وارد جزئیات توافق هسته‌ای شده‌ایم

گروه دیپلماسی: روز هوای پاک در تهران بهانه‌ای شد تا وزرای دولت یازدهم و از جمله رئیس دستگاه دیپلماسی در حرکتی نمادین، خود را با مترو به محل کار برسانند. همراهی خبرنگاران با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه باعث شد تا مکان و زمان دور بعدی گفت‌وگوهای هسته‌ای نیز مشخص شود. ظریف با بیان اینکه اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد ما آماده‌ایم تا بهمن ماه و سالگرد پیروزی انقلاب به نتیجه برسیم، گفت که اجلاس جهانی اقتصاد در داووس سوئیس و کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان فرصتی کوتاه را برای دیدار با کری و وزرای ۱+۵ فراهم می‌آورد. همزمان معاون وزیر خارجه روسیه نیز گفت که طرفین قصد دارند تا پایان ماه مارس موافقت‌نامه سیاسی را امضا کنند. احتمال رسیدن به اصول توافق در شرایطی است که کنگره تحت سیطره جمهوری‌خواهان قرار است طرح تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران را روز پنج‌شنبه به رای بگذارد. مقامات کاخ سفید بارها هشدار داده‌اند که این اقدام غیرسازنده می‌تواند بر روند مذاکرات تاثیر بگذارد. موضوعی که وزیر خارجه ایران نیز بر آن تاکید کرد و گفت اگر طرف مقابل می‌خواهد با ایران به راه حل مذاکراتی برسد، باید از سیاست فشار دست بر دارد.

محمدجواد ظریف صبح دیروز در متروی تهران در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در حال حاضر کلیات در مذاکرات مشخص شده است، گفت: «اصل غنی‌سازی، ضرورت برداشتن تحریم‌ها و حفظ برنامه هسته‌ای ایران مورد قبول همه واقع شده است و چند ماه پیش رو که در حال مذاکره هستیم درباره جزئیات گفت‌وگو می‌شود.» به گزارش «ایرنا»، ظریف با بیان اینکه مذاکرات پیچیده شده و به جایی رسیده که وارد جزئیات شده‌ایم، افزود: «البته در مذاکرات بین‌المللی گرفتاری همیشه در جزئیات است و در حال حاضر با دوستان ده‌ها ساعت مذاکره می‌کنند، به همین دلیل نیز با جان کری مذاکرات صریح و جدی داشتیم و به جزئیات رسیدیم.»

ظریف با بیان اینکه به مرحله‌ای رسیده‌ایم که در آن، جزئیات بسیار جدی است، گفت: «نکته‌ای که همیشه تاکید کرده‌ایم این است که باید طرف مقابل بپذیرد اگر می‌خواهد با ایران به راه حل مذاکراتی برسد باید از سیاست فشار دست بر دارد.» ظریف ادامه داد: «نمی‌توانند هم مذاکره کنند و هم فشار را وارد کنند؛ فکر می‌کنم موضوع روشن شده و در حال حاضر فقط درباره سازوکارها مذاکره می‌کنیم.»

رایزنی با کری؛ شاید هفته دیگر

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره دیدار احتمالی با وزیر خارجه آمریکا در هفته‌های آینده گفت: «در آخر این هفته به همراه تعداد دیگری از وزرای ۱+۵ در داووس برای اجلاس مجمع جهانی اقتصاد خواهیم بود و هنوز برنامه‌ریزی قطعی برای دیدار صورت نگرفته، اما فرصتی است تا در این اجلاس مذاکره کوتاهی داشته باشیم.» ظریف تاکید کرد: «همزمانی حضور من و جان کری در اجلاس داووس کوتاه است، بنابراین احتمال اینکه با کری یا سایر اعضای ۱+۵ ملاقات کنم وجود دارد، اما زمان آن کوتاه است.»

ظریف ادامه داد: «بعد از اجلاس داووس، کنفرانس امنیت مونیخ برگزار می‌شود و براساس شنیده‌ها وزرای ۱+۵ در مونیخ حضور دارند و احتمال برگزاری یک دور دیگر گفت‌وگوها در مونیخ وجود دارد.» او درباره اینکه آیا رئیس‌جمهور هم در اجلاس جهانی داووس حضور خواهد داشت یا خیر گفت: «خیر رئیس‌جمهور امسال شرکت نخواهد کرد.» ظریف درباره اینکه کدام یک از مقامات دولتی در داووس شرکت خواهند کرد گفت: «احتمالا آقای نهاوندیان نیز در این اجلاس حضور خواهد یافت.»

