روایتگر خاطره و تنهایی

گروه فرهنگ‌وهنر: آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز پنج‌شنبه هفدهم مهرماه اعلام کرد که جایزه نوبل ادبیات به پاتریک‌ مودیانو، رمان‌نویس فرانسوی اهدا خواهد شد. این نویسنده که اکنون ۶۹ سال دارد پیش از این و در سال ۱۹۷۸ جایزه معتبر فرانسوی گنکور را برای رمان «خیابان مغازه‌های تاریک» دریافت کرده است. مودیانو در سال ۲۰۱۲ نیز موفق به کسب جایزه دولتی اتریش برای ادبیات اروپا و در سال ۲۰۱۰ برنده جایزه دل دوکای انستیتوی فرانسه برای یک عمر تلاش حرفه‌ای خود شد. او طی دوران نویسندگی خود تقریبا تمام جوایز معتبر ادبی فرانسه را نیز از آن خود کرده است.

آکادمی نوبل در سوئد دلیل اهدای این جایزه معتبر به مودیانو را «هنر خاطره» در دست او ذکر کرد که مودیانو به‌واسطه آن «دست‌نیافتنی‌ترین سرنوشت‌های بشر را زنده کرده و به تصویر کشیده است. این نویسنده به‌دلیل پرداختن به اشغال نازی و تاثیرات ناشی از آن، توانسته است دوره‌های مهم تاریخ انسانیت را به تصویر کشیده و در حافظه هنری انسان‌ها حک کند.» به این ترتیب امسال نیز دو نویسنده معروف یعنی فیلیپ راث و هاروکی موراکامی، از معتبرترین جایزه ادبی دنیا بهره‌ای نبردند. جالب اینجا است که در گمانه‌زنی‌ها، نظرسنجی‌ها و شرط‌بندی‌ها، راث و موراکامی بیشترین آرا را به عنوان برندگان احتمالی نوبل ادبیات ۲۰۱۴ داشتند. از مودیانو تا به حال «خیابان بوتیک‌های تاریک»، «در کافه جوانی گم‌شده» و «افق» با ترجمه ساسان تبسمی در نشر افق، «محله گمشده» با ترجمه اصغر نوری و «سفر ماه عسل» با ترجمه نسرین اصغرزاده به سعی نشرافراز، «تصادف شبانه» با ترجمه مهسا ابهری در نشر فرهنگ جاوید، «آه ای سرزمین محبوب من» با ترجمه رویا خویی در نشر نظر، «افق» و «تصادف شبانه» با ترجمه حسین سلیمانی‌نژاد نشر چشمه منتشر شده است. پاتریک مودیانو زاده سال ۱۹۴۵ در فرانسه است. او با وجود پدر ایتالیایی که هیچ‌گاه در کنار خانواده خود نبود و مادری بلژیکی که بیشتر عمرش را در آسایشگاه به سر برده کودکی بسیار سختی را تجربه کرد. در دوران کودکی مودیانو به شدت به برادرش وابسته بود اما برادرش نیز در ۱۰ سالگی بر اثر بیماری مرد. این فقدان آنقدر برای پاتریک دردناک بود که او تمام آثارش از سال ۱۹۶۷ تا سال ۱۹۸۲ را به برادرش تقدیم کرده است. شاید به همین دلیل است که بسیاری از منتقدان و مترجمان از این نویسنده به عنوان متخصص روایت تنهایی نام می‌برند.

مودیانو: شگفت‌زده شدم

مودیانو در کنفرانس خبری که در انتشارات گالیمار در پاریس برگزار شد اعلام کرد وقتی این خبر را شنید که در خیابان داشت قدم می‌زد. او گفت: یک کم شگفت‌زده شدم و بعد باز به راه رفتنم ادامه دادم. او همچنین تعجب خود به خاطر برنده شدنش را نیز اظهار کرد و گفت دوست دارد بداند چطور آنها این انتخاب خود را توضیح می‌دهند. او در پاسخ به این سوال که طی سال‌ها به عنوان یک نویسنده متحول شده است یا خیر گفت: نه، واقعا نه. همان احساس ناراضی بودن از تک تک کتاب‌هایم هنوز هم زنده است. من یک رویای تکرار شونده دارم که خیلی وقت است آن را می‌بینم: خواب می‌بینم که دیگر هیچ چیز برای نوشتن ندارم و بالاخره آزاد شده‌ام. اما افسوس که نه، هنوز هم دارم سعی می‌کنم کمی جا باز کنم و حس می‌کنم هیچ وقت کارم به پایان نمی‌رسد. او همچنین درباره معرفی کردن بهترین کتابش گفت: نام این کتاب «برای اینکه در محله گم نشوی» است و موضوع آن، از دست دادن چشم‌اندازهای اطراف‌مان است. آخرین کتاب همیشه آنی است که پیشنهادش می‌کنم، چون آن کتاب تو را ترک می‌کند... برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۴ جایزه خود را که معادل یک میلیون و صد هزار دلار ارزش دارد روز دهم دسامبر آینده از پادشاه سوئد در شهر استکهلم دریافت خواهد کرد.