هدیه بزرگ ترامپ به افراطیون

دنیای اقتصاد: فرمان جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور تازه کار ایالات‌متحده آمریکا مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع ۷ کشور مسلمان از جمله ایران به آن کشور به مدت ۹۰ روز، واکنش‌های داخلی و خارجی بسیاری را به همراه داشت. از جمله در داخل ایران، محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه در واکنش به منع ورود مسلمانان به خاک آمریکا گفت که منع ورود مسلمانان به‌عنوان «هدیه‌ای به افراطیون» در تاریخ ثبت می‌شود. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز گفت که این اقدام دولت آمریکا، «سخافت در بینش و رفتار آنها» را بیشتر نشان می‌دهد.

هزاران استاد دانشگاه و پژوهشگر و نیز ده‌ها برنده جایزه نوبل، همچنین شماری از مقامات کشورهای متحد آمریکا، از جمله کسانی هستند که به فرمان اجرایی رئیس‌جمهوری آمریکا برای منع ورود شماری از شهروندان به آن کشور، اعتراض کرده یا واکنش نشان داده‌اند. ترامپ از دستور صادرشده، دفاع کرده‌است. از سوی دیگر ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا و نخست‌وزیر کانادا نسبت به تصمیم اخیر ترامپ واکنش نشان داده‌اند. پیش‌تر نیز وزیران خارجه آلمان و فرانسه در واکنشی مشترک گفته بودند این فرمان اجرایی «باعث نگرانی» است. فرمان ترامپ افراد دو تابعیتی و حتی خدمه پرواز را نیز شامل می‌شود. درعین حال باوجودی‌که روز شنبه کاخ سفید اعلام کرده بود که اشخاص دارای گرین کارت نیز شامل این طرح می‌شوند، اما روز گذشته دارندگان گرین‌کارت را از این ممنوعیت معاف کرد.

ادعاهای بی‌اساس واشنگتن

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه (۲۷ ژانویه/ ۸ بهمن) فرمانی را امضا کرد که طبق آن صدور ویزا برای شهروندان هفت کشور ایران، عراق، یمن، لیبی، سومالی، سودان و سوریه موقتا متوقف می‌شود. در شرایطی که هنوز دو هفته هم از روی کار آمدن ترامپ زمان سپری نمی‌شود او این فرمان را صادر کرده است. این اقدام رئیس‌جمهور جدید آمریکا با واکنش تند مقامات ایران روبه‌رو شد؛ تاجایی که شنبه شب وزیر امور خارجه ایران در پیامی توئیتری نوشت که ممنوعیت صدور ویزا علیه مهاجران و مسافران هفت کشور مسلمان، نشان از بی اساس بودن ادعاهای آمریکا دارد. ظریف با اشاره به این موضوع که آمریکا با دولت ایران بر سر مسائلی دارای اختلاف است، افزود: «منع ورود مسلمانان، نشان‌دهنده بی پایه بودن ادعاهای این کشور مبنی بر دوستی با مردم ایران است.» وی تاکید کرد که جامعه بین‌المللی نیازمند گفت‌وگو و همکاری است.

ذکر نام ایران به شوخی شباهت دارد

از سوی دیگر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته در نشست علنی مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور خود با اشاره به اقدام اخیر دولت آمریکا در لغو صدور ویزا برای اتباع برخی کشورهای اسلامی به‌ویژه اتباع ایرانی گفت: «این اقدام دولت آمریکا، سخافت در بینش و رفتار آنها را بیشتر نشان می‌دهد. البته این حادثه از طرفی هراس این دولت را ظاهر کرد که از سایه خود هم می‌ترسند و از طرفی روحیه خشن نژاد‌پرستانه آنان را که پشت ظاهر عوام فریبانه دموکراسی‌خواهی و حقوق بشر پنهان شده است.» به گزارش خبرگزاری خانه ملت، رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «در غیر این صورت کشوری که از قدرت امنیتی برخوردار باشد با دلهره و اضطراب و هراس چنین تصمیماتی را نمی‌گیرد؛ به‌ویژه ذکر نام ایران در این رابطه آن هم به بهانه نگرانی از اقدامات تروریستی به شوخی شباهت بیشتری دارد.» لاریجانی با اشاره به اقدامات جمهوری اسلامی ایران علیه تروریست‌ها افزود: «بعدها برخی کشورها به این جریان پیوستند؛ آن هم در مقابل تروریست‌هایی که مسوولان آمریکایی به ویژه یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری اخیر آمریکا که قبلا وزیر خارجه آن کشور بود، با صراحت اعلام کرد ما داعش را به وجود آورده‌ایم. بنابراین دولت آمریکا امروز دچار پدیده هراس از خود و سوءتفاهم با خود شده است.»

