دام‌گستران بورسیه
چگونه ادامه تحصیل، بهانه کلاه‌برداری می شود
فنای یک‌عمر سرمایه
بنا به گفته فرمانده انتظامی اصفهان فردی با دایر کردن یک شرکت قلابی بورسیه و اعزام دانشجو به خارج از کشور بالغ‌بر ۲ هزار میلیارد ریال از متقاضیان کلاه‌برداری کرده است.
سردار حمید علینقیان‌پور اظهار می‌کند: مأموران اداره نظارت بر اماکن عمومی سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی استان در پی کسب خبری مبنی بر فعالیت غیرمجاز یک شرکت قلابی درزمینهٔ بورسیه کردن دانشجویان و اعزام آنان به کشور روسیه، موضوع را در دستور کار خود قراردادند که با توجه به متواری بودن مدیر و کارکنان شرکت و تجمع تعداد زیادی از شاکیان در مقابل دربِ آن، مأموران با اخذ مجوز از مرجع قضائی وارد شرکت شده و به بازرسی از محل پرداختند.
این مسوول با اشاره به کشف تعداد زیادی مُهر و اوراق جعلی و غیرمجاز در بازرسی صورت گرفته می‌گوید: درنهایت درب شرکت مذکور پلمپ و با اقدامات اطلاعاتی و تخصصی و رصد هوشمندانه مأموران سازمان اطلاعات، مدیر متواری شرکت در مخفیگاه خود دستگیر شد.
کلاه‌برداری آن‌هم از نوع مهاجرتی موضوع جدیدی نیست؛ اما در شرایط کنونی با توجه به افزایش بی‌سابقه درخواست‌ها برای مهاجرت تحصیلی، به یک بحث جدی تبدیل‌شده است.
عباراتی مانند ویزای تحصیلی فوری در امریکا، پذیرش دبیرستان‌های استرالیا بدون مدرک زبان و اخذ تضمینی ویزا برای مقطع دبیرستان، شرایط تحصیل و کار در اروپا، فراهم‌سازی سه‌ماهه شرایط تحصیل در برترین دانشگاه‌های اروپا و... ازجمله تبلیغاتی است که به‌کرات در فضای مجازی و واقعی مشاهده می‌شود.
و قابل‌تأمل آنکه هریک از این مراکز اعزام دانشجو برای جذب مشتری بیشتر روش خاص خودشان را دارند. به‌طوری‌که این تصور را به وجود آورده که این‌ها هر تلاشی را برای بهبود آینده و خوشبختی بیشتر ما انجام می‌دهند. خوشبخت شدنی که مشخص نیست چه منفعتی برای آن‌ها دارد؟
حتی تعدادی از آژانس‌های هواپیمایی هم در کنار ارائه خدمات به مسافران اقدام به ویزا گرفتن برای داوطلبان علاقه‌مند به تحصیل در آن‌سوی مرزها کرده و از این طریق درآمد خوبی را نصیب خود می‌کنند.
در این میان از تعداد هزاران نفری که به‌طور سالانه برای تحصیل به خارج از کشور می‌روند افرادی هم که از دانش و زبان خارجی بالاتری برخوردارند و درباره کیفیت علمی دانشگاه‌های مختلف جهان نیز آگاهی نسبی دارند، خودشان اقدام کرده و برای تحصیل در کشور خارجی ثبت‌نام می‌کنند؛ اما داوطلبانی هم هستند که نه زبان می‌دانند و نه سطح علمی بالایی دارند و از طریق مؤسسه‌های اعزام دانشجو، آرزوی خارج رفتن را دنبال می‌کنند.
بر طبق آمارها موجود نزدیک به ۲۰۰ موسسه رسمی اعزام دانشجو در کشور مجوز فعالیت دارند؛ اما با یک بررسی کوتاه مشخص می‌شود چند برابر بیشتر این مؤسسات مجوز دار، مراکز اعزام دانشجوی بدون مجوز در سراسر کشور فعالیت می‌کنند؛ و هرچه هم می‌گذرد به دلیل درآمد بالای این شغل و بیشتر شدن تمایل جوانان به تحصیل در خارج از کشور تعداد مراکز مهاجرتی جعلی، بیشتر می‌شود.
به‌طورمعمول این غیر مجازها با روش‌هایی اقدام به کلاه‌برداری از دانشجویان نموده و در میانه راه هم آن‌ها را رها می‌کنند. تعداد دیگری از دانشجویان پس از مراجعه به مقصد متوجه می‌شوند شهریه و هزینه‌هایی که از آن‌ها گرفته‌شده به دانشگاه پرداخت و مراحل ثبت‌نام و پذیرش طی نشده است.
مشکل دیگر، پذیرش برای دانشجویان ایرانی از دانشگاه‌های دورافتاده و غیر معتبری است که پس از پایان تحصیل مدارک علمی آن‌ها برای ادامه تحصیل تکمیلی خارج یا داخل کشور یا معادل‌سازی برای استخدام مورد تأیید قرار نمی‌گیرد.
و در این میان مالباختگانی می‌مانند که شاید سرمایه یک‌عمر زحمت خود را فدای ناآگاهی و اعتماد زیاد کرده‌اند.
گفتنی است که اغلب این مالباختگان از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به دام این کلاه‌برداران افتاده و با اعتماد به یک اکانت یا صفحه در این فضای غیرواقعی، سرمایه‌های خود را به فنا داده‌اند.
