تسنیم: محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در برنامه «تیتر» شبکه خبر که سه‌شنبه شب پخش شد به موضوع بررسی اصول در مذاکرات بین‌المللی و هسته‌ای و نیز تکنیک‌ها و تاکتیک‌ها در مذاکرات هسته‌ای پرداخت و در پاسخ به این پرسش که جایگاه مذاکرات در دیپلماسی را کجا می‌بینید و چقدر جایگاه مذاکرات در تامین منافع ملی تعیین‌کننده است؟ گفت: «دیپلماسی راه را برای نیل یک کشور به منافعش هموار می‌کند، منتهی دیپلماسی به تنهایی کارگر نیست و مبتنی به توان ملی است.» او با اشاره به اینکه مذاکرات در روابط بین ملت‌ها یکی از قدیمی‌ترین مباحث است و از لحاظ تاریخچه حدود 2 هزار سال سابقه دارد، گفت: «معمولا یک مذاکره مهم مثل مذاکره هسته‌ای که ما داریم از جمله مذاکرات مهم یک قرن گذشته است و مذاکراتی شبیه سالت یک و دو تقریبا شبیه این مذاکرات است که مذاکرات ساده‌ای نیست و هم از لحاظ محتوایی و هم طرف‌های مذاکره مهم است.»

4 شاخصه مذاکره مناسب

این کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی افزود یک مذاکره چارچوب دار و مناسب که در فنون مربوط به مذاکرات به دیپلمات‌ها تعلیم می‌دهند باید ۴ شاخصه خیلی مهم داشته باشد. او در توضیح این چهار شاخصه گفت: «اول، مذاکره‌کننده یک تصویر درستی از وضعیت خودش و طرف مقابل داشته باشد. مثلا آمریکایی‌ها گفته‌اند یکی از وسیع‌ترین تحریم‌های بی‌سابقه در تاریخ را علیه ایران اجرا کردیم به نظرم این گفته درست است اما آن طرف قضیه این است که ما هم یک شکست بی‌سابقه‌ای را نصیب غرب و همپیمانانشان کردیم. لاریجانی مورد دوم را داشتن استراتژی دانست و گفت: «این تحریم‌هایی که علیه ماست یک تجاوز آشکار به حقوق ملت است و فقط تحریم نیست و ابعادش وسیع‌تر از تحریم است.» او افزود: «سومین شاخصه نیز تکنیک مذاکره است که خیلی مهم است، چطور می‌خواهید به هدف برسید، در دولت ما هم آقای دکتر روحانی آدمی است که ذهنش آشنا به مسائل بین‌المللی است، هم تیم مذاکره‌کننده از دوستان قدیمی من هستند. سال‌ها ما با هم کار کردیم و انصافا افراد توانمندی هستند و از این جهت دل آدم قرص است که افرادی که مذاکره می‌کنند افراد آشنا به مسائل هستند.» این کارشناس ارشد مسائل سیاسی گفت: «مذاکره اصولا چیز خوبی است ما همیشه باید مذاکراتمان را ادامه بدهیم و مناقشاتمان را با مذاکره پیگیری کنیم، ما در دنیا خروس جنگی نیستیم،‌ ما طرفدار تنش نیستیم تنش‌ها باید مهار شوند و کاهش پیدا کنند و تنش را هم آنها به ما اعمال می‌کنند. به نظرم در مذاکرات ما باید تکنیک‌های دیگر را هم در نظر داشته باشیم.» لاریجانی تاکید کرد غربی‌ها باید بدانند ملت ایران پشت مذاکره‌کنندگان و دولت محکم ایستاده‌اند، چه مذاکرات نتیجه بدهد چه نتیجه ندهد. او افزود: «اگر دولت آقای روحانی در مذاکرات موفق بشود افتخار می‌کنیم اگر موفق نشود باز هم افتخار می‌کنیم که پای منافع نظام ایستادند پس دولت نباید احساس کند که حتما در این مذاکرات باید موفق بشود، باید مذاکره را خوب پیش ببرند و بنابراین منعطف هم باشند. احساس فشار برای پیشبرد مذاکره خوب نیست.» دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه درباره چهارمین شاخصه یک مذاکره چارچوب دار و مناسب گفت: «نقطه شروع مناسب در مذاکرات بین‌المللی خیلی مهم است؛ دولت ما از غنی‌سازی شروع کرد و رفع تحریم‌ها را به‌عنوان نتیجه می‌خواهد البته به نظرم این نقطه شروع خیلی مناسب نیست؛ چون فقط غنی‌سازی نیست آن چیزی که در ان پی تی ممنوع شده ساختن سلاح هسته‌ای است، مثلا حالا اگر شما یک کشتی جنگی بزرگی درست کنید سوختش با پیل و باتری اتمی باشد خب در اینجا چه می‌شود؟»

