ریشه گره ترافیکی در مقاصد نوروزی

علی‌اصغر مونسان در سی و یکمین نشست ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر که با محوریت نوروز ۹۷ برگزار شد، ضمن انتقاد از متمرکز بودن مقاصد سفر ایرانیان و عدم توزیع یکنواخت آن در سراسر ایران، بر لزوم توجه به نقاط کمترشناخته شده گردشگری کشور تاکید کرد و افزود که سازمان متبوعش تمام تلاش خود را برای تشویق مردم به سفر به نقاط کمترشناخته شده و شکوفایی آن خواهد کرد؛ اظهار نظری که هرچند فی‌نفسه مورد تایید صاحب‌نظران حوزه گردشگری کشور قرار دارد اما به باور آنان توزیع زمانی سفر گردشگران کشور به مراتب مقدم‌تر از توزیع مکانی سفرها است و حتی در صورتی که گره توزیع زمانی سفرها گشوده شود، توزیع مکانی آنها نیز خودبه‌خود رقم خواهد خورد.

در این خصوص کارشناسان اعتقاد دارند با اتخاذ سیاستی کلان‌تر همچون ساماندهی تعطیلات کشور و به‌خصوص ۲ روزه کردن تعطیلات آخر هفته و همسو با تجارب موفق قریب به‌اتفاق کشورهای جهان، علاوه‌بر افزایش سطح بهره‌وری کارکنان و شاغلان می‌توان با ایجاد فرصت‌های گسترده‌تری برای گردشگران، سفرهای آنان را در طول ایام سال به‌نحو مناسب‌تر و یکنواخت‎‌تری توزیع کرد. به این ترتیب مسافران با برخورداری از فرصت‌های متعددتری برای سفر توانایی ریسک بیشتری داشته و انگیزه آنان برای سفر به نقاط بکرتر، کمتر شناخته‌شده و جدید افزایش پیدا می‌کند؛ امری که در صورت تحقق هم برخورداری از اقتصاد گردشگری را در سراسر کشور توزیع می‌کند و هم مانع از ازدحام و ترافیک‌های جاده‌ای و عوارضی این چنین که از تمرکز مقاصد سفر نشأت می‌گیرد، می‌شود.

  پافشاری بر طرح نادرست تعطیلاتی

کارشناسان همچنین اعتقاد دارند بدون وجود تعطیلات توزیع‌شده‌ای همچون تعریف رسمی آخرهفته ۲ روزه، تعطیلات بلندمدتی همچون تعطیلات نوروزی و تعطیلات تابستانی تنها ازدحام و شلوغی در مقاصد سنتی سفر را رقم خواهد زد و حجم انبوهی از آلودگی و اتلاف منابع را بر جای خواهد گذاشت. در همین راستا نیز عموم فعالان این حوزه اعتقاد دارند طرح «تعطیلات زمستانی» که به‌منظور گنجاندن تعطیلاتی چند روزه در تقویم آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها در دست تدوین است راهگشا نخواهد بود و مشابه با ایام نوروز، مجموعه‌ای از ازدحام و شلوغی در مقاصد اصلی سفر ایرانیان را ایجاد خواهد کرد.

با این حال مونسان در این نشست از ادامه پیگیری‌های دولت و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در جهت تحقق طرح تعطیلات زمستانی خبر داد و افزود: «بر اساس مصوبه قانونی که در این خصوص وجود دارد، فعالیت ستاد هماهنگی خدمات سفر باید دائمی باشد و منحصر به اقدامات نوروزی نشود. به همین منظور فعالیت‌های این ستاد برای ماه‌های بعد از نوروز و تعطیلات زمستانی نیز ادامه خواهد داشت. همچنین پیگیری برای تحقق تعطیلات زمستانی برای بهره‌مندی از ظرفیت گردشگری تمام استان‌ها نیز در دستور کار قرار دارد.»