تقدیر لاریجانی از ترانه علیدوستی

همچنین رئیس مجلس در این نشست از اقدام ترانه علیدوستی بازیگر ایرانی نسبت به تحریم حضور در جشنواره هنری آمریکا تقدیر کرد. لاریجانی در این رابطه گفت: «موضع هنرمند گرامی ما در تحریم حضور در جشنواره هنری آمریکا نمونه‌ای از غیرت ملی ملت ایران است. دولت آمریکا باید از این نمونه درس بگیرد که در مقابل یک ملت بزرگ، ریشه دار و متمدن قرار دارد و این‌گونه اقدامات عجولانه و نارس بیش از آنکه قدرت آنها را نشان دهد، هراس و ضعف آنها را هویدا می‌کند.» رئیس قوه‌مقننه تاکید کرد: «این اقدامات آمریکایی وانگهی فلش مبارزه با تروریسم آنها را برملا می‌کند که عملی مکارانه است در غیر این صورت بعید است آنها ندانند که مصدر اصلی تروریست‌ها کجاست، ایران کشوری امن و متکی بر خود است و برخلاف روش نااهلانه آمریکا، زمینه مراودات اجتماعی بین ملل را به خوبی فراهم می‌کند و براساس ارزش‌های اسلامی بر همزیستی مسالمت آمیز همه ملت‌ها با عقاید گوناگون حمایت می‌کند.» لاریجانی در ادامه گفت که جمهوری اسلامی در مبارزه با تروریسم راسخ است و دچار بازیگری‌های کودکانه برخی کشورها نمی‌شود.

احضار سفیر سوئیس در تهران

در عین حال روز گذشته سفیر سوئیس در تهران به‌عنوان حافظ منافع دولت آمریکا به وزارت خارجه احضار و یادداشت اعتراضی ایران درخصوص صدور فرمان اجرایی اخیر ترامپ به وی تحویل داده شد. به گزارش خبرگزاری فارس، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در این رابطه گفت: «سفیر سوئیس در تهران به‌عنوان حافظ منافع دولت ایالات‌متحده آمریکا بعدازظهر روز یکشنبه از سوی محمد کشاورززاده مدیرکل آمریکای وزارت امور خارجه احضار و یادداشت اعتراضی جمهوری اسلامی ایران درخصوص صدور فرمان اجرایی اخیر رئیس‌جمهوری آمریکا و اعمال محدودیت و برخورد تبعیض‌آمیز علیه شهروندان ایرانی برای سفر به آمریکا به وی تحویل داده شد.» وی افزود: «در این دیدار صدور فرمان اجرایی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا به منظور اعمال محدودیت برای سفر شهروندان ایرانی به آمریکا به بهانه‌های واهی و تبعیض‌آمیز، غیر‌‌قابل قبول و مغایر با کنوانسیون‌های حقوق بشری و مفاد قرارداد ۱۵ اوت ۱۹۵۵ حقوقی و کنسولی بین دو کشور اعلام و بر حفظ و صیانت از حقوق شهروندان ایرانی تاکید شد.» قاسمی در پایان گفت که سفیر سوئیس با اعلام این مطلب که از بازتاب فرمان اجرایی اخیر رئیس‌جمهوری آمریکا در ایران مطلع است اعلام داشت مراتب را سریعا به وزارت خارجه آمریکا منعکس خواهد کرد.

