهم‌تر از صنعت گردشگری نیست، جایی که بررسی‌ها می‌توانند باعث ایجاد یا شکست کسب‌وکار شما شوند. نوآوری در اینجا چگونه به نظر می‌رسد؟ سفارش از طریق تلفن همراه می‌تواند زندگی یک سرور را کارآمدتر کند و اشتباهات را از بین ببرد، زیرا سفارش‌های همزمان گرفته و وارد می‌شوند. چک‌این خودکار هتل‌ها و استراحتگاه‌ها با اپلیکیشن رزرو آبگرم و مشاهده وضعیت رزرو آنها تنها چند راه است که نوآوری فناوری بازی را برای این صنعت تغییر می‌دهد.

بازندگان نوآوری چه کسانی هستند؟

جریان اصلی تفکر اقتصادی می‌گوید در حالی که عده‌ای از افراد به دلیل پیشرفت فناوری صاحب شغل می‌شوند، عده‌ای دیگر شاهد نابودی صنایع خود خواهند بود. به این تغییرات، تخریب خلاق می‌گویند. به عنوان مثال، خودرویی را در نظر بگیرید که صنعت حمل‌ونقل اسب و سوارکاری را نابود کرد. در حالی که سازندگان کالسکه و مربیان اسب شاهد ناپدید شدن شغل خود بودند، مشاغل جدید بیشتری در کارخانه‌های خودروسازی، ساخت جاده‌ها و پل‌ها و سایر صنایع ایجاد شد. زمانی بود که اپراتورهای آسانسور در بسیاری از ساختمان‌های اداری حضور داشتند که نهایتاً با آسانسورهای خودکاری که امروزه استفاده می‌کنیم جایگزین شدند. در دهه 2000 تولیدکنندگان فیلم با دوربین‌های دیجیتال جایگزین شدند. پیشرفت‌های پرشتاب اخیر در حوزه هوش مصنوعی و بخش‌های مختلفی همچون اینترنت، تلفن همراه و فناوری اطلاعات بار دیگر این سوال را مطرح کرده است که آیا مشاغل و صنایع نابود خواهند شد؟

در زیر فهرست ناقصی از صنایعی که تحت تاثیر آخرین دور تخریب خلاق قرار گرفته‌اند یا قبلاً تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، آورده شده است. اینها فقط چند صنعت را نشان می‌دهد که مستعد چنین اتفاقی هستند.

 آژانس‌های مسافرتی

 روزنامه‌ها

 ترجمه

 دستیاران اداری

 کتابفروشان

 متخصصان مالی و کارمندان بانک

  استخدام‌کنندگان

 خدمات تاکسی

 رانندگان

 آموزش و پرورش