گروه بورس- علیرضا باغانی: در حالی که چهارشنبه شب‌گذشته و در شب هفدهم ماه مبارک رمضان شماری از فعالان اقتصادی کشور در دیدار با مقام معظم رهبری به تشریح آخرین وضعیت اقتصاد ایران پرداختند، در این مراسم دو تن از مدیران ارشد بازار سرمایه نیز گزارشی از اوضاع بورس ایران و تحولات رخ داده در آن ارائه دادند. ارزش بازار سرمایه ۵ برابر شد

در این مراسم، حسن قالیباف اصل مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران درباره جزئیات اظهارات خود در این مراسم با بیان این که در فرصتی ۵ دقیقه‌ای به ارائه گزارش اوضاع فعلی بازار سرمایه و پیشرفت‌های رخ داده در آن پرداختم، گفت: ارزش بازار سرمایه ظرف ۵ سال گذشته بیش از ۴ برابر شده است، تا جایی که ارزش بورس تهران از رقم ۳۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۸۵ به ۱۱۸ هزار میلیارد تومان در شرایط کنونی رسیده است، افزون بر این ارزش فرابورس ایران نیز به رقم ۲۲ هزار میلیارد تومان در حال حاضر رسیده است، بر این اساس ارزش کل بازار سرمایه به سطح ۱۴۰ هزار میلیارد تومان بالغ شده است که از رشد بیش از ۴ برابری نسبت به ۵ سال گذشته حکایت دارد.

حسن قالیباف اصل در ادامه، سهم بورس تهران از واگذاری‌های انجام شده تاکنون را رقمی معادل ۶۵ هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: در شرایطی بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان خصوصی‌سازی در کشور رخ داده که ۸۰ درصد این واگذاری‌ها که رقمی معادل ۶۵ هزار میلیارد تومان است، از طریق بورس انجام شده است.

همچنین در بازار سرمایه طی سال ۸۹ بالغ بر ۳هزار و ۸۰۰میلیارد تومان افزایش سرمایه رخ داده است، در حالی که رقم افزایش سرمایه‌ها در ۵ ماهه نخست سال جاری به عدد ۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.

فاصله زیاد بورس ایران با استانداردهای جهانی

این مقام مسوول در بازار سرمایه در ادامه اظهاراتش در حضور رهبر معظم انقلاب و فعالان اقتصادی، شمار سهامداران کل کشور را ۴میلیون و ۵۰۰هزار عنوان ذکر کرد و افزود: در شرایطی تعداد سهامداران کشور به ۵/۴میلیون نفر رسیده که آمار سهامداران در سال گذشته ۵/۳ میلیون نفر بود که بخش عمده‌ای از این افزایش آمار سهامداران هم ناشی از افزایش دسترسی‌ها به بازار سرمایه از طریق معاملات آنلاین و افزایش شمار ایستگاه‌های معاملاتی به ۷۰۰ ایستگاه رخ داده است.

وی با مناسب ارزیابی کردن اوضاع بازار سرمایه و رشد متغیرهای آن گفت: همه این اتفاقات در سایه حمایت‌های رهبری در مناسبت‌های مختلف به ویژه تاکیدهای ایشان مبنی بر پس‌اندازهای مردمی از طریق بازار سرمایه، حمایت‌های دولت، وزارت اقتصاد و پررنگ‌ شدن نقش بازار سرمایه در تامین مالی و همچنین اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی محقق شده است، اما به رغم تمام این موفقیت‌های حاصل شده بازار سرمایه کشور ما همچنان با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.

وی افزود: یکی از بهترین شاخصه‌هایی که در اقتصاد ملی با اهمیت محسوب می‌شود، نسبت ارزش بازار سرمایه به GDP یا همان تولید ناخالص ملی است که این نسبت از عدد ۱۸ طی سه سال گذشته به ۳۰ درصد در شرایط کنونی رسیده است و این در حالی است که این نسبت در جهان معادل عدد یک است و وضعیت کنونی بازار سرمایه بر مبنای این شاخص از فاصله زیاد آن با استانداردهای جهانی و نیاز آن به ارتقای هرچه بیشتر حکایت دارد.

مدیرعامل بورس تهران در ادامه به اهمیت ابزارهای اسلامی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: با توجه به حضور کمیته فقهی در بازار سرمایه که دائما ابزارهای مختلف اسلامی را مطابقت می‌دهد، اولین نوع صکوک برای نخستین بار اواخر سال گذشته در بازار سرمایه منتشر شد. طی این مدت هم سه صکوک دیگر منتشر شده که با استقبال بسیار زیاد فعالان بازار سرمایه واقع و نشان دهنده این است که بازار سرمایه به ابزارهای اسلامی توجه ویژه‌ای دارد و جای آن در این بازار خالی است.

