کارآفرینی در «خانه فخرالملوک»
میترا یزدچی* خانه‌های تاریخی، یادگارهای به جا مانده از گذشتگان هستند. گذشتگانی که روزهای تلخ و شیرین زیادی را دیده و امروز خود نیز تبدیل به خاطره شده‌اند. اگر نگاهی به اطرافمان به خصوص محله‌های قدیمی تهران بیندازیم، هنوز نشانی از آنها را خواهیم یافت. ۱ خانه‌های بزرگی که با داشتن اتاق‌های متعدد و تزئینات بی‌شمار، امروز به عنوان آثاری به ثبت رسیده محسوب می‌شوند و تکه‌ای از گذشته ما هستند که باید در حفظ آنها کوشا بود. اما به راستی چگونه باید این خانه‌ها که اکثرا بدون استفاده هستند، حفظ شوند؟ یکی از مناطق قدیمی و تاریخی تهران، منطقه ۱۲(منطقه عودلاجان) است که هنوز هم با داشتن خانه‌هایی با معماری قدیمی حال و هوای تهران قدیم را زنده نگه می‌دارد.
میترا یزدچی* خانه‌های تاریخی، یادگارهای به جا مانده از گذشتگان هستند. گذشتگانی که روزهای تلخ و شیرین زیادی را دیده و امروز خود نیز تبدیل به خاطره شده‌اند. اگر نگاهی به اطرافمان به خصوص محله‌های قدیمی تهران بیندازیم، هنوز نشانی از آنها را خواهیم یافت. 1
خانه‌های بزرگی که با داشتن اتاق‌های متعدد و تزئینات بی‌شمار، امروز به عنوان آثاری به ثبت رسیده محسوب می‌شوند و تکه‌ای از گذشته ما هستند که باید در حفظ آنها کوشا بود. اما به راستی چگونه باید این خانه‌ها که اکثرا بدون استفاده هستند، حفظ شوند؟
یکی از مناطق قدیمی و تاریخی تهران، منطقه ۱۲(منطقه عودلاجان) است که هنوز هم با داشتن خانه‌هایی با معماری قدیمی حال و هوای تهران قدیم را زنده نگه می‌دارد.
در این بین، خانه‌ای تاریخی به نام خانه فخرالملوک با بیش از ١٢٠ سال قدمت و معماری قاجاری قرار گرفته است. این ساختمان متعلق به فخرالملوک و نیرالملوک، دختران میرزا محمود وزیر بوده که در نوجوانی در آن ساکن بوده‌اند. بعد از ازدواج فخرالملوک، او و همسرش ساکنان اصلی خانه بودند و به همراه هم این مکان را تبدیل به مدرسه قرآنی کردند.
بعد از فوت او خانه اش سال‌ها خالی از سکنه بوده و به مرور زمان متروکه می‌شود. پس از سال‌ها این ملک توسط ورثه به چند قسمت تقسیم شد و تنها قسمت دست نخورده آن همین بنای باقی‌مانده است.
در سال ۱۳۷۴ این بنا توسط خانم بهره‌مند از ورثه خریداری شد و در بهمن ماه ۸۸ به ثبت آثار ملی رسید و سپس توسط یک گروه مرمت کار بیش از ٩٠ درصد آن بازسازی شد. در مهرماه سال گذشته به عنوان اولین مرکز خوراکی‌های هویتی ایران (انواع مواد خوراکی اعم از مواد غذایی، نوشیدنی، تنقلات، و غذاهای مراسمی همچون شب چله، شب یلدا، شب عید و...) افتتاح شد تا هم مکانی برای معرفی و عرضه خوراکی‌های اصیل ایرانی و هم فرصتی برای اشتغالزایی اهالی در منطقه ۱۲ تهران باشد.
در ادامه حیات این کسب و کار کوچک، تعدادی از جوانان هنرمند در حوزه‌های مختلف فرهنگی - هنری در این خانه فرهنگی مشغول به فعالیت شده‌اند و برنامه‌هایی را در طول یک سال گذشته از جمله شب یلدا، بزرگداشت فردوسی، شب عید و سیزده بدر و... برگزار می‌کنند. همین امر باعث شده تهران‌گردان به این خانه هم سری بزنند.
با این حال متاسفانه به دلیل پاره‌ای از ناهماهنگی‌ها بین ادارات و دست‌اندرکاران مربوطه در رابطه با شرح وظایف و قوانین، این خانه تاریخی همواره با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه‌نرم کرده و بعضا هنرمندان جوانی را که با آن در ارتباط هستند، از ادامه کار دلسرد و ناامید کرده است.
با این وجود این خانه تاریخی با همکاری تعدادی از علاقه‌مندان اهل محل و دوستداران هویت و فرهنگ اصیل کشورمان زنده است و امسال نیز همزمان با هفته گردشگری برنامه‌هایی مانند جشنواره نقاشی از بناهای تاریخی در سطح منطقه را در دست اجرا دارد و میزبان تهرانی‌ها خواهد بود.
*yazdchymit@yahoo.com
ارسال نظر