عملکرد گروه «سایر واسطه‏‏‌گری‏‏‌های مالی» بررسی شد

بازندگان بورسی سه فصل گذشته

دنیای‌اقتصاد - لیلا لامعی : در حالی که سه ‌فصل از سال ۱۴۰۰ گذشته و کمتر از سه‌ماه تا پایان سال‌جاری باقی مانده است، همچنان شاهد نابسامانی در وضعیت بورس به‌رغم وعده‌‌‌های بسیار سیاستگذاران هستیم. این بازار که همواره پیشتاز بازارهای موازی بوده، در سه‌فصل گذشته به رشد ۲ درصدی شاخص کل بورس اکتفا کرده است. بر همگان روشن است که وضعیت عمومی عمده نمادها، به‌ویژه نمادهای کوچک‌، با رنگ سبز نماگر اصلی بورس همخوانی ندارد و افت ۶/ ۱۹درصدی شاخص کل هموزن به عنوان دماسنج نمادهای کوچک‌تر تا حدودی شمای واقعی وضعیت بازار سهام را نشان می‌دهد؛ هرچند بسیاری از سهامداران، افت بیش از ۵۰درصدی را به واسطه روند نزولی بسیاری از سهام شرکت‌ها به‌ویژه کوچک‌ترها متحمل شده‌‌‌اند. بر این اساس، از میان صنایع ۳۹گانه تنها ۶صنعت که البته صنایع بزرگ بازار سهام هستند، بازدهی نسبتا خوبی داشته‌‌‌اند. البته در این گزارش با فاکتور گرفتن از صنایع سبزپوش، به بررسی چرایی افت صنعت «سایر مالی» به عنوان سومین صنعت دارای بیشترین میزان افت در سه‌فصل گذشته پرداخته شده است.

  صنعت «سایر مالی» در بورس

صنایع لیزینگی، شرکت‌هایی هستند که مجموعه وسیعی از کالاهای ملموس مانند اتومبیل، رایانه، کالاهای مصرفی و ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی  را در ازای پرداخت اجاره دوره‌‌‌ای در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. در بورس اوراق بهادار تهران این شرکت‌ها در گروه «سایر واسطه‌‌‌گری‌‌‌های مالی» قرار دارند. در حال حاضر، در بازار سهام 13نماد در گروه «سایر واسطه‌‌‌گری‌‌‌های مالی» در بازارهای بورس و فرابورس فعالیت دارند. از این 13نماد، هشت‌نماد بورسی و باقی نمادها فرابورسی هستند. ارزش بازار هشت‌نماد «ولساپا»، «ولصنم»، «ولیز»، «ولکار»، «ولپارس»، «ولغدر»، «ولملت» و «وایران» در مجموع 8/ 5‌هزار میلیارد تومان (چیزی حدود 1/ 0‌درصد کل ارزش بازار بورس) است. در این بین «ولساپا» با 2034میلیارد تومان، بیشترین ارزش بازار را در میان هفت‌نماد دیگر بورسی دارد. «وایران» نیز با ارزش بازار 430میلیارد تومان، کمترین سهم را از صنعت «سایر واسطه‌‌‌گری‌‌‌های مالی» بورسی دارد. آمارها نشان می‌دهد، در میان صنایع 39گانه، صنعت «سایر واسطه‌‌‌گری‌‌‌های مالی» با افت 46درصدی، سومین صنعت دارای بیشترین میزان افت از ابتدای سال‌جاری تاکنون بوده است. از طرفی با نگاه کلی به گزارش عملکرد ماهانه آذرماه شرکت‌ها متوجه می‌‌‌شویم که نمادهای بورسی «سایر واسطه‌‌‌گری‌‌‌های مالی» در سال‌جاری نه‌تنها افزایش قابل قبولی در رشد درآمدها نداشته‌‌‌اند (تا پایان آذرماه)، بلکه رشد هزینه‌‌‌های آنان می‌‌‌تواند حاشیه سود ناخالص شرکت‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که شرکت‌های لیزینگی در ایران با آن مواجه هستند، تامین مالی شرکت‌ها برای ارائه خدمات است. این تامین مالی به‌طور عمده از طریق اخذ تسهیلات بانکی صورت می‌گیرد. از آنجا که نرخ سود بازپرداخت تسهیلات دریافت‌شده از بانک‌ها نسبت به نرخ سود تسهیلات اعطایی شرکت‎ها که از سوی بانک مرکزی تعیین می‌شود، کاهش چندان معقولی ندارد، در نتیجه اخذ تسهیلات از بانک‌های داخلی جز اینکه هزینه‌‌‌های مالی را افزایش می‌دهد و حاشیه سود شرکت‌ها را به چالش می‌‌‌کشد، صرفه اقتصادی برای این شرکت‌ها ندارد. اخذ تسهیلات با نرخ ارزان‌‌‌تر از بانک‌های خارجی نیز به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد، چندان میسر نیست. به همین دلیل صنعت لیزینگ در ایران، برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، رونق چندانی ندارد و احتمالا همین امر به رویگردانی سهامداران از نمادهای این صنعت منجر شده است.