سخنگوی بورس تهران در ادامه با اشاره به نقش بازار سرمایه در توسعه اقتصادی که در سایر تعاملات ارکان مختلف اقتصادی رخ می‌دهد، گفت: فاصله با استاندارد‌های جهانی نشان می‌دهد که مجموعه وزارت اقتصاد،بورس،بانک مرکزی و دیگر ارکان باید در حوزه تامین مالی و این که تامین مالی از طریق بازار سرمایه صورت گیرد، تعامل بیشتری داشته باشند و در واقع نظام تامین مالی نیازمند تغییر است. این مهم نیز باید به طوری باشد تا از یک طرف شرکت‌ها انگیزه بیشتری برای حضور در بازار سرمایه پیدا کنند و از طرفی دیگر نظام تامین مالی هم از شکل سنتی به شکل نوین تغییر چهره دهد که این مهم هم از طریق معرفی نهادهای مالی مشترک و ابزارهای مشترک بین بازارهای پول و سرمایه محقق خواهد شد.

در انتظار رشد اقتصادی ۸درصدی

محمد آرام بنیار مدیر عامل شرکت تامین سرمایه امین و کارشناس ارشد بازار سرمایه هم یکی دیگر از مدیران ارشد بازار سرمایه بود که در حضور رهبر معظم انقلاب به تشریح آخرین وضعیت بورس ایران پرداخت.

این مدیر ارشد بازار سرمایه در اظهارات خود با بیان این که یکی از ملزومات تحقق جهاد اقتصادی، جهاد مالی است، گفت: به تامین مالی از طریق بورس در کشور ما کمتر توجه شده است، در حالی که اگر در کشور بخواهیم به رشد اقتصادی ۸ درصدی برسیم، باید سالانه ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی داشته باشیم.

وی گفت: در دنیا ۴۰ درصد تامین مالی از طریق بانک‌ها و سیستم بانکی انجام می‌شود و ۲۰ درصد تامین مالی هم از طریق سهام صورت می‌گیرد و سهم سایر ابزارهای مالی شامل اوراق مشارکت، صکوک و ... هم از تامین مالی رخ داده در جهان ۴۰ درصد است.

آرام با بیان این که در واقع ۶۰ درصد تامین مالی جهان از طریق اوراق بهادار انجام می‌شود، گفت: بر این اساس، اگر به تامین مالی ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی برای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی می‌اندیشیم، باید ۱۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی کشور از طریق بازار سرمایه انجام شود.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه حجم تامین مالی صورت گرفته در سال گذشته از طریق اوراق مشارکت و صکوک را ۲۷ هزار میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: بازار سرمایه در این تامین مالی نقش بسیار موثری داشته به طوری که ۱۷ هزار میلیارد تومان از این تامین مالی از محل انتشار اوراق مشارکت و دیگر ابزارهای مالی رخ داده است، اما هر چند بازار سرمایه در تحقق تامین مالی ۲۷ هزار میلیارد تومانی نقش مهمی داشته، ولی تا رسیدن به عدد ۱۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق بورس فاصله زیادی داریم. اما برای گسترش حجم تامین مالی باید بازارهای مالی در انتشار اوراق مشارکت فعال تر شوند و زیر ساخت‌های قانونی هم در این زمینه بسیار موثر است و این که انتشار اوراق مشارکت از طریق بازار سرمایه انجام شود و از امکان معاملات ثانویه آن هم استفاده شود.

پیش‌بینی انتشار ۳هزار میلیارد تومان صکوک

محمد آرام حجم انتشار اوراق مشارکت و صکوک در دنیا را ۱۱۰۰ میلیارد دلار عنوان کرد و افزود: در دنیا سالانه ۲۵ تا ۴۵ میلیارد دلار اوراق مالی جدید منتشر و عرضه می‌شود که البته ایران از این ابزارهای جدید تاکنون بی‌بهره بوده، اما خوشبختانه با تلاش‌های انجام شده در سال جاری انتشار ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق صکوک پیش‌بینی شده در حالی که پیش‌بینی‌ها از رسیدن حجم انتشار صکوک به ۳ هزار میلیارد تومان تا پایان سال جاری حکایت دارد.

وی خواستار بین‌المللی شدن ابزارهای مالی کشور شد و گفت: وقتی در کشور از ۲۷ میلیارد دلار تامین مالی صورت گرفته،۱۷ میلیارد دلار ناشی از اوراق مشارکت و صکوک است، پس ظرفیت بین‌المللی شدن را داریم، چرا که این حجم تامین مالی از طریق ابزار‌های نوین مالی مبتنی بر موازین اسلامی، نشان از رشد پرشتاب توسعه اقتصادی و بازار سرمایه ایران و پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بسیار زیاد آن دارد.

وی گفت: این اعداد بزرگ نشان می‌دهد که ایران ظرفیت بالایی در تامین مالی دارد، حال آن که تاکنون در ایران بیشتر اوراق صکوک اجاره منتشر شده، در صورتی که انتشار صکوک مشارکت هم می‌تواند حوزه تامین مالی را متحول کند و به نظر می‌رسد که ظرفیت‌های آن هم موجود است.

