استفاده از فرصت ایران برای رفع اختلافات منطقه

گروه دیپلماسی- کوفی عنان، دبیر کل پیشین سازمان ملل متحد روز یکشنبه در قالب بنیاد ریش‌سفیدان یا همان گروه متنفذین وارد تهران شد. این گروه که در سال ۲۰۰۷ میلادی و به دست نلسون ماندلا، رئیس‌جمهوری درگذشته آفریقای جنوبی بنیان گذاشته شد، هدف خود را اشاعه صلح و حقوق بشر در جهان به کمک رهبران مستقل جهانی که در آن عضویت داشتند، عنوان کرده است. به گزارش «ایسنا»، این اولین سفر گروهی اعضای متنفذین به ایران محسوب می‌شود.

اعضای این هیات به سرپرستی کوفی عنان عبارت است از مارتی آهتی ساری، رئیس‌جمهور پیشین فنلاند و برنده جایزه صلح نوبل، دزموند توتو اسقف اعظم بازنشسته کیپ تاون و برنده جایزه صلح نوبل و ارنستو زدیلو، رئیس جمهور پیشین مکزیک.

هدف از این بازدید سه روزه ترغیب و ترفیع روحیه از نو شکل گرفته و پذیرا برای گفت‌وگو بین ایران و جامعه‌بین‌المللی و همچنین بررسی راه‌های گسترش همکاری در مورد مسائل منطقه اعلام شده است. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز در صفحه فیس‌بوک خود از دیدار برنامه‌ریزی شده با این هیات نوشته است. این گروه گفته‌اند، متنفذین پیشرفت‌های مثبت اخیر را فرصتی تاریخی و استراتژیک با هدف پایان بخشیدن به سال‌ها خصومت میان ایران و جامعه بین‌المللی و از نو ساختن روابط بر اساس اعتماد و احترام متقابل محسوب می‌کنند. هر چند که معتقد هستند ایجاد اعتماد نیاز به زمان دارد و باید از طریق حسن‌نیت و کوشش‌های مستمر دو‌جانبه صورت گیرد. متنفذین با رهبران ایران به‌منظور گفت‌وگو در مورد روش‌های مسالمت‌آمیز رفع‌ کشمکش و اختلاف‌های فرقه‌ای در منطقه‌ تبادل نظر خواهند کرد.

این در شرایطی است که اکنون بحران سوریه در مرحله حساسی قرار دارد. کوفی عنان که نخستین نماینده سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب برای صلح در سوریه بود در سال ۲۰۱۲ میلادی طرح صلحی را برای جنگ داخلی سوریه پیشنهاد کرده بود که به‌دلیل ادامه خشونت‎ها بی سرانجام ماند. اما طرح عنان به اعلامیه‌ای انجامید که از آن به‌عنوان اعلامیه نشست ژنو ۱ یاد می‌شود و در آن تشکیل یک دولت انتقالی پیش‌بینی شده است. «ژنو ۱» همان نقطه اختلاف میان ایران و آمریکا برای حضور جمهوری اسلامی ایران در نشست ژنو ۲ بود؛ زیرا تهران در شرایطی که در نشست ژنو ۱ حضور نداشته، مصوبات آن را نیز قبول ندارد. اکنون که عنان در تهران به سر می‎برد انتظار می‎رود که او و هیات همراهش به نوعی از نفوذ و ظرفیت ایران برای حل بحران سوریه استفاده کنند. نشست ژنو ۲ میان طرف‎های مختلف داخلی و خارجی در سوئیس در حالی ادامه دارد که هنوز به نتیجه ملموسی دست نیافته‎اند.

علی‌اکبر ولایتی، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در رابطه با حضور نداشتن ایران در ژنو ۲ به «ایسنا» گفت: «اساس مذاکرات ژنو از ابتدا برپایه درستی گذاشته نشده، زیرا از یک سو به دولت قانونی سوریه اهمیت لازم داده نشده است و از سوی دیگر معارضینی هستند که آنها ترکیبی از حامیان تروریست و وابستگان به قدرت‌های بیگانه و افراطیون می‌باشند، بنابراین هیچ دلیلی ندارد که این گروه‌ها طرف مذاکره دولت قانونی سوریه قرار گیرند و ترکیب مذاکرات را تشکیل بدهند. به همین دلیل نمی‌توان نتایج موثر و مفیدی را از این اجلاس انتظار داشت.»