«ولساپا»: لیزینگ رایان سایپا در 9ماه سال‌جاری 1/ 629 میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته حدود 43‌درصد افزایش داشته است. بیشترین میزان درآمد شرکت در سه‌فصل گذشته در خصوص سود اقساط مربوط به قراردادهای سال‌جاری به میزان 528میلیارد تومان بوده است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 257میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 100درصدی داشته است. این میزان رشد بیشتر به خاطر بازپرداخت تسهیلات بانکی است که شرکت در سال‌جاری دریافت کرده است.

«ولصنم»: لیزینگ صنعت و معدن از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 1/ 92میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده است. این درحالی است که شرکت در دوره مشابه سال قبل 6/ 83میلیارد تومان درآمد داشته که از رشد 10درصدی درآمدها در سال‌جاری حکایت دارد. با توجه به بروز تورم در کشور و رشد هزینه‌‌‌ها (گرچه در گزارش مالی شرکت هزینه‌‌‌ها لحاظ نشده) به نظر می‌رسد رشد 10درصدی درآمدها چندان قابل قبول نخواهد بود.

«ولیز»: لیزینگ ایران در 9ماه سال‌جاری 69/ 5میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته حدود 5/ 13‌درصد کاهش یافته است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 2/ 39میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 5/ 24درصدی داشته است. در یک نگاه کلی رشد هزینه‌‌‌ها در کنار افت درآمدها وضعیت شرکت را نامطلوب کرده است.

«ولکار»: لیزینگ کارآفرین در 9ماه سال‌جاری 92میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته رشد 10درصدی داشته است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه حدود 50میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل افت 5/ 6درصدی داشته است.

«ولپارس»: لیزینگ پارسیان از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه، 2/ 184میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته 5/ 24‌درصد افزایش یافته است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 1/ 95میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 152درصدی داشته است. در یک نگاه کلی رشد هزینه‌‌‌ها در کنار افت درآمدها وضعیت این شرکت را نیز نامطلوب کرده است.

«ولغدر»: لیزینگ خودرو غدیر از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه، 1/ 33میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته رشد 10درصدی داشته است. با توجه به تورم ایجادشده در کشور و رشد هزینه‌‌‌ها (گرچه در گزارش مالی شرکت هزینه‌‌‌ها لحاظ نشده) به نظر رشد 10درصدی درآمدها چندان قابل قبول نخواهد بود.

«ولملت»: واسپاری ملت در 9ماه سال‌جاری 7/ 63میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته 20‌درصد کاهش یافته است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 1/ 32میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل افت 5/ 4درصدی داشته است.

«وایران»: لیزینگ ایرانیان در 9ماه سال‌جاری 3/ 75میلیارد تومان درآمد شناسایی کرده که این رقم نسبت به سال مال گذشته حدود 64‌درصد افزایش یافته است. از طرفی جمع هزینه‌‌‌های محقق‌شده از ابتدای سال مالی تا پایان آذرماه 7/ 23میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد حدود 43درصدی داشته است. در این شرکت نیز در یک نگاه کلی رشد هزینه‌‌‌ها در کنار افت درآمدها وضعیت را نامطلوب کرده است.