نامه اعتراضی به ترامپ

از سوی دیگر در داخل آمریکا و در میان متحدان این کشور نیز اعتراض‌ها و انتقادهایی به فرمان اجرایی ترامپ صورت گرفته است. از جمله هزاران تن از پژوهشگران و استادان دانشگاه و نیز ده‌ها برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز، در ایالات‌متحده، با امضای بیانیه‌ای گفته‌اند این فرمان اجرایی «تبعیض علیه شمار بزرگی از مهاجران و ساکنان طولانی‌مدت در خاک آمریکا، برپایه کشور زادگاه آنها است که همه آن‌ کشورها اکثریتی مسلمان دارند.»

به گفته این پژوهشگران و چهره‌های علمی که تعداد آنان تا دیروز به بیش از ۴۷۶۵ نفر رسیده بود و در حال افزایش است، این فرمان ضربه‌ای شدید به سابقه و خوشنامی دانشگاهی آمریکا می‌زند. دادخواست‌ها و اعتراض‌های قانونی نیز به این فرمان اجرایی شده‌است؛ برای نمونه دو شهروند عراقی که با سازمان‌های امنیتی ایالات‌متحده روابط دارند و جلوی ورود آنها در فرودگاه نیویورک گرفته شده، در یک دادگاه فدرال اقامه دعوی کرده‌اند. چند سازمان ناظر و مدافع حقوق بشر مانند «اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا» نیز دادخواست‌هایی را مطرح کرده‌اند.اما از جمله مهم‌ترین متحدان غربی ایالات‌متحده که به این فرمان اجرایی واکنش نشان داده، ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا است. سخنگوی خانم می‌در بیانیه‌ای که نهم بهمن صادر شده، گفته است «سیاست‌های مهاجرتی در آمریکا، مساله‌ای‌مربوط به دولت خود آن کشور است اما ما با چنین رویکردی موافق نیستیم و دولت بریتانیا چنین رویکردی را در پی نمی‌گیرد. ما در حال تحقیق در مورد این فرمان اجرایی هستیم، تا ببینیم چه معنا و نیز چه تاثیرات قانونی خواهد داشت؛ به‌طور مشخص، چه تاثیری بر شهروندان بریتانیا خواهد گذاشت.» ظاهرا اشاره سخنگوی ترزا می ‌به تاثیری ا‌ست که فرمان اجرایی صادر شده می‌تواند بر شهروندان دوتابعیتی برای نمونه ایرانی- ‌بریتانیایی بگذارد. پس از این دستور ترامپ، عضو ایرانی‌الاصل پارلمان آلمان نتوانست وارد خاک آمریکا شود. به گزارش عصرایران، امید نوری‌پور عضو ایرانی‌الاصل پارلمان آلمان به دلیل اینکه شهروند ایران است نتوانست وارد آمریکا شود. به گزارش آسوشیتدپرس، سخنگوی نخست‌وزیر کانادا نیز در واکنش به دستور ترامپ، گفته قصد دارد در مورد «موفقیت‌ سیاست‌های کانادا در رابطه با پذیرش مهاجران و پناهجویان» با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت‌وگو کند. پیش‌تر وزیران خارجه آلمان و فرانسه نیز در واکنشی مشترک گفته بودند این فرمان اجرایی «باعث نگرانی» است و آنها قصد دارند در این مورد با وزیر خارجه ایالات‌متحده گفت‌وگو کنند. رکس تیلرسون نامزد معرفی‌شده برای وزارت خارجه، در انتظار تایید کنگره برای هدایت این وزارتخانه است.