ریل‌گذاری مذاکرات باید اصلاح شود

لاریجانی در ادامه با آرزوی موفقیت برای تیم مذاکره‌کننده و دولت در مذاکرات، هدف اصلی این مذاکرات را تامین اهداف ملی عنوان کرد و گفت: «اگر مذاکرات با افت و خیزی مواجه شد من به‌عنوان برادر کوچک به این دوستان پیشنهاد می‌‌دهم که منعطف باشند. ما ریل‌گذاریمان را باید اصلاح کنیم ریل‌های دیگری هم در مذاکرات وجود دارد.» دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه درباره ارزیابی‌اش از مذاکرات فعلی بر پایه ۴ محوری که برشمرد گفت: «اولا من امیدوارم. ثانیا نگرانی و دلواپسی دارم. ثالثا به نظرم راه‌های پیشبرد وجود دارد، من نه تنها مخالف مذاکره نیستم، معتقدم باید مذاکرات را از ریل بد به سمت ریل بهتری بگذاریم.» او در تشریح ریل بد و روش اصلاح آن گفت: «نخست اینکه دولت و مذاکره‌کننده‌های ما آدم‌های حرفه‌ای و قوی هستند، بچه‌های خودمان و ملت هستند و خدا را شکر که مذاکرات دست اینها است، ثانیا مردم از این مذاکره‌کنندگان و مذاکرات حمایت خوبی دارند و مقام معظم‌رهبری یک سرمایه‌ای است برای هدایت این مذاکرات، اینها توانمندی ملی ماست.» لاریجانی افزود: «دلیل دیگر که بسیار مهم است نیاز آمریکاست به اینکه این مذاکره به یک جایی برسد؛ آمریکایی‌ها بیش از ما نیاز دارند، آنها این مذاکرات را باید به یک جایی برسانند، اینجایش مهم است، بودن تحریم‌ها برای آنها خیلی کلیدی است و می‌خواهند مذاکرات را به جایی برسانند که اینقدر عدم توفیق تحریم‌ها آشکار نشود.»

تصویب پروتکل الحاقی باید 15 سال طول بکشد

در ادامه این برنامه دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه با بیان اینکه شفافیت در مقابل همکاری باید باشد، گفت: «در امضای تعهدات بین‌المللی باید زرنگ باشیم و نباید سریع زیر بار تعهد برویم از جمله اینکه نیازی نیست ما به سرعت پروتکل الحاقی ان پی تی را امضا کنیم و باید ۱۵ سال طول بکشد تا آن را امضا کنیم.» این کارشناس مسائل سیاسی افزود: «اگر جای مذاکره‌کنندگان بودم، می‌گفتم پروتکل الحاقی ابتدا باید برود مجلس تصویب شود و حدود ۱۰ تا ۱۵ سال باید طول بکشد تا پروتکل الحاقی مناسب کشور خودمان را امضا کنیم.»

مذاکرات، مهر یا آبان به نتیجه می‌رسد

او همچنین احتمال رسیدن به یک نتیجه قابل قبول در مذاکرات هسته‌ای تا ضرب‌الاجل ۱۰ تیر را «زیر ۱۰ درصد» اعلام کرد و گفت: «حتی اگر تا این تاریخ به توافق نهایی نرسیم، شکست نخوردیم.»

او با بیان اینکه آمریکایی‌ها تا اجلاس سازمان ملل این مذاکرات را ادامه می‌دهند، افزود: «بنابراین به نظرم مذاکرات تا تیر به نتیجه نمی‌رسد و مهر یا آبان به نتیجه خواهد رسید.» لاریجانی گفت: «منتقد توافقات ژنو هستم؛ البته زحمات خوبی کشیدند اما ریل‌گذاری مناسب نیست؛ زیرا ابهام زیادی دارد. البته به کارگیری ابهام در مذاکرات بد نیست؛ زیرا به این علت ابهام در مذاکرات به کار گرفته می‌شود تا مذاکرات شکست نخورد.»