نقش حسابرسان در پیشبرد توسعه پایدار
در این راستا گزارشگری توسعه پایدار که در ادبیات مربوطه به گزارشگری پایداری نیز مشهور شده است تلاش می‌کند آثار جانبی توسعه اقتصادی را که معمولا در این رویکرد صرفا از منظر سودآوری در بعد خرد و رشد تولید ناخالص داخلی در بعد کلان مورد پایش قرار می‌گیرد را در نظر گرفته و تلاش نماید گزارشگری شرکت‌ها را به سمت سوی درک کاملی از آثار مالی و محیطی فعالیت آن‌ها رهنمون سازد. آنچه در این میان موجب نگرانی بسیاری از فعالان حوزه پایداری شده است این است که در نبود چهارچوب گزارشگری و استاندارد مطلوب از گزارشگری توسعه پایدار، واحدهای اقتصادی بجای تدوین استراتژی‌های صحیح و حرکت در مسیر توسعه پایدار تلاش نمایند صرفا با عدد سازی و ارایه گزارش‌های غیرواقعی برای خود مشروعیت کسب نموده و از خود را از مظان اتهام دور کنند. در اینجاست که نقش ارزیابی مستقل این گزارش‌ها پیش از انتشار عمومی بیش‌ازپیش نمایان می‌شود.
حسابرسان به‌عنوان ارزیابان مستقل، نقش اساسی در اطمینان از اینکه سازمان‌ها استراتژی‌های خود را با اهداف توسعه پایدار هماهنگ کنند، ایفا می‌کنند. همان‌طور که سازمان‌ها تلاش می‌کنند شیوه‌های پایدار را در عملکردهای خود گنجانند، حسابرسان خود را در خط مقدم ارزیابی و تأیید این تلاش‌ها می‌بینند. درواقع حسابرسان پایداری باید به‌منظور ارزیابی پایداری به بررسی جامع از تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی یک سازمان بپردازند. حسابرسان باید ارتباط وابستگی این عناصر را درک کنند تا بتوانند به‌طور مؤثر در تأیید تعهد سازمان به توسعه پایدار نقش‌آفرین باشند. قبل از اینکه به چالش‌ها و فرصت‌های حسابرسان در حسابرسی پایداری بپردازیم لازم است مروری مختصر بر اصول و مهم‌ترین جنبه‌های حسابرسی پایداری داشته باشیم.
ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی: یکی از نقش‌های اصلی حسابرسان در توسعه پایدار، تأیید تأثیرات محیطی سازمان است. این شامل ارزیابی پایبندی به مقررات زیست‌محیطی، مدیریت منابع و اجرای شیوه‌های دوستدار محیط‌زیست می‌شود. با بازرسی دقیق این جنبه‌ها، حسابرسان اطمینان حاصل می‌کنند که شرکت‌ها اثرات مخرب زیست‌محیطی خود را به حداقل می‌رسانند.
ارزیابی اقدامات مسئولیت اجتماعی: حسابرسان نقش بسیار حیاتی در ارزیابی اقدامات مسئولیت اجتماعی یک شرکت دارند. این شامل بازرسی شیوه‌های اخلاقی، شرایط کار منصفانه و میزان مشارکت سازمان در توسعه جوامع محلی می‌شود. تأثیر این اقدامات بر رفاه اجتماعی با دقت ارزیابی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که تعهدات سازمان به مسئولیت اجتماعی به‌طور جامع درک شده است.
ادغام اهداف مالی و پایداری: شیوه‌های پایداری اغلب با تأثیرات مالی همراه است. حسابرسان جنبه‌های مالی اقدامات پایداری را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که سازمان‌ها تعادل مناسبی بین سودآوری و مدیریت مسئولانه منابع دارند. این ادغام برای بقای تجارت بلندمدت ضروری است.
ارزیابی ریسک در شیوه‌های پایداری: حسابرسان باید ریسک‌های مرتبط با شیوه‌های پایدار را شناسایی و ارزیابی کنند. این شامل بررسی ریسک‌های حقوقی، شهرت و عملیاتی ناشی از عدم پایبندی به اصول زیست‌محیطی یا اجتماعی می‌شود. مدیریت مؤثر این ریسک‌ها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار حیاتی است.
گزارشگری شفاف و مسوولیت پذیر: حسابرسان به‌طور قابل‌توجهی در گزارشگری شفاف مشارکت دارند و اطمینان حاصل می‌کنند که سازمان‌ها عملکرد پایدار خود را به‌دقت گزارش می‌دهند. گزارشگری شفاف به‌عنوان یک ابزار افزایش اعتماد میان سهامداران، نظارت گران و جوامع گسترده نقش مهمی ایفا می‌کند. همچنین، سازمان‌ها را در مسوولیت پذیری در قبال تعهدات پایداری‌شان قرار می‌دهد.