دارندگان گرین‌کارت اجازه ورود به آمریکا را دارند

همچنین در شرایطی که پیش‌تر اعلام شده بود که حتی دارندگان گرین‌کارت از هفت کشور نیز جزو کسانی هستند که ورودشان به آمریکا ممنوع شده است، اما روز گذشته کاخ سفید دارندگان گرین‌کارت را از این ممنوعیت معاف کرد. به گزارش «اشپیگل‌آنلاین» کاخ سفید این موضوع را اصلاح کرده است. دارندگان گرین‌کارت افرادی هستند که در ایالات‌متحده آمریکا از حق اقامت و اشتغال نامحدود برخوردارند. داشتن چنین مجوزی، گام مهمی در راستای دریافت تابعیت آمریکایی است. کاخ‌سفید در توضیحاتی در این زمینه تاکید کرده که دارندگان گرین‌کارت که در کشورهای خارج به‌سر می‌برند، باید در آینده پیش از سفر به آمریکا به یکی از نمایندگی‌های ایالات‌متحده مراجعه کنند. در آنجا بررسی‌های امنیتی درباره‌ آنان صورت می‌گیرد که روالی عادی دارد. به این سان، کاخ سفید موضع‌گیری وزارت امنیت داخلی آمریکا را درباره‌ دارندگان گرین‌کارت اصلاح کرد.

دوتابعیتی‌ها هم اجازه ورود ندارند

از سوی دیگر وزارت امور خارجه آمریکا ضمن اعلام منع ورود اتباع هفت کشور مسلمان، از جمله ایران، تاکید کرد این محدودیت شامل افراد دو تابعیتی نیز می‌شود. به گزارش «ایسنا» به نوشته روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، وزارت امور خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای به‌طور رسمی اعلام کرد که اتباع هفت کشور عراق، ایران، سوریه، یمن، سودان، سومالی و لیبی به مدت ۹۰ روز اجازه ورود به خاک آمریکا را ندارند که شامل افراد دارای دو تابعیت نیز خواهد شد. در این بیانیه همچنین آمده است مردم این هفت کشور که با پاسپورت یک کشور دیگر سفر می‌کنند، نیز در طول این ۹۰ روز نمی‌توانند به آمریکا بروند. این، به آن معنی است که به‌عنوان مثال اگر یک عراقی با پاسپورت انگلیس بخواهد به آمریکا سفر کند، قادر به این کار نخواهد بود. این در حالی است که اتباع بریتانیا به‌طور عادی برای سفر به آمریکا نیازی به روادید هم ندارند.

حکم قاضی فدرال آمریکا

با این حال، یک قاضی فدرال آمریکا روز نهم بهمن با صدور حکمی اضطراری، از اخراج افرادی که با روادید معتبر از کشورهای مشمول فرمان منع ورود، وارد فرودگاه‌های آمریکا شده‌اند موقتا جلوگیری کرد. «اتحادیه آزادی‌های مدنی» آمریکا گفته است این حکم شامل نزدیک به ۲۰۰ نفر می‌شود، که در حال حاضر در فرودگاه‌های آمریکا بازداشت شده‌اند، یا در بخش ترانزیت هستند. وزارت امنیت داخلی آمریکا گفته است جلوی بیش از ۱۰۹ نفر برای ورود به خاک آمریکا در ۲۳ ساعتی که از صدور فرمان اجرایی دونالد ترامپ می‌گذرد، گرفته شده‌است. وزارت امنیت داخلی گفته هنوز حکم اضطراری صادرشده از سوی قاضی فدرال آمریکا را رویت نکرده، اما در عین حال تاکید کرده به احکام قانونی احترام گذاشته و آنها را اجرا خواهد کرد.

خدمه پروازی نیز ممنوع‌الورودند

همزمان انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) در ایمیلی گفته است فرمان منع ورود شامل خدمه پروازی شرکت‌های هواپیمایی که دارای گذرنامه‌های کشورهایی مانند ایران هستند نیز می‌شود. در ایمیلی که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده، گفته شده «اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات‌متحده» در یک کنفرانس تلفنی به «یاتا» گفته است کسانی که صاحب گذرنامه هفت کشور مشمول منع ورود، از جمله ایران هستند، از جمله خدمه پروازی، اجازه ورود به خاک آمریکا را پیدا نخواهند کرد.

جهــان علیه تصمیمات ترامپ