 چشم‌انداز ۹۷ از زبان مونسان

معاون رئیس‌جمهوری در خصوص چشم‌انداز گردشگری کشور در سال ۹۷ نیز خاطرنشان کرد: «ما تمام عزم خود را جزم کرده‌ایم که سال آینده سالی پررونق برای گردشگری ایران باشد. در همین خصوص توافق‌هایی با صندوق توسعه ملی صورت گرفته است که به موجب آن هزار میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود ۴درصد به بخش خصوصی گردشگری اختصاص خواهد یافت.» رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تاکید کرد: «به‌رغم تمام کم‌توجهی‌هایی که به این صنعت طی سال‌های گذشته شده، ‌هم‌اکنون تمامی ارکان دولت به اهمیت و نقش گردشگری در توسعه کشور پی برده‌اند. امروزه اهمیت و نقش این صنعت در کشور به‌قدری پررنگ شده که لاجرم در مسیر توسعه آن افتاده‌ایم.»

مونسان یادآور شد: «گردشگری در کنار دستاوردهای اقتصادی خود، ابعاد اجتماعی نیز دارد و با توجه به اولویت داشتن بحث ایجاد اشتغال در دولت دوازدهم، توجه‌ها به گردشگری به عنوان صنعتی که در آن می‌توان با صرف هزینه‌ای پایین‌تر اشتغال ایجاد کرد، بیش از پیش شده است. سرعت ایجاد شغل در صنعت گردشگری ۵/ ۲ برابر سایر حوزه‌ها است و همین مساله مزیت گردشگری را نسبت به سایر حوزه‌ها نشان می‌دهد.» رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اظهار کرد: «به همین دلیل دولت در برنامه خود برای سال آینده به دو حوزه بیشترین اهمیت را برای ایجاد اشتغال داده است. نخست بخش مسکن است که مقرر شده در سال آینده حدود ۲۰۰ هزار شغل در حوزه مسکن و ساماندهی بافت‌های فرسوده ایجاد شود و اولویت دوم به حوزه گردشگری داده شده که مقرر شده ۱۷۰ هزار شغل در سال آینده در این صنعت خلق شود.»

معاون رئیس‌جمهوری به دو برنامه «تبریز ۲۰۱۸» و «همدان ۲۰۱۸» به عنوان دو طرح رونق بخش گردشگری ایران در سال پیش‌رو اشاره و تصریح کرد که از فرصت پیش آمده باید نهایت استفاده را برد. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همچنین در خصوص مسائل مالی این سازمان تصریح کرد: «با وجود کمبود اعتبارات، امسال برای نخستین بار بدهی سازمان در خصوص یارانه تسهیلات سفر پرداخت و صفر خواهد شد و این مساله می‌تواند مقدمات لازم برای جذب سرمایه‌گذار در گردشگری کشور را فراهم کند. همچنین با وجود کمبود نقدینگی در سازمان، تا هفته آینده و به‌منظور اجرای برنامه‌های نوروزی، اعتبار لازم در اختیار اداره‌کل استان‌ها قرار خواهد گرفت تا اجرای برنامه‌ها به‌دلیل کمبود سرمایه مختل نشود.»

 وعده ثبات قیمت‌ها در نوروز

وی همچنین در خصوص کیفیت و قیمت خدمات گردشگری در نوروز ۹۷ خاطرنشان کرد: «با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های مختلف و همچنین مشارکت تحسین‌برانگیز و تقدیرآمیز بخش خصوصی، هیچ افزایش قیمتی تا پایان تعطیلات نوروز رخ نخواهد داد و نظارت سختگیرانه‌ای در خصوص اجرای قوانین و کنترل قیمت‌ها در طول ایام نوروز صورت خواهد گرفت. در کنار این، هدف اصلی سازمان ارتقای سطح کیفی سفر گردشگران در این ایام است.» مونسان همچنین با تاکید بر اهمیت «اقتصاد شب» و «گردشگری در شب» ادامه داد: «امروزه در شهرهای مهم گردشگرپذیر جهان توجه به پذیرایی از گردشگران در شب به یک موضوع مهم تبدیل شده است و این مساله باید در شهرهای گردشگرپذیر ایران نیز مورد توجه ویژه قرار بگیرد. مختصات آنچه در سازمان به عنوان برند «شهر گردشگر» طراحی شده تنها منحصر به مسائل زیرساختی نیست و با در نظر گرفتن مسائل اجتماعی و فرهنگی باید برای اجرای این طرح از تمام ظرفیت‌های موجود و از جمله فعالیت‌های اقتصادی و پذیرش گردش به صورت ۲۴ ساعته بهره برد.»

