سفالی به قدمت 7هزار سال

خمیر یک روز مانده توسط زنان سفالگر ماهر به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ورز داده می‌شود و دیگر هنر دست است که به این خمیرهای بی‌شکل، جان می‌دهد؛ خمیرهایی که قرار نیست بر روی چرخ سفالگری قرار گیرد؛ بلکه بر روی وسیله‌ای که از خود آن خاک ساخته شده و پارچه‌ای که بر روی آن انداخته‌اند و چرخشی که از طریق دست یا پای سفالگر صورت می‌گیرد به شکل‌های کاسه، کوزه، جام، قندان، قدح، پارچ و لیوان، قلک و... درمی‌آید. البته باز هم به این سادگی‌ها یک ظرف سفالی ساخته نمی‌شود، بلکه در چند مرحله ظروف شکل می‌گیرند. بعد از آنکه سفال به شکل مدنظر سفالگر درمی‌آید، آن را به کناری می‌گذارند تا خشک شود. وقتی خشک شد به مرحله صیقل دادن آن می‌رسند. کار صیقل دادن هم از طریق سنگ‌هایی انجام می‌شود که آن را از کنار رودخانه همان حوالی روستایشان می‌آورند و بدون آنکه لعاب کاری انجام شود ظرف سفالی را صاف می‌کنند. حالا نوبت مرحله بعدی است؛ مالیدن پیه حیوانی به سطح سفال صیقل داده شده تا آماده طراحی نقوش شود؛ نقوشی که رنگ‌های آن از سنگ منگنز که به زبان محلی «تیتوک» نامیده می‌شود، شکل می‌گیرد. این سنگ آنقدر سابیده می‌شود که دیگر به یک ماده غلیظ قهوه‌ای رنگ تبدیل می‌شود و از طریق چوب و یک تکه پارچه نقش‌های زیبا بر روی آن کشیده می‌شود. ظرف سفال آماده شده باید به مدت ۱۲ ساعت در کوره قرارگیرد تا به دست مصرف کننده برسد.

ظرف‌های سفالی که به دست زنان هنرمند روستای کلپورگان شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ساخته می‌شود قدمت ۷ هزار ساله دارد و تمام سفالینه‌ها با همان روش‌های سنتی ابتدایی هزاران سال پیش به شکل آثار هنری خلق می‌شود. ساخت این سفال‌ها چون از صفر تا صدش با دست انجام می‌گیرد بسیار زمانبر است؛ به طوری که یک سفالگر نهایت در روز بتواند ۳ تا ۴ ظرف تولید کند. برای همین از ارزش بالایی بهره‌مند است. خوشبختانه ثبت روستای سفالگری کلپورگان به عنوان نخستین روستای جهانی صنایع‌دستی کشور در فهرست شهرها و روستاهای شورای جهانی صنایع‌دستی باعث شد تا این هنر زیبای ایرانی به مردم ایران و جهان بیشتر از قبل شناسانده و معرفی شود و جای امیدواری است که این موضوع به افزایش تولیدات این روستا و اشتغالزایی آنها و در نهایت رشد اقتصادی‌شان کمک ویژه‌ای کند.