ایران، یک کشور مهم در عرصه گردشگری جهان است. کمتر کشوری در دنیا سراغ داریم که ۴ فصل سال را بتوان در هر زمانی در آن مشاهده و هوا و فضای ۴ فصل را تجربه کرد. باید قبول کرد چنین فرصتی، موقعیتی خاص در منطقه و حتی جهان است و بسیارند کشورهایی که خواهان در اختیار داشتن چنین پتانسیل منابع طبیعی برای رونق گردشگری و درآمد زایی مولد در راستای توسعه پایدار هستند. این درحالی است که اکنون دنیا کشوری مانند قبرس را در بسیاری جهات، بیشتر از استان‌های بعضا تاریخی و چند هزار ساله ایران می‌شناسد. باید تلاش کرد با توسعه ظرفیت‌های گردشگری و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطاتی روز، موجی از گردشگران را در عصر پسا تحریم، وارد ایران کرد. در این راستا به نظر می‌رسد فناوری اطلاعات و کارآفرینی دیجیتالی، بتواند در توسعه صنعت نوپای گردشگری در ایران کمک کند. البته همه این ابزارها، باید در کنار بسترسازی برای توسعه ظرفیت‌های گردشگری در زمینه بازاریابی، تبلیغات، احداث اماکن اقامتی با استانداردهای جهانی و همچنین، فرهنگ توریست‌مداری با سنت مهمان‌نوازی ایرانیان همراه شود.

در این میان، شمار فزاینده صفحاتی که در شبکه‌های اجتماعی توسط ایرانیان برای معرفی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گردشگری ایران و تبادل اطلاعات با مشتاقان سفر به ایران ایجاد می‌شود، خود رسانه و موسسه تبلیغاتی رایگان و گسترده را برای صنعت گردشگری ایران خلق کرده که فرصت آفرین است. ظرفیتی که این صفحات در معرفی گردشگری ایران به غربی‌ها و شرقی‌ها ایجاد می‌کنند، کمتر از اثربخشی برپایی غرفه ۶ میلیون یورویی در نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی مثل اکسپوی میلان ۲۰۱۵ نیست. فقط یک لایک، یک کامنت، یک به اشتراک‌گذاری یا ری‌توییت کافی است تا تصویری از ایران و نوشته‌ای در این حوزه توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی جهانی شود و به اطلاع لحظه‌ای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان برسد.

از این رو، با توجه به حجم زیاد کاربران فضای مجازی در ایران باید از ظرفیت آنها برای اطلاع‌رسانی فرصت‌های گردشگری ایران استفاده شود و رسانه‌ها و حتی پرتال‌های رسمی‌گردشگری ایران مانند موزه‌ها، کاخ‌ها و پرتال‌های استانی، این ظرفیت‌های مجازی را معرفی کنند. حضور فعالانه ایرانیان در معرفی فرصت‌های گردشگری ایران در اینترنت، سفیران دیجیتالی گردشگری ایران را سازمان‌دهی می‌کند که تاثیر بسزایی در رونق گردشگری ایران در سال‌های پساتحریم خواهد داشت؛ دورانی که باید ظرف کمتر از یک دهه، ۲۰ میلیون گردشگر را به خود جذب کند.

نبایدها

برای چنین هدف‌گذاری‌ای، نباید شاهد عدم به‌روزرسانی پرتال‌های رسمی گردشگری ایران در فضای مجازی باشیم. وقتی گردشگری به ایران سفر می‌کند، باید اپلیکیشن‌های چند زبانه گردشگری ایران را در اختیار داشته باشد. نباید در دانشگاه‌های ایران که ایرانگردی و جهانگردی و مدیریت گردشگری تدریس می‌شود، دروس مربوط به گردشگری مجازی و استراتژی‌های مدیریت و راه‌اندازی استارت‌آپ‌های گردشگری مورد غفلت واقع شود. باید همه فارغ‌التحصیلان مقاطع ارشد و دکترای گردشگری و جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم و امثالهم، با جدیدترین فناوری‌ها و خلاقیت‌ها در عرصه خدمات گردشگری مجازی آشنا شوند و پایان‌نامه‌های این عرصه، مملو ازایده‌های نوین و بومی‌سازی‌شده موفق‌ترین روش‌های گردشگری مجازی دنیا باشند.

متاسفانه با وجود بیش از هزار سایت دولتی ایران و بیش از ۵۰ هزار سایت خصوصی فارسی در فضای وب، هنوز مجموع عملکرد دولت الکترونیکی ایران در حوزه گردشگری مجازی به سمت اشتغال‌زایی مولد و اطلاع‌رسانی فراگیر هدفمند پیش نرفته‌است. سایت‌های سفارت‌خانه‌های ما در خارج از کشور، وضعیت مطلوبی ندارند و سازمان‌های دولتی ایران در اینترنت، بستر ارتباط دیجیتالی خوبی با مخاطبان درون و برون سازمانی خود نیستند.

این درحالی است که اشتغال‌زایی مولدی که از جانب فناوری اطلاعات و ارتباطی روز می‌تواند در اختیار رشد GNP ایران قرار بگیرد، با وجود مولفه‌های اثربخش گردشگری الکترونیکی قابل حصول خواهد بود.  فناوری اطلاعات و ارتباطات به نظام‌های فرهنگی، آموزشی کمک می‌کند در جامعه جهانی به ارائه خدمات مناسب، با کیفیت و با هزینه پایین بپردازند و ضمن درک تجربه سایر کشورها و مطالعات عملی وتئوریک، استفاده از این فناوری را در فرآیند یاددهی و یادگیری و آموزش‌های شهروندی وگردشگری مد نظر قرار دهند. ظهور این تکنولوژی‌ها همه جنبه‌های زندگی و نهادهای اجتماعی به‌ویژه صنعت گردشگری را تحت تاثیر قرار داده و باعث شده شیوه نوینی در مسافرت‌های درون‌شهری و جهانگردی به وجود آید و تاثیرات عمیقی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به‌وجود آورد.

ظرف ۵ سال آینده براساس آرمان‌های چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی و همچنین برنامه ششم توسعه ۵ ساله ایران، بیش از ۲۰ میلیون گردشگر و ۳۶ میلیارد دلار درآمد ارزی باید از طریق گردشگری برای کشور حاصل شود. گردشگری مجازی و توسعه گردشگری روستایی، ورزشی و پزشکی ایران، این قابلیت را دارد که سهم بودجه آینده ایران را از دلارهای سیاه، به صفر درصد برساند. این مهم را باید از طریق بهادادن به گردشگری مجازی ایران و ترغیب گردشگران به سفر به جای جای ایران محقق کرد. همه دستگاه‌های کشور در دولت الکترونیک باید برای تحقق این مهم آماده شوند.

اخبار مرتبط