انتقادات رئیس‌کل بیمه مرکزی از بیمه‌گران
گروه بازار پول - لیلا اکبرپور: رئیس‌کل بیمه مرکزی ایران ضمن تاکید بر رفتار حرفه‌ای بیمه‌گران در بازار، اظهار کرد: «بررسی‌های بیمه مرکزی نشان می‌دهد 80 درصد شرکت‌های بیمه در شناسایی سود سال مالی 91 ضوابط و مقررات آیین‌نامه‌های شورای‌عالی بیمه را رعایت نکرده و سودهای غیرواقعی اعلام کرده‌اند.» محمد ابراهیم امین وضعیت مالی شرکت‌های بیمه و توانگری آنها در ایفای تعهدات را یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث بیمه‌ای عنوان کرد و افزود:
«پس از مطالعه گزارش معاونت نظارت مالی بیمه مرکزی، می‌توانم با اطمینان بگویم که آیین‌نامه‌های شورای‌عالی بیمه به‌خصوص در زمینه ذخیره‌گیری دراکثر شرکت‌ها لحاظ نشده است که این امر منجر به عدم توانایی آنان در ایفای تعهداتشان خواهد شد.» این در حالی است که برخی از فعالان بازار بیمه در گفت‌وگو، با اشاره به وجود حسابرسی روی صورت‌های مالی، دفاتر مالی شرکت‌های بیمه را معتبر دانستند. برخی دیگر از فعالان بازار بیمه، به پیچیدگی صورت‌های مالی بیمه اشاره کردند که «این پیچیدگی دست بیمه‌گران را برای بازی با خسارات معوق و ذخیره‌گیری درآمدها باز می‌گذارد.» گروه دیگری از فعالان بازار نیز با اشاره به اینکه «نظارت بیمه مرکزی، بعد از تصویب و ارائه صورت‌های مالی شرکت‌ها انجام می‌شود»، آن را به «نوشداروی بعد از مرگ سهراب» تشبیه کردند.
رقابت تنها بر پایه نرخ‌شکنی بوده است
رئیس‌کل بیمه مرکزی که در دومین اجلاس سالانه انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه با عنوان «بهبود فضای کسب‌و‌کار بیمه‌ای» سخن می‌گفت، در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «۲۸ شرکت فعال بیمه در کشور سهامداران غیردولتی دارند که نمایندگان آنان در هیات‌مدیره حضور دارند و باید حافظ منافع سهامداران باشند.» امین با بیان اینکه «صلاحیت این افراد تایید شده و از دانش کافی برخوردارند»، گفت: «کار بیمه‌گری مبتنی‌بر مشتری‌مداری است و بیمه‌ها باید ذاتا مشتری‌مدار باشند، بنابراین نشان دادن سودهای غیرواقعی موجب عدم ایفای به موقع تعهدات و طولانی شدن پروسه پرداخت خسارت خواهد شد.» امین با یادآوری اینکه طی سه سال اخیر، رقابت تنها بر پایه نرخ‌شکنی صورت گرفت و نرخ تعرفه‌های بیمه‌ای به کف رسید، افزود: «محاسبه حق بیمه طی سال‌های گذشته مبنای اصولی‌تری داشت و موجب می‌شد تا صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه چنین وضعیتی نداشته باشند.» رئیس‌کل بیمه مرکزی گفت: «متاسفانه در برخی از شرکت‌ها توانایی مالی وجود ندارد و البته در برخی از شرکت‌ها توانایی مالی هست؛ اما اراده رفتار حرفه‌ای نیست.»