وزیر امور خارجه در ادامه درباره اینکه آیا سندی در مذاکرات اخیر ایران و آمریکا به دست آمده که بخواهند به ۱+۵ ارائه دهند یا خیر، گفت: «البته ما با ۶ کشور مذاکره می‌کنیم و مذاکرات ایران و آمریکا در راستای مذاکرات ۱+۵ است. همان‌طور که گفت‌وگوهای خوبی با روس‌ها در تهران داشتم و اخیرا در سفر به فرانسه و آلمان نیز گفت‌وگوهای خوبی با مقامات این کشور داشتیم، بحث‌ها با آمریکا حول همان موضوع‌های بحث با اروپا، روسیه و چین است.» ظریف یادآور شد: «چینی‌ها در وین پیشنهادهای خیلی خوبی آوردند و روس‌ها نیز در مورد همکاری با ایران در حوزه غنی‌سازی و تولید سوخت نظرات خوبی داده‌اند؛ فرانسوی‌ها در مورد گداخت هسته‌ای نظرات خوبی را ارائه دادند؛ یعنی زمینه‌های مختلفی مطرح شده و به صورت غیررسمی نوشته‌هایی هم بین طرف‌ها در زمینه همکاری‌های موجود رد و بدل شده است.»

آماده‌ایم تا بهمن به نتیجه برسیم

وزیر امورخارجه در بخش دیگری از این گفت‌وگو تاکید کرد: «ایران با هدف رسیدن به نتیجه وارد مذاکرات شده، ولی این‌کار با هدف حفظ دستاوردهای علمی و منافع ملی است، بنابراین اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد ما آماده‌ایم تا بهمن ماه و سالگرد پیروزی انقلاب به نتیجه برسیم.» ظریف درباره سفرش به فرانسه و اینکه منتقدان گفته‌اند در این شرایط نباید به فرانسه سفر می‌کرد گفت: «سیاست خارجی ایران باید فعال باشد، ما با قهر کردن نمی‌توانیم سیاست خارجی را دنبال کنیم. ما باید در همه صحنه‌ها حضور داشته باشیم و دیدگاه‌هایمان را به‌صورت شفاف، منطقی و جدی بیان کنیم.»

علت پیاده‌روی با کری

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه درباره پیاده‌روی با جان کری در ژنو نیز گفت: «به دلیل اینکه جلسه صریح و جدی داشتیم شاید نیاز بود که چند دقیقه‌ای بحث‌ها متوقف شود و به شکل دیگری ادامه یابد؛ این کارها در بحث‌های دیپلماسی خیلی طبیعی است؛ ژنو دو ایراد داشت، یکی اینکه هتل باغ و حیاطی نداشت و دیگر اینکه کوچه‌های کنار هتل که چند دقیقه‌ای در آن قدم زدیم پر از خبرنگار بود و آنها هم این‌گونه سوژه‌ها و عکس‌ها را می‌پسندند.» ظریف ادامه داد: «بیش از اندازه مورد نیاز پرداختن به این حواشی کمکی نمی‌کند؛ حرکتی که آنجا شد بدون حاشیه‌سازی بود و صرفا به دلیل این بود که مذاکرات از حالت نسبتا تنش آلودی که پیدا کرده بود، خارج شود تا بتوان با استفاده از هوای پاک مقداری فضای مذاکرات تغییر پیدا کند.»

او اضافه کرد: «مذاکرات بسیار فشرده بود و تنها زمان استراحت ما همان یک ربع پیاده‌روی و زمان نماز بود که جلسه بسیار جدی بود و فرصت استراحت وجود نداشت؛ فکر می‌کنم دوستانی که بیش از ظرفیت موضوع در این زمینه استفاده سیاسی می‌کنند اشکالی ندارد، ما آمادگی داریم که دوستان استفاده سیاسی کنند؛ همیشه گفته‌ام مذاکرات ما یک حرکت ملی است و جناحی نیست و من هیچ‌گاه در عمرم جناحی نبوده‌ام و نخواهم شد و بنابراین دوستان مطمئن باشند من برای اهداف جناحی چنین کاری را نمی‌کنم، چرا که جناحی ندارم و از دوستان نیز توقع دارم که منافع ملی را فدای ملاحظات جناحی نکنند.»

