منصور مدرسی* سازمان جهانی جهانگردی (گردشگری) WTO: World Tourism Organization در سال 1925 در شهر لاهه هلند تاسیس شد. مرکز آن اکنون در شهر مادرید اسپانیا است. این سازمان در برگیرنده تشکیلات مربوط به جهانگردی در بیشترکشورهای جهان است و دارای 145 کشور عضو می‌باشد. سازمان جهانی جهانگردی یک نهاد اجرایی از سازمان توسعه متعلق به سازمان ملل است که تحت ریاست دبیر کل است.
این سازمان از سه واحد اصلی تشکیل شده است: مجمع عمومی، شورای اجرایی و کمیسیون‌های منطقه‌ای به نمایندگی از آمریکا، آفریقا، خاورمیانه، آسیای جنوبی و شرقی و حوزه اقیانوس آرام.
ماموریت این سازمان توسعه و گسترش جهانگردی است که وسیله‌ای مهم برای تقویت صلح بین‌المللی و تفاهم، توسعه اقتصادی و تجارت بین‌المللی محسوب می‌شود. گردآوری و مقایسه آمار مرتبط به گردشگری در سراسر جهان یکی دیگر از هدف‌های مهم این سازمان است.

سازمان بین‌المللی هواپیمایی
Internationl Civil Aviation Organizatio
یک سازمان بین‌المللی است که برای پروازهای بین‌المللی استانداردهای هوانوردی تعیین می‌کند. این سازمان در سال ۱۹۹۴ به وسیله ۵۲ کشور تشکیل شد و آنها معاهده‌ای تحت عنوان معاهده بین‌المللی هواپیمایی کشوری امضا کردند.
این سازمان در سال ۱۹۷۴ به صورت یک نهاد تخصصی از سازمان ملل در آمد و به شورای اجتماعی و اقتصادی این سازمان ملحق شد.
بنا برهدف اعلام شده توسط این سازمان، هوانوردی بین‌المللی باید به شیوه منظم و بدون خطر انجام شود و خدمات آن باید براساس اصول برابری انجام گیرد و پروازهای آن سالم و از نظر اقتصادی با صرفه باشد.

سازمان بین‌المللی حمل ونقل هوایی(یاتا)
IATA: International Air Transport Association
این اتحادیه در سال ۱۹۴۵با ۵۷ نفر عضو از ۳۱ کشور آمریکایی و اروپایی بنا به قانونی مصوب در مجلس کانادا تاسیس شد و هدف آن برقراری استانداردهای معین برای حمل بار و مسافر و تعیین نرخ حمل و نظایر آن است. این اتحادیه دارای دو مرکز در مونترال و ژنو است.

انجمن بین‌المللی حفاظت
از محیط زیست و منابع طبیعی
IUCN: International Union for Conservation of Nature and Natural Resources
سازمانی بین‌المللی است که هدف آن حفاظت از منابع طبیعی است. در سال ۱۹۴۸ تاسیس شد. مقر آن در گلند (سوئیس) واقع است. IUCN ، ۸۱ دولت، ۱۱۳ موسسه دولتی، ۷۷۵ موسسه غیرانتفاعی (NGO) و هزاران متخصص و دانشمند از ۱۸۱ کشور جهان را گردهم آورده است. رسالت آن تاثیرگذاری، تشویق و کمک به جوامع جهانی برای حفظ تمامیت و تنوع طبیعت است و نیز تضمین آنکه هرگونه استفاده از منابع طبیعی، منصفانه و معقول و از نظر زیست محیطی تجدیدپذیر باشد.

انجمن بین‌المللی حمل ونقل هوایی(یاکا)
IACA: International Air Carrier Association
این انجمن در سال ۲۰۰۰ به منظور ایجاد توسعه در روش‌هایی برای اثرگذاری بر سیاست‌های حمل و نقل هوایی اروپا تاسیس شد. همچنین هدف آن تنظیم روابط با سازمان‌های هوانوردی بین‌المللی است و رایزنی‌هایی را با مجالس و سایر نهادهای اروپایی انجام می‌دهد.

اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های رسمی مسافرتی
IUOTO: International Union of Official Travel Organizations
این اتحادیه بعد از مدتی فعالیت به سازمان جهانی گردشگری(WTO) تغییر نام یافت.

اتحادیه بین‌المللی هتل‌ها و رستوران‌ها
IH&RA: International Hotel and Restaurant Association
این اتحادیه تنها سازمان تجاری جهانی است که ارائه کننده صنایع پذیرایی در سطح جهانی است. این صنعت شامل ۳۰۰ هزار هتل و ۸ میلیون رستوران است و حدود ۶۰ میلیون نفر در آن مشغول به کار هستند و معادل ۹۵۰ میلیارد دلار در اقتصاد جهان مشارکت دارد.

اتحادیه مسافرت حوزه آسیایی اقیانوس آرام
Pacific Asia Travel Association
این اتحادیه درسال ۱۹۵۱ تشکیل شد، بیش از هزار نفر عضو دارد و همچنین متعلق به سازمان‌های بخش عمومی وخصوصی است. ماموریت اصلی این اتحادیه درچارچوب و محدوده یک منطقه مشخص تعیین می‌شود که عبارت است از: افزایش رشد، ارزش و کیفیت گردشگری و مسافرت‌هایی که درون یا به کشورهای حوزه آسیایی اقیانوس آرام صورت می‌گیرد.

اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های دولتی گردشگری
International Union of Official Tourism
این اتحادیه برآن است که به منظور توسعه و تقویت صنعت گردشگری، دولت‌ها باید به طور انحصاری سیاست‌های گردشگری را طراحی کنند تا به این وسیله چارچوبی مناسب برای ترویج و توسعه گردشگری با کمک سایر بخش‌ها پیشنهاد و ارائه کنند.

برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد
UNEP: United Nations Environment Program
در سال ۱۹۷۲ به وجود آمد و مقر تشکیلات آن در شهر نایروبی کنیا است. هماهنگ‌کننده فعالیت‌های زیست‌محیطی سازمان ملل، کمک به کشورهای در حال توسعه برای پیشبرد سیاست‌های سالم زیست محیطی و ترویج توسعه دیرپا به واسطه فعالیت‌های صحیح زیست‌محیطی است.
* پژوهشگر اقتصادی و اجتماعی