ضرورت تدوین ضوابط حرفه‌ای در صنعت بیمه
رئیس‌کل بیمه مرکزی ایران با یادآوری اینکه «نظارت و تنظیم مقررات حاکم بر صنعت بیمه بر عهده بیمه مرکزی است و نظارت بر عملکرد صنعت بیمه باید متکی بر الگوهای امروزی، کارآمد و مورد قبول صورت گیرد»، گفت: «چنانچه انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه بتواند نقش واقعی خود را به‌عنوان حرفه‌ای بازار بیمه ‌ایفا کند، در نظارت، قانون‌گذاری و تصمیم‌سازی کمک بزرگی برای بیمه مرکزی خواهد بود.» محمد ابراهیم امین تاکید کرد: «البته انجمن باید جای حرفه‌ای‌ها باشد و حرفه‌ای بودن اصولی دارد که اعضای انجمن باید دارای آن باشند؛ درغیراین صورت کمکی برای بهبود فضای کنونی نخواهند بود.» به گفته او، «شخص حرفه‌ای باید اصول، مبانی و ضوابط آن حرفه را به خوبی بشناسد و در رفتار و گفتار، مدافع منافع سایر اعضای آن حرفه باشد. یک حرفه‌ای باید به جریان آزاد اطلاعات، شفافیت و اصول اخلاقی پایبند باشد و در ترویج آن فعالیت کند.» امین یادآور شد: «یک بیمه‌گر زمانی می‌تواند ادعا کند، بیمه‌گر است که از پشتوانه اعتماد مردم برخوردار باشد و انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه باید جای تجمع این‌گونه افراد باشد.» وی ادامه داد: «قطعا چنین افرادی برای بهبود وضعیت و گسترش امور بیمه‌گری تاثیرگذار خواهند بود و می‌توانند برای تازه‌واردان به عرصه بیمه‌گری الگوی مناسبی باشند.» امین افزود: «در شرایط فعلی که بازار بیمه با چالش‌های سنگین مواجه است، طبیعی است که انجمن می‌تواند کمک بزرگی باشد.»
پیچیدگی صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه
در حالی رئیس‌کل بیمه مرکزی ایران از سود غیرواقعی صنعت بیمه انتقاد می‌کند که برخی از فعالان این بازار با اشاره به عوارض تحمیلی به صنعت بیمه، تاکید می‌کنند: «بیمه‌گران درصدد راهی برای رهایی از عوارض‌های تحمیلی به درآمدهای این صنعت هستند.» خبرنگار «دنیای اقتصاد» در دومین گردهمایی فعالان بازار بیمه با اشاره به گفته‌های رئیس‌کل بیمه مرکزی این پرسش را مطرح کرد: «چرا بیمه‌گران سود‌های غیرواقعی نشان می‌دهند؟ آیا به‌خاطر جلب رضایت سهامداران است یا اینکه گزارش معاونت نظارت مالی بیمه مرکزی خالی از اشتباه نیست؟» یکی از مدیران بیمه که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، در حاشیه گردهمایی فوق به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: «اثبات ادعای رئیس‌کل بیمه مرکزی مبنی‌بر سود غیرواقعی کار مشکلی است.» او گفت: «صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه دارای پیچیدگی‌هایی است که این پیچیدگی دست بیمه‌گران را برای بازی با خسارات معوق و ذخیره‌گیری درآمدها باز می‌گذارد.» این کارشناس بیمه یادآور شد: «در محاسبات بیمه‌ای سال مالی با سال بیمه‌ای متفاوت است و بیمه‌گران در تهیه گزارش سال مالی می‌توانند با پایین آوردن خسارات معوق درآمد بیشتری نشان دهند، اما در نهایت پس از ۳ یا ۴ سال باید خسارات معوق را پرداخت و در سال بیمه‌ای، وضعیت واقعی را نشان دهند.» این مدیر بیمه‌ای افزود: «طبق آخرین گزارش بیمه مرکزی که چند روزی است به شرکت‌های بیمه ابلاغ شده، سود ناخالص فعالیت بیمه‌ای با حق بیمه دریافتی کمتر از ۷ درصد است که این رقم بعد ازکسر مالیات به حدود ۴ درصد می‌رسد؛ بنابراین سهامداران شرکت‌های بیمه با این سود اندک می‌خواهند به کجا برسند و شرکت‌ها برای رضایت آنها چه راهی دارند؟»
یکی دیگر از مدیران بیمه به «دنیای اقتصاد» گفت: «شرکت‌های بیمه در تنظیم صورت‌های مالی خود ملاحظاتی دارند که متاسفانه مورد توجه بیمه مرکزی قرار نگرفته است.» او افزود: «شرکت‌های بیمه می‌توانند در ارائه دارایی‌ها ارقام دفتری را نشان دهند و خسارات معوق را طی چند سال پوشش دهند که در نهایت خسارات معوق پرداخت می‌شوند.»