امضای موافقت‌نامه سیاسی تا پایان مارس

همزمان با سخنان ظریف درخصوص آمادگی برای رسیدن به توافق تا بهمن ماه، سرگئی ریابکوف مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای روسیه اعلام کرد که ایران و گروه ۱+۵ تا پایان ماه مارس (نیمه اول فروردین ماه) موافقت‌نامه سیاسی را امضا می‌کنند.» به گزارش خبرگزاری «روسیا سگودنیا»، ریابکوف روز دوشنبه گفت: «کشورهای عضو گروه ۱+۵ و ایران قصد دارند تا پایان ماه مارس موافقت‌نامه سیاسی در مورد برنامه هسته‌ای ایران را امضا کنند.» مقام ارشد روس تاکید کرد: «پیشرفت حاصل خواهد شد، زیرا تمام شرکت‌کنندگان در مذاکرات اهمیت مساله را درک می‌کنند.»

ارزیابی مثبت اتحادیه اروپا از مذاکرات

از سوی دیگر اتحادیه اروپا طی بیانیه کوتاهی، مذاکرات هسته‌ای در ژنو را جدی و مفید ارزیابی کرد. این گزارش با اشاره به اینکه خبری از محتوای مذاکرات منتشر نشده است، افزود: «شرکت‌کنندگان در این مذاکره تصمیم گرفته‌اند به منظور مفید واقع شدن گفت‌وگوها محتوای آن را اعلام نکنند.» همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داد که گفت‌وگوهای ژنو پیشرفت کمی داشته است.

توافق تا حد زیادی محقق شده است

همچنین سفیر سابق آمریکا در لبنان و معاون فعلی دبیر کل سازمان ملل خبر داد که توافق هسته‌ای با ایران تا حد زیادی محقق شده است، اما به دلایلی امضای آن به تاخیر افتاده است. «جفری فلتمن» معاون «بان‌کی‌مون» در دیدار با «ولید جنبلاط»، رئیس حزب سوسیال دموکرات ترقی‌خواه لبنان، توافق هسته‌ای با ایران را در مراحل پایانی و محقق شده توصیف کرد. به نوشته روزنامه «الجمهوریه» لبنان، فلتمن در دیدار با جنبلاط در لندن گفته است «توافق با ایران تا حد زیادی به دست آمده و تاخیر در امضای توافق‌نامه صرفا به دلیل دادن فرصت بیشتر برای بررسی آن در عربستان، ترکیه و اسرائیل است». فلتمن در این دیدار گفت: «ما به توافق با ایران احتیاج داریم، به همان مقدار که ایران نیز به توافق با آمریکا نیاز دارد.»

رای‌گیری درباره تحریم‌ها در کنگره

همزمان با این تحولات، کمیته بانکداری سنا طرح دو سناتور کنگره برای اعمال تحریم‌ها علیه ایران در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای را در پنج‌شنبه هفته جاری مورد بحث قرار داده و احتمالا درباره آن رای‌گیری خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از «وال‌استریت‌ژورنال»، دو سناتور آمریکایی فشارها بر کاخ سفید و ایران را با تدوین پیش‌نویس طرح تحریم‌های ضد ایران،‌ افزایش داده‌اند.

مارک کیرک، سناتور جمهوری‌خواه ایلینویز و رابرت منندز، سناتور دموکرات نیوجرسی گفته‌اند طرح آنها تحریم‌هایی را در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای ایران علیه تهران اعمال خواهد کرد. باراک اوباما روز جمعه تهدید کرد که هرگونه تحریم‌های جدید علیه ایران را که به گفته وی مذاکرات را تخریب خواهد کرد، وتو می‌کند.

در مقابل، اما یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا از شرط خود و برخی دیگر از اعضای کنگره برای صرف‌نظر کردن از رای‌گیری در مورد تحریم‌های جدید ایران خبر داد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از «فاکس نیوز»، سناتور «لیندسی گراهام» در این رابطه اعلام کرده است که اگر اوباما این اجازه را بدهد که توافق احتمالی با ایران در کنگره به رای گذاشته می‌شود، او و همراهانش از رای‌گیری در مورد تحریم‌های جدید ایران صرف نظر می‌کنند.

همزمان رئیس کمیته هسته‌ای مجلس از تهیه طرحی در مجلس برای بازگرداندن تمامی تعلیق‌های هسته‌ای به نقطه پیش از توافق ژنو در صورت اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خبر داد. ابراهیم کارخانه‌ای در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم،‌ گفت نمایندگان در حال تهیه طرحی هستند که به موجب آن اعمال هرگونه تحریم‌های جدید از سوی دولت و کنگره آمریکا با واکنش شدید و متقابل ایران مواجه خواهد شد.