فریب هر وعده‌ای را نخورید
دلالی دانشجو عنوانی است که به شرکت‌های مهاجرتی داده می‌شود. حتی گفته می‌شود هیچ مجوزی برای دلالی دانشجو در ایران وجود ندارد؛ زیرا اولاً دانشجوها و دانش‌آموزان هر کشوری سرمایه‌های انسانی آن کشور محسوب می‌شوند و اگر در ایران مجوز صادرات دانشجو و دانش‌آموز صادر شود درواقع اجازه خروج سرمایه انسانی کشور داده‌شده است. همچنین این دانشجوها برای خروج از کشور و تحصیل در دانشگاه کشورهای دیگر سرمایه مالی زیادی را از کشور خارج می‌کنند. اگر مجوزی مبنی بر صادرات دانشجو صادر شود آسیب بزرگی به کشور وارد خواهد شد.
بنابراین ممکن است شرکت‌هایی چندمنظوره این اقدام را با راهکارها و دور زدن‌هایی انجام دهند.
اغلب شرکت‌های این‌چنینی مجازی، زیرزمینی فعالیت کرده و اگر کلاه‌بردار و غیر مجوز دار هم باشند با همکاری با افراد معلم نما و مشاور نما و با تبلیغات مجازی و تلویزیونی خود را مطرح کرده و برای خود اعتبار کسب می‌کنند.
ترفندی که به‌آسانی دانش‌آموزان و خانواده‌ها را فریب داده و با وعده آینده‌ای بهتر برای فرزندانشان آن‌ها را تشویق به دادن شانسی دیگر به فرزندشان می‌کنند.
بر اساس برخی گزارش‌ها، در صورت صحت گفته‌ها و وعده‌های موسسه‌های مهاجرتی، دانشجویانی که توسط این شرکت‌ها به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند درصورتی‌که بتوانند در آزمون ورود موفق شوند و تحصیل خود را شروع کنند ۲۵ درصد از شهریه‌ای را که به دانشگاه پرداخت می‌کند، به‌صورت ناخواسته به شرکت واسطه می‌دهند؛ یعنی شرکت واسط با دانشگاه تبانی می‌کند و به ازای دانشجویی که به آن دانشگاه می‌فرستد هر ترم ۲۵ درصد از شهریه او را دریافت می‌کند؛ درواقع این افراد از دانشگاه پورسانت بابت اعزام دانشجو می‌گیرند.
در ارتباط با فعالیت شرکت‌های مهاجرتی ایمان شیخی وکیل دادگستری در گفتگو با دنیای اقتصاد بیان می‌کند: دریافت اقامت کشورهای دیگر و تحصیل وزندگی در آن‌ها نه‌تنها کار دشواری است بلکه نیازمند یکسری اطلاعات و آگاهی‌های کامل برای فرد تصمیم‌گیرنده است.
به گفته این کارشناس قطعاً در سایه ناآگاهی افرادی، برخی سوءاستفاده‌های زیادی داشته این‌چنین که مبالغ سنگین را با قول و قرارهای دروغین دریافت می‌کنند و پس از مدتی هم ناپیدا می‌شوند. وی تصریح می‌کند: اما در میان این کلاه‌برداری‌ها، سوءاستفاده از خانواده‌ها با شگرد اعزام فرزندانشان به خارج از کشور برای تحصیل در رشته‌های برتر، افزایش بیشتری داشته است.
با تبلیغاتی مانند دریافت بورس تحصیلی از دانشگاه‌های برتر، تحصیل رایگان، اقامت، همچنین پیشنهاد قراردادهای کاری با درآمد بالا و شرایط ایدئال در کشورهای مطرح و پیشرفته و... وسوسه‌هایی را برای دانش آموزان و خانواده‌های آن‌ها موجب می‌شوند درصورتی‌که پشت پرده این تبلیغات، واقعیت دیگری نهفته است.
این کارشناس اظهار می‌کند: اغلب این گفته‌ها و وعده‌ها جعلی و بدون اعتبار است و در این میان سرمایه و زمان افراد متقاضی در دست این شیادان افتاده غافل ازآنچه فرصت‌های مناسب‌تر هم از دست می‌رود. شیخی یادآور می‌شود: افرادی که بنا بر هر دلیلی برای ادامه تحصیل، مصمم به مهاجرت هستند توجه کنند که قبل از هر اقدامی می‌بایست به مجوزهای آن موسسه و استعلام از وزارت علوم برای جعلی و یا واقعی بودن مدارک، مبادرت داشته باشند.
همچنین آن دسته که قصد مهاجرت برای اشتغال را دارند لازم است موسسه مربوطه را شناسایی کرده و به‌هیچ‌وجه مدارک خود را برای هر مرکزی ارسال نکنند. چون احتمال سوءاستفاده وجود دارد. به‌علاوه بدون شناخت و اعتماد کافی، هزینه‌ای را هم با وعده شغل مشخص در کشور هدف، واریز نکنند.
شیخی تأکید می‌کند: در دوره‌ای که اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های مختلف به‌طور کاملی انجام می‌گیرد و درمجموع امکانات زیادی در اختیار افراد برای به خطا نرفتن وجود دارد. افرادی که فریب‌خورده وعده‌های دروغین مهاجرتی شوند، خود مقصر بوده و بی‌تدبیری آن‌ها را نشان می‌دهد.