چالش‌هایی که حسابرسان در ترویج توسعه پایدار
توسعه مفهوم حسابرسی یا در مفهوم عام‌تر آن ممیزی به حوزه‌های به‌غیراز حسابداری مالی که دارای چارچوب مشخص استاندارد در خصوص نحوه گزارشگری و حسابرسی است، همواره چالش‌برانگیز هست. در ادامه به برخی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی حسابرسان در حسابرسی پایداری پرداخته می‌شود.
شاخص‌های پیچیده اندازه‌گیری: اندازه‌گیری تأثیرات اقدامات پایداری می‌تواند به دلیل ماهیت چندگانه تأثیرات اجتماعی و محیطی پیچیده باشد. حسابرسان با چالش توسعه و اعمال شاخص‌های استاندارد برای بهترین گرفتن تأثیرات متنوع توسعه پایدار مواجه هستند.
استانداردهای جهانی و انطباق: عدم وجود استانداردهای جهانی برای پایداری، چالش‌هایی برای حسابرسان ایجاد می‌کند. هماهنگ‌سازی استانداردهای جهانی و اطمینان از انطباق آن‌ها در اقلیم‌های مختلف نیاز به تلاش‌های جهانی دارد.
چارچوب حقوقی محدود: درحالی‌که تأکید بر پایداری افزایش‌یافته است، حسابرسان ممکن است با چالش‌ها به دلیل چارچوب حقوقی محدود در زمینه شیوه‌های پایدار روبرو شوند. تقویت چارچوب‌های حقوقی می‌تواند پایه‌ای محکم‌تر برای ارزیابی‌های حسابرسان فراهم کند.
فرصت‌های حسابرسان در پیشبرد توسعه پایدار
در کنار تمامی مشکلات و چالش‌های ذکرشده در خصوص حسابرسی پایداری، توجه به این رویکرد فرصت‌های نوینی را برای حسابرسان ایجاد می‌کند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها پرداخته می‌شود.
تمرکز بر گزارشگری یکپارچه: حسابرسان می‌توانند به ترویج و مشارکت در فرآیند گزارشگری یکپارچه که عملکرد مالی، اجتماعی و محیطی را به‌صورت جامع در برمی‌گیرد، کمک کنند. این ترویج به درک جامع‌تری از تأثیرات یک سازمان بر توسعه پایدار کمک می‌کند.
بهره‌گیری فناوری‌های نوین: استفاده از فناوری‌های روز، ازجمله تحلیل داده و بلاک چین، می‌تواند قابلیت حسابرسان را در ارزیابی و تأیید داده‌های پایداری افزایش دهد. یاری‌گرفتن از فناوری‌های نوین با افزایش دقت و قابل‌اعتماد بودن اطلاعات، برای حسابرسی پایداری ضروری است.
مشارکت با سایر ذینفعان: مشارکت فعال با نهادهای مختلف، ازجمله سرمایه‌گذاران، نظامیان و جوامع محلی، به حسابرسان در درک بهتری از تأثیرات گروه‌های مختلف بر سازمان‌ها کمک می‌کند. این مشارکت به بهبود رویکرد جامع حسابرسی کمک می‌کند و با اصول توسعه پایدار همخوان است.
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالب ذکرشده می‌توان نتیجه‌گیری کرد که حسابرسان نقش حیاتی در هدایت سازمان‌ها به‌سوی توسعه پایدار دارند. با تأیید تأثیرات زیست‌محیطی، ارزیابی فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی، یکپارچه‌سازی اهداف مالی و پایدار، و گزارش دهی شفاف درباره این تلاش‌ها، حسابرسان به‌طور قابل‌توجهی به تداوم عملکرد کسب‌وکارهای پاسخگوی مسئولیت مشارکت می‌کنند. درحالی‌که حسابرسان با چالش‌هایی در توسعه معیارهای استاندارد و پیمایش استانداردهای جهانی مواجه هستند، فرصت‌های بسیاری برای آن‌ها وجود دارد تا تغییر مثبت را به دنبال بیاورند. پذیرش گزارش دهی یکپارچه، بهره‌گیری از فناوری، و فعالیت فعال با نهادهای ذینفع می‌تواند به کارایی حسابرسان در ترویج توسعه پایدار کمک کند. درحالی‌که سازمان‌ها به اهمیت پایداری پی برده ویژه اهمیتی به حسابرسان به‌عنوان نگهبانان اصلی اطلاع‌رسانی و شفافیت در پی داشتن یک آینده پایدار و عادلانه می‌دهند.
