بسته‌بندی استاندارد؛ رمز حضور در بازارهای صادراتی

ایمان شهروندی، مدیر فروش و بازرگانی یک شرکت فعال در حوزه ساخت ادوات کشاورزی، خاک‌ورزی و سمپاش‌ها و همچنین ماشین‌آلات سورتینگ و بسته‌بندی معتقد است با وجود اینکه انواع محصولات کشاورزی را در کشور داریم به دلیل ضعف در بسته‌بندی در بازارهای صادراتی چندان موفق ظاهر نمی‌شویم. در راستای بررسی مسائل پیرامون این حوزه بازار گفت‌وگویی با این صنعتگر بخش کشاورزی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

از نگاه شما به عنوان تولیدکننده ماشین‌آلات سورتینگ و بسته‌بندی چرا ایران در حوزه بسته‌بندی میوه و سبزیجات چندان قوی عمل نمی‌کند؟

همان‌طور که می‌دانید ما انواع و اقسام محصولات کشاورزی را در کشور داریم در حالی که در شمال روسیه هست که به دلیل سرمای زیاد محصولات کشاورزی چندان غنی ندارند و در جنوب هم کشورهایی هستند که به دلیل گرمای زیاد باز هم محصولات چندانی ندارند به این ترتیب ما در بهترین موقعیت جغرافیایی قرار داریم که به ما این امکان را می‌دهد که هر نوع محصولی به‌خصوص مرکبات در شمال و جنوب کشور و انواع محصولات گلخانه‌ای را در چهار فصل داشته باشیم. اما هنوز فرهنگ‌سازی لازم در رابطه با اینکه این محصولات را با بسته‌بندی‌های مورد پسند بازارهای جهانی ارائه بدهیم صورت نگرفته است.

در حالی که به عنوان مثال ترکیه در حوزه کشاورزی در مقایسه با ما تقریبا هیچ ندارد اما از یک عامل اساسی برای حضور در بازارهای بین‌المللی بهره می‌برد و آن بسته‌بندی زیبا و شکیل است و این باعث شده که بازار ما را کاملا گرفته‌اند. بنابراین اگر بتوانیم بسته‌بندی‌ها را به سمتی ببریم که حرفه‌ای باشد، همچنین هزینه کنیم، کارشناس بسته‌بندی بیاوریم و از دستگاه‌های خوب و به‌روز استفاده کنیم آن زمان می‌توان گفت سری در سرها بلند خواهیم کرد.

ضعف در بسته‌بندی از نظر قیمت محصولات در بازارهای صادراتی چقدر به تولیدات ما ضربه می‌زند؟

قطعا بسیار لطمه می‌زند به طوری که به عنوان مثال سیب درختی یک محصول با تولید بالا در کشور است اما با قیمت ارزان از ما می‌خرند و در کشورهای خود بسته‌بندی می‌کنند و گاهی اوقات به ۵برابر قیمتی که از من کشاورز خریده‌اند در بازارهای جهانی به فروش می‌رسانند. از سوی دیگر نمونه بارز این ضعف و آسیب دیدن از بسته‌بندی نامناسب در مورد محصول زعفران است که به قیمت نازل از کشاورز خریداری می‌شود و به اسم زعفران‌های دیگر کشورها همچون اسپانیا مجددا بسته‌بندی و با قیمت‌های بالاتر فروخته می‌شود.

از نگاه شما نداشتن بسته‌بندی استاندارد تا چند ‌درصد باعث فساد و تباهی محصولات کشاورزی به خصوص میوه و سبزیجات می‌شود؟

محصولات ما کیفیت خوبی دارند و نمی‌توان گفت بسته‌بندی در کیفیت زیاد موثر است بلکه بیشتر بحث نگهداری در انبار، سردخانه‌ها و... است. با وجود این آنچه در حوزه بسته‌بندی به ما ضربه می‌زند بحث قیمت نهایی است. یعنی به فرض پرتقال ۷‌هزار تومانی را که می‌توانیم با بسته‌بندی شکیل به ۴۰‌هزار تومان به فروش برسانیم حداکثر تا ۲۵‌هزار تومان فروش می‌رود. بنابراین این عملا به ما ضربه می‌زند از این جهت که نمی‌توانیم جنس خود را به قیمت واقعی بفروشیم چون محصولات ما به هیچ عنوان کم از هیچ جای دنیا ندارد؛ از نظر رنگ، مزه و کیفیت فوق‌العاده‌اند اما یکسری مسائل در رابطه با سیاست‌های درستی که باید انجام شود و نمی‌شود و همچنین ضعف در بسته‌بندی موجب می‌شود که نتوانیم قیمت مناسب را از محصولات خود دریافت کنیم.

شما به عنوان صنعتگر بخش کشاورزی در فرآیند تولید محصولات خود غالبا با چه موانع و چالش‌هایی مواجه هستید؟

بزرگ‌ترین چالش در رابطه با بحث مواد اولیه است که باعث می‌شود نتوانیم قیمت ثابتی را برای تولیدات و ماشین‌آلات خود در نظر بگیریم که این کار را بسیار سخت می‌کند. چون ما بر فرض یک برنامه برای تولید خود در نظر می‌گیریم که مثلا امسال ۵۰ دستگاه سورتینگ با قیمت x تومان تولید و عرضه کنیم اما می‌بینیم که نه تنها با قیمت معین‌شده بلکه با ۳ تا ۴ برابر قیمت مشخص‌شده هم نمی‌توانیم کار را پیش ببریم چون قیمت مواد اولیه محصولاتی که استفاده می‌کنیم مثل ورق‌ها، آهن و حتی زنجیرها به‌قدری بالا و پایین می‌شود که ما نمی‌توانیم یک اطمینان خاطر داشته باشیم و یک قیمت ثابت داشته باشیم و این آزاردهنده است.

با توجه به اینکه محصولات شما به بازارهای جهانی نیز راه یافته است، چالش‌های صادراتی شما عمدتا شامل چه مواردی می‌شود؟

در مقوله صادرات، بحث معرفی کردن محصولات بسیار مهم است. ما به کشورهای ازبکستان، آذربایجان و قاره آفریقا ادوات کشاورزی و ماشین‌آلات سورتینگ ارسال کرده‌ایم، اما متاسفانه نتوانسته‌ایم آن‌طور که مدنظر ما بوده خود را معرفی کنیم. با توجه به اینکه کشورهایی مثل ترکیه و جاهای دیگر هستند که نمی‌گویم کیفیت بسیار بالاتری از محصولات ما دارند اما چون پل‌های ارتباطی این کشورها به هم وصل است و حمایت زیادی برای صادرات از طریق ارگان‌های دولتی خود می‌شوند راحت می‌توانند برای صادرات مراودات مالی به صورت خاص داشته باشند. اما مساله اساسی ما به بحث مراوده‌های مالی برمی‌گردد و بحث بسیار مهم‌تر اینکه تبلیغات موثری برای من تولیدکننده در کشورهای دیگر حتی در کشورهای اطراف صورت نمی‌گیرد. به طوری که اخیرا مراجعه‌کننده‌ای از ارمنستان داشتیم که ماشین ما را در کشور آذربایجان دیده بودند و اعلام کردند که مشابه آن را برای آنها تولید و در همان کشور نصب و راه‌اندازی کنیم اما در این حوزه نیز مشکل داریم؛ یعنی نصب دستگاه در دیگر کشورها از طریق ما پروسه سختی دارد. در واقع یکسری مسائل این‌چنینی است که باید به ما کمک شود تا در فرآیند صادرات به این به موانع برنخوریم.