نوشداروی بعد از مرگ سهراب
صلاحی‌نژاد معاون مالی اداری بیمه ملت دراین‌خصوص به «دنیای اقتصاد» گفت: «صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه شفاف بوده و مورد تایید حسابرسان است و نظر بیمه مرکزی مبنی‌بر عدم شفافیت گزارش‌های مالی شرکت‌های بیمه جامعه حسابداری را زیر سوال می‌برد.» صلاحی‌نژاد گفت: «مشکل اصلی زمان نظارت بیمه مرکزی است؛ زیرا این نحوه نظارت مانند نوشداروی بعد ازمرگ سهراب است و پس از ارائه گزارش‌ها و تصویب در مجامع صورت می‌گیرد که دیگر برای کسی فایده ندارد.» یکی دیگر از فعالان بازار بیمه درخصوص حسابرسی از صورت‌های مالی شرکت‌ها تاکید کرد: «حضور حسابرسان خبره در مجامع شرکت‌های بیمه ‌این اطمینان را می‌دهد که صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه شفاف و دقیق است و نمی‌توان به درستی آن شک کرد. او افزود: «این اطمینان هنوز باقی است و شاید بهتر باشد بیمه مرکزی قبل از تصویب صورت‌های مالی در مجامع شرکت‌ها نظارت کارآمد خود را انجام دهد.»
بالا بودن سرعت پرداخت خسارت لزوما خوب یا بد نیست
غلامحسین جباری یکی از پیشکسوتان صنعت بیمه نیز در این همایش در جایگاه سخنرانان حاضر شد و گفت: «خوشحالم که پس از سال‌ها فعالیت صنعت بیمه در کشور شرایطی پیش آمده تا بیمه‌ای‌ها بتوانند در تصمیم‌سازی‌ها نقش داشته باشند.» جباری که در فرانسه فعالیت بیمه‌گری دارد، درخصوص سرعت پرداخت خسارت در بازار بیمه ‌ایران گفت: «اتفاقا در بازار بیمه کشورمان خسارات با سرعت بالایی پرداخت می‌شود و در سایر کشورها مانند فرانسه خسارات با این سرعت پرداخت نمی‌شود.» وی با بیان اینکه این موضوع به منزله خوب بودن یا نبودن صنعت بیمه نیست، ادامه داد: «در سایر کشورها پروسه پرداخت خسارات طولانی است، اما وقتی پرداخت آن بدون شبهه باشد؛ یعنی به درستی پرداخت شده است.»
لطمه صنعت بیمه از رفتار برخی از نمایندگان فروش
ضمیری مدیرعامل بیمه پاسارگاد نیز در جمع فعالان صنعت بیمه گفت: «صنعت بیمه به نقطه‌ای رسیده است که باید با درک وضعیت موجود برای برون رفت از این دوره حوصله داشت.» وی افزود: «برای رسیدن به وضعیت مطلوب باید برنامه داشته باشیم و گزارشی از نقاط قوت و ضعف داشته باشیم تا با تدوین برنامه‌ای اصلاحی، به وضعیت مطلوب دست یابیم.» ضمیری گفت: «صنعت بیمه هنوز یکی از بهترین بخش‌ها است و با تمام نواقصی که دارد توانسته نقش بسزایی در کشور ایفا کند.» مدیرعامل بیمه پاسارگاد تاکید کرد: «مردم به بیمه اعتماد دارند و با این گفته که اعتماد مردم از بیمه سلب شده، مخالفم.»
خلیلی فرد قائم‌مقام بیمه کارآفرین نیز با بیان اینکه «بیمه‌های عمر در ایران توسعه خوبی داشته است»، بر نظارت به عملکرد شبکه فروش تاکید کرد و گفت: «رفتار برخی از نمایندگان در بازار مشکل ساز شده و ادامه این روند لطمات جدی به صنعت بیمه وارد می‌کند.»
اعطای جایزه ملی مدیریت ریسک به شرکت‌های برتر
مسعود حجاریان مدیرعامل انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه نیز، در دومین اجلاس سالانه انجمن حرفه‌ای، از طراحی جایزه مدیریت ریسک براساس استاندارد ایزو ۳۱۰۰۰ در صنعت بیمه خبر داد و گفت: «به‌منظور ارتقا و توانمند‌سازی شرکت‌های بیمه، طرح اعطای جایزه مدیریت ریسک در سطح ملی اجرا می‌شود.» مدیرعامل انجمن حرفه‌ای صنعت بیمه از تدوین سطوح تشخیص صلاحیت حرفه‌ای خبر داد و گفت: «با مطالعه الگوهای مختلف سنجش صلاحیت حرفه‌ای در داخل و خارج از کشور، پنج سطح مقدماتی، عمومی، تخصصی (بیمه‌پذیری، مدیریت بیمه و مدیریت خسارت و ریسک)، حرفه‌ای و حرفه‌ای پیشرفته برای تشخیص صلاحیت حرفه‌ای پیش‌بینی شده است و سطح‌بندی افراد در صنعت بیمه با شرکت در آزمون‌های طراحی شده در هر سطح انجام
می‌شود.