هتل‌های پرستاره، آسمان توریسم را روشن می‌کنند؟

گروه گردشگری، شیما رئیسی: جذب سرمایه بخش خصوصی در حوزه‌هایی که کمتر مورد توجه و عنایت دولت بوده با دشواری بسیار همراه است. توسعه زیرساخت‌های گردشگری از راه جلب مشارکت سرمایه‌گذاران غیردولتی در ساخت مراکز اقامتی و هتل‌ها، به این خاطر که ریسک بازگشت سرمایه زیاد است، بدون بسترسازی‌های مناسب و ایجاد فضایی مطمئن، ممکن نخواهد بود. از آنجایی‌که سرمایه‌گذاری همواره یکی از مهم‌ترین مسائل در بحث توسعه زیرساخت‌های گردشگری و به‌ویژه مراکز اقامتی است، گام‌هایی که در این جهت برداشته می‌شود باید بسیار حساب شده و متکی به تجارب و مطالعه باشد. دانستن اینکه در هر منطقه گردشگری به چه تعداد از این مراکز و با چه ویژگی‌ها و مشخصاتی نیاز است، با تقریب خوبی، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد؛ موضوعی نیازمند مطالعه و سنجشی دقیق که بی‌شک پیش‌نیاز آن برخورداری از یک نظام آماری جامع است که نتایج و داده‌های آن قابل اعتماد باشد.

این روزها و در پی عزم دولت در توسعه گردشگری و به تبع آن اراده سازمان بر ساخت و توسعه مراکز اقامتی و به‌ویژه هتل‌ها، هراز گاهی خبر افتتاح یا کلنگ‌زنی ساخت یک هتل را در شهرستان‌های مختلف می‌شنویم؛ ازجمله خبر مربوط به افتتاح هتل ۴ ستاره‌ای در شهرستان محلات استان مرکزی یا هتل ۴ستاره دیگری در آستانه اشرفیه که به مناسبت دهه فجر در روزهای اخیر مورد بهره‌برداری قرار گرفته است؛ این هتل که توسط بخش خصوصی در زمینی به مساحت ۸ هزار مترمربع ساخته و تجهیز شده، دارای بیش از ۳۰ اتاق، ۷۰ تخت و یک هزار و ۸۰۰ صندلی است.

در مراسم افتتاح این هتل که با حضور نماینده مردم شهرستان در مجلس شورای اسلامی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گیلان و مدیران شهرستانی برگزار شد، رئیس اداره میراث فرهنگی گیلان با اشاره به اینکه ورود گردشگر به استان موجب توسعه اقتصادی خواهد شد، گفت: تحقق این امر در گرو داشتن واحدهای اقامتی تفریحی مناسب در استان جهت اسکان مسافران است. رضا علیزاده همچنین بر لزوم حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی تاکید کرد و افزود: در سال جاری اقدامات خوبی برای بهبود وضعیت اقامتگاه‌های گردشگری و تفریحی با هدف جلب رضایت گردشگران صورت گرفته است.

گیلان پتانسیل دارد، اما...

مدیر هتل تازه تاسیس شهرستان آستانه اشرفیه، سرمایه‌گذاری است با سال‌ها تجربه هتلداری در خارج از کشور. سعید دهدار که پشتوانه تجربی مدیریت مجموعه‌ای از هتل‌ها و رستوران‌ها را در دبی داشته است، پس از سال‌ها توانسته به این خواسته خود مبنی بر فراهم آمدن زمینه‌ای جهت فعالیت در زمینه هتلداری در ایران جامه عمل بپوشاند و در شهر خود اقدام به ساخت هتلی ۴ ستاره کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، ۲۵میلیارد ریال از هزینه ۱۲۰میلیارد ریالی ساخت این هتل از محل تسهیلات بانکی فراهم شده و پروژه ساخت آن ۳سال و نیم به طول انجامیده است.

مدیر و سرمایه‌گذار این هتل در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن اشاره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بیشماری که در استان گیلان وجود دارد، شهر آستانه اشرفیه را از این حیث یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری دانست و گفت: استان گیلان از لحاظ وجود امکانات پذیرایی از گردشگران وضعیت مطلوبی ندارد و این نکته مرا بیش از پیش به ساخت این هتل راغب کرد.

دهدار همچنین در توضیح چگونگی طی شدن فرآیندهای کسب مجوز تصریح کرد: در گام نخست جهت انجام اقدامات لازم برای ساخت این هتل، به سازمان میراث فرهنگی استان مراجعه و ایده خود را مطرح کردم که بسیار از آن استقبال شد.

