فرمول نوآوری در بازار گردشگری

اکوسیستم نوآوری در شرکت‌ها، مدیریت‌ها، توسعه‌های اقتصادی و رقابت‌های جهانی و همچنین هم‌افزایی بین همکاری شرکت‌های کوچک و بزرگ، دانشگاه‌ها، موسسات و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و شرکت‌های سرمایه‌گذار با نوآوری در بازار و استفاده از پروژه‌های «کسب‌وکار کوچک‌تر» برای دسترسی به تعدادی از اکوسیستم‌های مختلف و تست مزایای آن کاربرد دارد و این سیستم با عبور از سه مرحله «آماده‌سازی محیط عمومی برای بازیگران و ایجاد زیرساخت‌ها»، «حمایت از رشد محیط و فضای نوآورانه» و همچنین «پرورش و حفظ شرایط مناسب و عملیات مستمر تا تولید  محصول نهایی» به اجرا درمی‌آید. در یک اکوسیستم نوآور گسترده و پایدار، بازیگران با هدف رفع موانع و راه‌حل‌ها به یکدیگر نزدیک می‌شوند و با ایجاد فرهنگ نوآوری منجر به شکل‌گیری و خلق ایده می‌شوند. شرکت‌های جدید با مجموعه‌ای از متخصصان، محققان، مقامات دولتی و سرمایه‌گذاران و همچنین پشتیبانی از مراحل اولیه رشد نوآوری به روشی متفاوت در جهت نوآوری اقدام می‌کنند. آنها با به‌کارگیری متخصصان داخلی و مشاوران خارجی برای تولید ایده‌های نو با گروه‌های مختلف همکاری کرده و در این مرحله واحدهای تجاری موظف به پیشبرد ایده‌های نو برای عرضه به بازار هستند.

بر این اساس، اکوسیستم نوآوری در گردشگری الگوی پیشنهادی مناسبی به‌شمار می‌آید؛ زیرا اکوسیستم‌های طبیعی را با تغییرپذیری مواجهه کرده و در جهت برآوردن ذائقه تقاضا و توسعه آن گام برمی‌دارد.  اکوسیستم نوآوری در حوزه گردشگری با فناوری‌های جدید موجب «تغییر در رفتار مصرف‌کننده»، «افزایش شفافیت بازار» و «تسهیل تجارت» شده است و همچنین گردشگران را به‌عنوان مشارکت‌کنندگان فعال و عامل ایجاد‌کننده ارزش در اکوسیستم‌های گردشگری در نظر می‌گیرد. بازار گردشگری در میان بخش‌های مختلف اقتصادی از رشد سریعی برخوردار است و این رشد در صنعت گردشگری توسط فناوری‌های جدید، بازارهای جدید و شکل‌های سازمانی جدید که در قالب اکوسیستم نوآوری تعریف می‌شود، به وجود آمده است. همچنین به‌دلیل محدودیت‌ها در بخش کشاورزی و صنعت، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و نیاز به منابع جایگزین نفت اکوسیستم نوآوری جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی استراتژی‌های توسعه ملی کشورها به دست آورده است.

با توجه به تاثیرگذاری تغییرات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژی بر صنعت گردشگری و ماهیت رقابت‌پذیری گردشگری، توجه و تمرکز بر اکوسیستم نوآوری در سیستم گردشگری بسیار اهمیت دارد و می‌توان آن را یکی از عوامل بقای این صنعت دانست. اکوسیستم نوآوری موجب بهبود کیفیت محصولات و خدمات، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر مشتریان، افزایش فروش و سود و به دست آوردن سهم بیشتر و متمایز از بازار رقبا می‌شود. اکوسیستم نوآوری در گردشگری در مقیاس جهانی شاهد ظهور گونه‌های کاملا جدیدی مانند آژانس‌های مسافرتی آنلاین AirBnB، Expedia بوده است.

اکوسیستم نوآوری در حوزه گردشگری در پنج محور شامل محصولات گردشگری (ارائه خدمات جدید در هتل یا جاذبه‌های جدید در یک مقصد گردشگری)، روش‌های عرضه (بهبود در هدایت تور و افزایش بهره‌وری و کیفیت تجربه گردشگری)، عرضه منابع (تنوع بخشیدن به اپراتورهای گردشگری)، ایجاد بازارهای جدید گردشگری (هدایت برندهای مقصد موجود و مقصدهای دیگر برای فراهم کردن بازارهای جدید گردشگری) و راه‌های جدید برای سازماندهی کسب‌وکارهای نو در امر گردشگری صورت می‌گیرد. در اکوسیستم گردشگری بین بازیگران مختلف بازار شامل سازمان‌های دولتی و خصوصی هماهنگی و همکاری‌های گسترده‌ای شکل می‌گیرد. برای رسیدن به اکوسیستم نوآوری در گردشگری باید در سه حوزه زیرساختی، کارکردی و فرهنگی اقدامات اساسی صورت گیرد تا به راه‌حل‌های کاربردی و مناسب برای رفع چالش‌ها و توسعه گردشگری رسید.

