عملکرد ۶ ماهه سه خودروساز بررسی شد

اقتصاد دستوری؛ آفت جان خودروسازان

دنیای اقتصاد- لیلا لامعی : با پایان موعد تحویل گزارش‌های عملکرد ۶ ماهه شرکت‌ها، ناشران بورسی و فرابورسی یک به‌ یک صورت‌های مالی ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۰ را در تارنمای کدال منتشر کردند. در این بین سه خودروساز بزرگ ایران؛ «خودرو»، «خساپا» و «خپارس» به‌رغم رشد چشم‌گیر درآمدها، به واسطه هزینه‌های بالای تولید و فروش همچنان گرفتار زیان هستند. گرچه براساس گفته‌های سیاست‌گذاران راهکارهایی برای سرپوشانی هزینه‌ها و خروج خودروسازان از زیان در نظر گرفته شده است.

 چرا سهام خودرویی سبزپوش شد؟

طی چند روز گذشته سهام خودرویی بار دیگر موردتوجه سهامداران قرار گرفتند. این امر به واسطه اخبار مساعد از بازگشت به مذاکرات برجامی و تصمیم‌های خودرویی اخیر سیاست‌گذاران نشأت گرفته است. در گزارش‌های قبل درباره ریسک‌هایی که این روزها گریبان‌گیر خودروسازان است، توضیحات مفصلی ارائه شده است. تحریم‌ها، نوسانات نرخ ارز و قیمت‌گذاری‌های دستوری از اهم ریسک‌هایی است که خودروسازان با آن مواجهند. درباره تحریم‌ها، مشخص شدن زمان دور هفتم مذاکرات برجامی در 29 نوامبر (8 آذرماه) خودروسازان را بار دیگر امیدوار کرد. از طرفی احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در جلسه‌ای که با حقوقی‌های بزرگ بازار سهام داشت، عنوان کرد: به زودی خبر تغییر نظام قیمت‌گذاری خودرو توسط وزارت صمت منتشر خواهد شد. هفته گذشته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در این خصوص گفت: روش فعلی قیمت‌گذاری و فروش خودرو تقریبا مورد قبول هیچ‌کس نیست، بنابراین تصمیمی گرفته شده که قیمت خودرو درب کارخانه به حدی برسد که خودروسازان زیان نبینند. این سخنان گرچه منجر به رشد سهام خودرویی و دلگرمی خودروسازان شد اما نشان از این دارد که دولت بار دیگر به جای حذف سیاست‌های اشتباه دستوری با تغییر در فرمول قیمت‌گذاری‌ها سعی در کاهش زیان خودروسازان و در نهایت رساندن آنان به سود دارد. به نظر می‌رسد بار دیگر دود این تصمیم‌ها به چشم مصرف‌کنندگان خواهد رفت.  با انتشار گزارش عملکردهای 6 ماهه سه خودروساز بزرگ ایران، مشخص شد که این سه شرکت در 6 ماه ابتدای سال 1400 در مجموع 2/ 426هزار دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌اند. همچنین این گزارش‌ها رشد درآمدهای عملیاتی را به واسطه رشد نرخ فروش محصولات نشان می‌دهد. اگرچه درآمدها و میزان فروش این سه شرکت در نیمه اول سال 1400 نسبت به دوره مشابه رشد قابل توجهی داشته اما به واسطه رشد هزینه‌ها و در نهایت بهای تمام شده محصولات، این سه شرکت همچنان گرفتار زیان هنگفتی هستند.

براساس آخرین صورت مالی ارائه شده توسط شرکت ایران‌خودرو که عملکرد شرکت در نیمه اول سال 1400 را نشان می‌دهد، این شرکت موفق به تولید 206 هزار دستگاه خودروی سواری شده که این میزان تولید نسبت به دوره مشابه سال گذشته با افت اندک 7/ 2درصدی همراه بوده است. این شرکت در 6 ماه ابتدای سال 5/ 191هزار دستگاه خودرو در داخل کشور به فروش رسانده و 3/ 2هزار دستگاه به خارج از کشور صادر شده است. همچنین میزان موجودی شرکت در پایان 6 ماه اول سال، 1/ 47هزار دستگاه خودرو بود که در انبارهای شرکت دپو شده است. بر این اساس شرکت در نیمه اول 1400 در مجموع 6/ 44هزار میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 91درصدی داشته است. از آنجا که رشد هزینه‌های تولید و فروش محصولات خودروسازان بلای جان این صنعت شده، به‌رغم افزایش فروش محصولات شرکت در نیمه ابتدایی، بهای تمام‌شده فروش محصولات رقم 46هزار میلیارد تومان بوده که این شرکت را به زیان ناخالص 5/ 1هزار میلیارد تومانی رسانده است. همچنین شرکت در 6 ماه 1400 زیان خالص حدود 5 هزار میلیارد تومانی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل با کاهش 46 درصدی همراه بوده که موضوع قابل توجهی است.

   رشد هزینه‌ها زیان «سایپا» را افزایش داد

شرکت سایپا در 6 ماه اول سال در مجموع 5/ 164هزار دستگاه خودروی سواری تولید کرده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته با رشد 07/ 2درصدی همراه بوده است. این شرکت در نیمه اول سال 1400معادل  2/ 171هزار دستگاه در داخل کشور به فروش رسانده و2/ 1هزار دستگاه به خارج از کشور صادر کرده است. همچنین میزان موجودی شرکت در پایان نیمه اول سال 7/ 39هزار دستگاه خودروی سواری بوده است. میزان فروش شرکت در مجموع در 6 ماه امسال 5/ 16هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 5/ 194درصد رشد داشته است. این شرکت نیز به مثابه سایر شرکت‌های خودروساز به دلیل رشد هزینه‌های تولید و فروش همچنان با رسیدن به سوددهی فاصله بسیار دارد و زیان ناخالص 497 میلیارد تومانی داشته است. بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی به‌رغم رشد درآمدها نیز با افزایش 183درصدی همراه بوده است. این شرکت برخلاف ایران‌خودرو با رشد زیان خالص در 6 ماه ابتدای سال همراه بوده است. شرکت در نیمه اول سال زیان خالص9/ 2هزار میلیارد تومانی رقم زده که رشد 16 درصدی زیان شرکت نسبت به دوره مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد.

   رشد 207 درصدی درآمدهای «خپارس»

شرکت پارس‌خودرو در نیمه ابتدایی سال 1400، موفق به تولید 8/ 55هزار خودروی سواری شده که این میزان نسبت به دوره مشابه سال گذشته با رشد حدود8/ 7درصدی همراه بوده است. شرکت در 6ماه اول سال4/ 63هزار دستگاه خودروی سواری در داخل کشور به فروش رسانده است. این شرکت هیچ محصولی در این مدت به خارج از کشور صادر نکرده است. همچنین با پایان 6 ماهه اول سال حدود 12هزار دستگاه خودرو در انبارهای شرکت دپو شده است. میزان فروش شرکت در نیمه اول سال حدود 4 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد 207 درصدی داشته است، هرچند بهای تمام شده با رقم 1/ 4هزار میلیارد تومان شرکت را به زیان ناخالص 2/ 93میلیارد تومانی رسانده است. از طرفی با رشد هزینه‌ها، شرکت در این دوره زیان خالص حدود 313 میلیارد تومانی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل زیان شرکت کاهش 66 درصدی داشته است.