وی با بیان اینکه لازم است در هر منطقه گردشگرپذیر، انواع مراکز اقامتی در پاسخ به نیاز طیف‌های گوناگون گردشگران وجود داشته باشد؛ اظهار کرد: اینکه این سرمایه‌گذاری بازده داشته باشد یا نه، ارتباط تنگاتنگی با اقدامات و تصمیمات سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری دارد؛ به این معنا که چگونه دیگر زیرساخت‌ها را مهیا کند و بنابراین در حوزه کاری من نیست؛ چراکه من در زمینه کاری خودم که هتلداری است تخصص دارم.

این هتلدار در پاسخ به پرسشی مبنی بر برنامه‌های هتل برای جذب گردشگر گفت: برای اینکه بتوانیم توجه گردشگران را به این شهر که یکی از شهرهای مذهبی ایران و از نظر جاذبه‌های طبیعی از نعمت مجاورت با دریا و کوه برخوردار است و همچنین امکان دسترسی به جنگل و شالیزارهای وسیع و زیبا را فراهم می‌کند، جلب کنیم، با سازمان میراث فرهنگی در ارتباطیم تا بتوانیم از طریق سایت‌ها و مجلات وابسته به سازمان، هتل خود را معرفی و امکان رزرو اتاق‌های هتل را فراهم کنیم.

سرمایه‌گذاری بدون نقشه راه؟

پیش از این نیز رئیس جامعه هتلداران ایران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با تاکید بر ضرورت انجام مطالعات نیازسنجی پیش از شروع طرح‌های احداثی و ساخت و ساز هتل‌ها، از کوتاهی سازمان در این خصوص گلایه کرده و گفته بود: ما بارها اعلام کرده‌ایم که جامعه هتلداران آماده است در این مورد با سازمان همکاری‌های لازم را انجام دهد اما هیچ‌گاه پاسخ روشن و قطعی در این مورد به ما داده نشده است.

ساخت هتل‌ها و مراکز اقامتی بدون نیازسنجی، در وهله نخست خوشایند به نظر می‌آید و شنونده را از توجهات مبذول شده به صنعت گردشگری خرسند می‌کند، اما با نگاهی ژرف‌تر و کارشناسانه، حسی از نگرانی را برخواهد انگیخت؛ از این بابت که آیا برای تصمیم‌گیری در مورد ساخت چنین هتل‌هایی بررسی و تحقیق لازم صورت گرفته است؟ آیا برای مثال ساخت هتلی ۴ ستاره در فلان شهر برمبنای پیش‌بینی‌های انجام شده منطبق بر نیازسنجی از تعداد گردشگران ورودی به آن شهر، سطح توقع و کشش مالی آنها و متناسب با جنس گردشگری تعریف شده در آن مکان بوده است؟ و آیا بازگشت سرمایه خواهد داشت؟ پرسش‌هایی که اگر به درستی پاسخ داده نشوند، موجب هدررفت سرمایه و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران برای تمرکز سرمایه خود در این حوزه می‌شود. تاکید مکرر رئیس سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری بر نیاز صنعت رو به رشد توریسم کشور به احداث هتل‌های ۴ و ۵ ستاره و تخصیص تسهیلات بانکی برای این منظور از محل صندوق توسعه ملی، موضوعی است که تقریبا در تمامی نشست‌ها و صحبت‌های این مقام مسوول مطرح می‌شود؛ بی‌آنکه به درستی و با شفافیت از سازوکار بررسی صلاحیت طرح‌های مورد موافقت سازمان یا واگذاری این تسهیلات به متقاضیان ساخت هتل صحبتی به میان آید. موضوعی تکراری در سطح برنامه‌ریزی‌های کلان کشوری؛ تصمیمات بجا و خوبی که به واسطه فقدان یک نقشه اجرایی مناسب و منسجم که مسیر راه و جزئیات را ترسیم، نقش‌ها را به درستی تعریف و مکانیزم‌های نظارتی را مشخص کند، در نهایت با صرف هزینه و انرژی بسیار، ناکام می‌ماند و اهداف آن محقق نمی‌شود؛ آفتی که سال‌هاست به جان سیستم مدیریتی و اجرایی ما افتاده است و انگیزه‌ها و سرمایه‌ها را تلف می‌کند.