مدیر عامل تامین سرمایه امین در ادامه تامین مالی پروژه‌ای را مورد توجه قرار داد و گفت: در ایران قوانینی مبنی بر تامین مالی بر پایه بازده پروژه، ارزش پروژه، مدیریت و جذابیت آن وجود ندارد، درحالی که اساسا بخش خصوصی سرمایه زیادی ندارد، اما تامین مالی بر اساس سرمایه و توان مجری آن انجام می‌شود، با این حال معتقدم که باید قوانینی مبنی بر تامین مالی بر پایه ارزش، جذابیت، مدیریت و بازده مالی پروژه‌ها وجود داشته باشد، تا به این ترتیب تامین مالی پروژه‌ها در ایران هم متحول شود.

مدیرعامل تامین سرمایه امین افزود: با توجه به ارزش ۷۰ تریلیون دلاری بازارهای مالی دنیا و ۷۰ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی، نسبت این دو متغیر یک مرتبه است، اما در ایران با در نظر گرفتن ارزش ۱۱۸ میلیارد دلاری بازار سهام و تولید ناخالص داخلی ۴۰۰ میلیارد دلاری این نسبت ۳۰ درصد است. به همین دلیل در حوزه سهام هم هنوز راه و ظرفیت زیادی برای استفاده از امکانات بازار سرمایه و تامین مالی از طریق اوراق بهادار وجود دارد.

آرام ادامه داد: همچنین در حوزه تامین مالی با استفاده از اوراق با درآمد ثابت، این متغیر نسبت به تولید ناخالص داخلی حدود ۴ برابر است. یعنی سال گذشته در دنیا ۲۸۰ تریلیون دلار اوراق مشارکت صکوک، اوراق قرضه شهرداری و گواهی سپرده‌ منتشر شده است، اما با توجه به انتشار ۱۷ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت بانک مرکزی و سازمان بورس در سال گذشته، این ابزار نسبت به تولید ناخالص داخلی حدود ۵ درصد است . بنابراین از این منظر، امکان استفاده برای تامین مالی ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی به روش اوراق بهادار هم به شدت فراهم است.

دکتر محمد آرام در پایان اظهاراتش ۳ پیشنهاد خود برای توسعه تامین مالی را به طور مشخص این گونه بیان کرد: معتقدم به بحث انتشار اوراق بهادار باید توجه بیشتری شود، از سویی دیگر از ابزارهای مالی اسلامی موجود هم استفاده بیشتری صورت گرفته و در نهایت قوانین و مقررات تامین مالی پروژه‌ها هم در کشور مورد بازنگری جدی قرار بگیرد.

دستور پیگیری مشکلات پالایشگاه‌ها

در همین حال، مدیر عامل پالایشگاه بندر عباس نیز در گفت‌وگو با «فارس» گفت: در دیدار با مقام معظم رهبری چند پیشنهاد در خصوص تامین مالی پالایشگاه‌ها ارائه دادم تا طرح‌های توسعه پالایشگاه‌ها هرچه زودتر به اتمام برسد.

هاشم نامور گفت: محورهای اصلی سخنان من در حضور معظم له در مورد تحقق اهداف اصل ۴۴ قانون اساسی در شرکت‌های پالایشی بود.

وی ادامه داد: از دیگر محورهای اصلی سخنان من اجرای طرح‌هایی بود که در پالایشگاه‌ها انجام می‌شود و همچنین صرفه جویی انرژی در این واحدها که از اصول سال جهاد اقتصادی است، مطرح شد.

مدیرعامل پالایشگاه بندر عباس با اشاره به حمایت از توان ساخت داخل گفت: در این جلسه به حمایت از تولیدکنندگان داخلی اشاره و اعلام کردم برای دور زدن تحریم‌ها می‌توان بیش از گذشته به تولیدکنندگان داخلی اعتماد کرد.

نامور گفت: با توجه به صحبت‌های مقام معظم رهبری به نظر می‌رسد این نشست می‌تواند راهگشا برای برون رفت از مشکلات موجود باشد.

وی خاطرنشان کرد: این نشست موجب شد تا بتوانیم از نزدیک با مقام معظم رهبری دیدار داشته باشیم و مشکلاتی که بر سر راه پالایشگاه‌ها است مطرح کنیم، ایشان نیز به تمام حرف‌ها گوش دادند و حتی در بعضی از موارد دستور پیگیری نیز صادر کردند.

مدیر عامل پالایشگاه بندر عباس افزود: در پایان پیشنهاد‌هایی برای حل مشکلات مالی مطرح کردم که از جمله می‌توان به تامین منابع مالی بخشی از درآمد‌های حاصله از فروش محصولات پالایشگاه‌ها اشاره کرد. نامور گفت: از دیگر پیشنهاد‌هایی که در این نشست مطرح کردم می‌توان به همکاری بیش از پیش بانک‌ها در خصوص تامین مالی بود تا مشکلاتی که برسر راه تامین منابع مالی وجود دارد، مرتفع شود.