سقوط پی‌درپی دولت‌ها

خروج وزرای توده‌ای از کابینه و تشکیل مجدد کابینه قوام (۲۵مهر)پیشروی نیروهای مستقر در زنجان به سوی تبریز پس از خروج ارتش شوروی، انحلال حکومت پیشه‌وری و فرار سران حکومت به شوروی (۲۳-۲۱ آذر/ ۱۳-۱۱ دسامبر)

۱۹۴۷ م/ ۱۳۲۶ ش

دستگیری و اعدام سران شورشی کردستان: قاضی محمد، صدر قاضی و سیف قاضی توسط ارتش (فروردین)

گشایش مجلس پانزدهم (۲۵تیر/ ۱۶ژوئیه): نمایندگان این دوره مجلس با اعمال نفوذ دولت قوام انتخاب شده بودند و تحصنی که توسط عده‌ای من‌جمله مصدق در اعتراض به جریان انتخابات در دربار برگزار شد، (۲۲/۱۰/۱۳۲۵) به نتیجه نرسید. مع هذا اقلیتی فعال در آن بود که مانع تصویب قرارداد الحاقی گس- گلشائیان شد.

رد مقاوله نامه شرکت مختلط نفت ایران و شوروی (قوام- سادچیکف) در مجلس (۲۹مهر/ اکتبر)

سقوط کابینه به علت نیاوردن رای اعتماد در مجلس (۱۸آذر/ دسامبر)= کابینه سوم حکیمی (۶دی/ دسامبر)

۱۹۴۸ م/ ۱۳۲۶ ش

قتل محمد مسعود مدیر روزنامه مرد امروز (۲۳بهمن)

۱۹۴۸ م/ ۱۳۲۶ ش

سقوط کابینه (۱۸خرداد/ ژوئن)= کابینه عبدالحسین هژیر (۲۳خرداد/ ژوئن)

سقوط کابینه به علت نیاوردن رای اعتماد در مجلس (۱۵آبان/ ۵نوامبر)= کابینه ساعد (۲۵آبان/ ۱۵نوامبر)

۱۹۴۹ م/ ۱۳۲۷ ش

سوءقصد به شاه توسط ناصر فخرآرایی در دانشگاه تهران (۵بهمن/ ۴فوریه)

- اعلان حکومت نظامی در تهران و توقیف تمام جراید به جز اطلاعات و کیهان (۱۶ بهمن/۵فوریه) + زندانی شدن صاحبان جراید و تبعید کاشانی به خارج از کشور

- تحریم و غیرقانونی شدن حزب توده توسط مجلس و دولت - مهاجرت عده‌ای از افراد کادر رهبری حزب به شوروی (رادمنش، طبری، کشاورز...) + فعالیت مخفی حزب

- بلندشدن زمزمه تشکیل مجلس موسسان به تحریک ستاد ارتش در سراسر کشور.

۱۹۴۹م/۱۳۲۸ش

- استیضاح دولت توسط اقلیت مجلس (مظفر بقایی، حائری‌زاده، حسین مکی، عبدالقدیر آزاد، رحیمیان) در مورد وجود عوامل فاسد و فساد در دولت و عملیات غیرقانونی رزم‌آرا رییس ستاد ارتش و انتخابات مفتضحانه مجلس موسسان (فروردین) به نتیجه‌ای نرسید و فقط پنج نفر اقلیت به دولت رای عدم اعتماد دادند.

- گشایش سومین مجلس موسسان (از صدر مشروطیت) برای تجدیدنظر در موارد ۴۸ و ۴۹ قانون اساسی و تاسیس مجلس سنا (اول اردیبهشت/ ۲۱آوریل) تاسیس مجلس سنا را تصویب کرد و به شاه قدرت انحلال مجلسین را داد.

- تقدیم قرارداد الحاقی گس- گلشائیان (ساعد- گس) (در مورد نفت جنوب) به مجلس پانزدهم به فاصله ده روز مانده به پایان دوره قانوگذاری(۲۸تیر/۱۷ ژوئیه) در اثر مخالفت اقلیت مجلس (مکی، آزاد، حائزی‌زاده، بقایی) و کمک موثر بعضی از نمایندگان (معظمی، امیرتیمور کلالی) رد شد و موضوع به مجلس شانزدهم موکول شد.

- پایان دوره پانزدهم مجلس شورای ملی (۶مرداد)

۱۹۴۹م/۱۳۲۸ش

- تحصن دکتر مصدق و ۱۹نفر از مدیران جراید در دربار به عنوان اعتراض به جریان انتخاب مجلس شانزدهم (۲۲مهر/۱۳اکتبر) و چهار روز اعتصاب غذا تشکیل جبهه ملی توسط این بیست نفر (دکتر مصدق، دکتر شایگان، دکتر سنجابی، حسین مکی، دکتر بقایی، آزاد، حائزی‌زاده، دکتر سید حسین فاطمی، آیت الله غروی...) (اول آبان)، اعلام ابطال انتخابات تهران توسط انجمن نظارت (۱۸آبان) (در انتخابات مجدد مصدق به عنوان نماینده اول تهران انتخاب شد. (۲۵اسفند)).

- آغاز انتخاب اولین مجلس سنا در ایران (۲۲مهر/۱۳اکتبر)

- ترور هژیر، وزیر دربار در مسجد سپهسالار توسط سید حسین امامی از فدائیان اسلام (۱۳آبان/ ۳نوامبر)

- اعلان حکومت نظامی در تهران (۱۴آبان/نوامبر)

- اعلان ابطال انتخابات تهران از طرف انجمن نظارت (۱۸آبان /نوامبر)

۱۹۵۰م/۱۳۲۸ش

- گشایش همزمان دوره شانزدهم مجلس شورای ملی و اولین مجلس سنا (۲۰بهمن/ ۱۰فوریه)

۱۹۵۰م/۱۳۲۸ش

استعفای کابینه ساعد (۲۷اسفند/ مارس) کابینه علی منصور (۲۰فروردین ۱۳۲۹/آوریل۱۹۵۰)

۱۹۵۰م/۱۳۲۹ش

- تشکیل کمیسیون مخصوص نفت برای بررسی لایحه الحاقی گس- گلشائیان (۱۸نفر) (۵تیر)

- استعفای منصور (۵تیر/۲۵ژوئن) کابینه سپه حاجیعلی رزم آرا (۱۳تیر/ ۳ژوئیه)

- فرار ده زندانی توده‌ای از زندان قصر(۱۴آذر) بروز سر و صدا و هیجان زیادعلیه دولت

- اعلان نتیجه کمیسیون نفت به مجلس مبنی بر این که لایحه الحاقی کافی برای استیفای حقوق ایران نمی‌باشد. (۱۹ آذر)= کمیسیون مامور بررسی در زمینه نفت شد+ رزم‌آرا برای جلوگیری از رد شدن قرارداد الحاقی در مجلس آن را پس گرفت. (۵ دی)