 برنامه‌های نوروزی

همچنین در این نشست معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور نیز ضمن ارائه گزارشی از اقدامات ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر برای تعطیلات نوروز ۹۷ از ایجاد پنجره واحد برای ارائه خدمات گردشگری خبر داد و افزود: «نظر به حضور و همکاری سازمان عشایری کشور در ستاد خدمات سفر، مقرر شده در ایام نوروز چادرها و کمپ‌های عشایری در طول جاده‌ها و مسیرهای بین راهی دایر شوند تا جذابیت‌های سفر برای مسافران محدود به مقاصد سفر نباشد و در طول مسیر نیز از جاذبه‌های گردشگری بهره ببرند.»

محمد محب‌خدایی در ادامه به برنامه‌ها و فعالیت‌های سازمان میراث فرهنگی در طول ایام نوروز به‌صورت فهرست‌وار اشاره کرد و یادآور شد: «استفاده از توانمندی‌های دستگاه‌های مختلف برای ارائه خدمات بهتر، آسیب‌شناسی عملکرد ستاد در سال‌های گذشته، بررسی و ارائه خدمات تسهیلات سفر در تمام کشور، برنامه‌ریزی و توسعه سفر به مناطق کمتر شناخته‌شده، شناسایی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های بخش خصوصی، برگزاری جشنواره‌های مختلف، نظارت بر حسن انجام وظایف دستگاه‌ها و ایجاد سامانه نظارت، ایجاد فضای رقابتی میان استان‌ها، برنامه‌ریزی برای انجام اقدامات مشترک، تشکیل کارگروه مشترک برای تجمیع هزینه‌ها، تهیه برنامه جامع آمار به‌گونه‌ای که تمام اعضای ستاد بتوانند آمار سفر را در سامانه‌ای مشترک وارد کنند، تشکیل جلسات استانی ستاد و پیگیری وظایف با محوریت پنجره واحد از جمله مواردی است که در راستای آنها اقدام شده است.» در این جلسه همچنین استانداران و نمایندگانی از سایر نهادهایی که در ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر عضویت دارند حضور داشتند و تعدادی از آنان در خصوص عملکرد حوزه متبوع خود گزارش‌هایی ارائه دادند.

از جمله مباحث مطرح شده در این بخش از نشست می‌توان به صحبت‌های معاون حمل و نقل و نماینده سازمان راهداری اشاره کرد که پیشنهاد داد برای ثبت مشکلات، انتقادات و شکایات یک شماره تلفن واحد به مردم داده شود. داریوش امانی همچنین تصریح کرد: «استان‌ها باید برای تشکیل کمیسیون ویژه ایمنی اقدام کنند و برای جلوگیری از حادثه‌ها و کاهش آن در ایام نوروز هماهنگی‌هایی صورت گیرد تا حداقل کاروان‌های راهیان نور از اتوبوس‌هایی که بیشتر از ۵ سال سن دارند استفاده نکنند.» همچنین استاندار چهارمحال‌وبختیاری خطاب به مونسان یادآور شد: «با توجه به افزایش نرخ دلار و افزایش عوارض خروج از کشور پیش‌بینی می‌شود امسال سفرهای داخلی افزایش پیدا کند که مهم‌تر از ارائه خدمات، بسترسازی کانون‌های گردشگری برای پذیرش مسافران است.»

اقبال عباسی تصریح کرد: «چهارمحال‌وبختیاری بیشترین میزان بیکاری را در میان استان‌های کشور دارد  و این در حالی است که طرح گردشگری آن بیشتر از یک‌سال است که در هیات دولت معطل مانده است.» از طرف دیگر مصطفی سالاری، استاندار گیلان، به اجرای طرح «شهر شب» همزمان با نوروز ۹۷ در این استان که همسو با بخشی از اظهارات مونسان بود اشاره کرد و افزود: «به موجب این طرح، مغازه‌داران و فعالان گردشگری بدون هیچ محدودیتی تا صبح می‌توانند به ارائه خدمات بپردازند و فعلا شهر رشت به‌عنوان پایلوت این طرح انتخاب شده است.»