فرآیند توسعه، آزمایش و نوآوری پایدار توسط بازیگران فعال با پشتیبانی فنی، مالی و سیاسی نهادهای محلی، ملی و بین‌المللی امکان‌پذیر است که این بازیگران فعال برای پیشبرد فعالیت خود برای دستیابی به اکوسیستم نوآوری براساس شاخص IDIA (موسسه تحقیقاتی-حقوقی در هند که ایده‌ای نو را ارزیابی می‌کند) شش مرحله مقیاس بندی تا تولید نهایی و رسیدن به نوآوری پایدار را طی می‌کنند. در اکوسیستم نوآوری ۱۲ بازیگر اصلی وجود دارد که عملکرد این بازیگران فعال برای دستیابی به نوآوری پایدار اثرگذار است. موسسات تحقیقاتی و دانشگاه‌ها که در ایجاد دانش و انتشار نوآوری و آموزش و پرورش نیروی انسانی جهت کارآفرینی ابزاری اساسی برای دولت‌هایی است که به دنبال تحقق نوآوری در اقتصاد خود هستند. مراکز رشد سرمایه‌گذاری و شتاب دهنده‌ها با به اشتراک گذاشتن ایده‌ها توسط فعالان متخصص نقش مهمی در اکوسیستم نوآوری در فراهم کردن محیط حمایتی برای شرکت‌های نوپا و تازه کار دارند.

ناجی‌های سرمایه‌گذار با کمک به بنگاه‌های کوچک در حال رشد مانند شرکت‌های استارت‌آپ شکاف‌های موجود بین مرحله تحقیق و توسعه (مرحله ۲) و انتقال به تولید (مرحله ۴) را کاهش می‌دهند. سرمایه‌گذاران خطرپذیری که در شرکت‌های نوپا و کوچک در حال رشد که به بازارهای اصلی دسترسی ندارند سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سرمایه‌گذاران حدود ۶ تا ۱۰ سال روی شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند و تحمل شکست و عدم موفقیت را دارند.  از دیگر بازیگران شرکت‌های سرمایه‌گذاران بزرگ که برخلاف سرمایه‌گذاران خطرپذیر روی شرکت‌های بزرگ‌تر و گسترده‌تر که احتمال موفقیتشان حتمی است، سرمایه‌گذاری می‌کنند. دولت‌ها با ایجاد سیاست پشتیبانی و محیط نظارتی بر عملکرد سایر بازیگران و حمایت‌های گسترده از آنان مانند مشوق‌های مالیاتی از مهم‌ترین بازیگران در ارتقای نوآوری به‌شمار می‌آیند.

دوستان و خانواده به‌عنوان حامیان عاطفی و پشتوانه مالی اولیه مبتکران را می‌توان اولین بازیگران در اکوسیستم نوآوری در نظر گرفت. آژانس‌های توسعه که به‌صورت دوجانبه یا چندجانبه به دنبال راه‌های جدید و نوآورانه برای مقابله با چالش‌های اجتماعی و اقتصادی از مبتکران حمایت می‌کنند و به آنها کمک می‌کنند تا با بودجه‌هایی که سرمایه‌گذاران در اختیار آنان می‌گذارند ایده‌های مطرح شده را توسعه دهند و به نتیجه برسانند. متخصصان به‌عنوان سرمایه‌های انسانی در سرعت و کارآیی فرآیند نوآوری بسیار تاثیرگذار هستند که با مهارت‌های فنی خود به پیشبرد نوآوری در مواجهه با چالش‌ها و موانع اقدام می‌کنند.  استارت‌آپ‌ها با پیشگامی در ایده‌های جدید به‌عنوان موتور قدرتمندی در نوآوری به‌شمار می‌آیند که می‌توانند به‌عنوان رقبای اصلی شرکت‌های بزرگ صنعتی محسوب شوند.

فعالان بازار و شرکت‌های بین‌المللی به‌عنوان تسهیل‌کنندگان بازار و واسطه‌ها به‌عنوان پلی میان بازیگران نقش پیوند سازمان‌ها در اکوسیستم نوآوری و تسهیل انتقال ایده‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در تولید نوآوری را دارند و در نهایت بخش‌های خصوصی که با ابتکار در ایجاد شغل‌ها و مشارکت در طرح‌های تحقیقاتی و انتقال فناوری و مهارت و سرمایه در زیرساخت‌ها قابلیت توسعه، و تولید و باروری نوآوری را دارند.