هدیه لطفی محبوبیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بین مردم در بازارهای سرمایه کشورهای توسعه‌یافته، سبب شده تا شرایطی برای فعالیت این صندوق‌های سرمایه‌گذاری به شکل‌ها و روش‌های مختلفی مهیا شود؛ در واقع هدف از راه‌اندازی این صندوق‌ها، استفاده از آنها به‌عنوان ابزاری مفید و کارآمد بود تا به این واسطه، به جذب نقدینگی سرمایه‌های خرد افراد ناآشنا با بورس کمک کند. بر این اساس به نظر می‌رسید صندوق‌های سرمایه‌گذاری به واسطه هزینه‌هایی که به سرمایه‌گذاران خود تحمیل می‌کنند باید از بازده مناسب‌تری نسبت به شاخص بازار سرمایه و حتی سود بانکی برخوردار باشند؛ این در حالی است که بررسی‌های صورت گرفته حاکی از کاهش ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در یکسال اخیربوده ، در واقع در این بازه زمانی موجی از ابطال، واحدهای سرمایه‌گذاری را در برگرفته است. همچنین در بررسی میان بازده بازار سرمایه طی یک سال اخیر و بازده صندوق‌ها باید عنوان کرد که با توجه به کاهش بازدهی حدود 20 درصدی شاخص کل، در میان 68 صندوق سرمایه‌گذاری فعال در سهام، 37 صندوق از بازدهی بالاتری نسبت به شاخص کل برخوردار بودند.
در واقع صندوق های سرمایه گذاری در یکسال اخیر با ثبت عملکرد نه چندان درخشانی، مجددا همگامی و هماهنگی خود با روند حاکم بر بازار سرمایه را به نمایش گذاشته و فراز و فرودهایی را تجربه کردند، به طوری که در این مدت نه تنها صندوق های مزبور نتوانستند ضررهای موجود در پرتفولیوی خود را جبران کنند، بلکه مراجعات سرمایه گذاران برای ابطال واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بیشتر شده و در نهایت به زیان ۹۷ درصد از کل صندوق های سرمایه گذاری در یک سال اخیرمنجر شده است.
به دنبال افت 8/ 19 درصدی شاخص بورس در یک سال اخیر( تا پایان 20 بهمن ماه 93)، بیش از 97 درصد از صندوق های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه نیز با زیان روبه رو شدند؛ در این مدت 68 صندوق مشترک سرمایه گذاری بیشتر از یک سال عمر داشته اند که با بررسی بازدهی صندوق های مزبور مشاهده می شود تنها دو صندوق از مجموع 68 صندوق مورد بررسی با بازدهی مثبت همراه شده اند که در این میان صندوق سرمایه گذاری فیروزه با بهترین عملکرد نسبت به سایر صندوق ها با بازدهی مثبت 2/ 8 درصدی همراه بوده و به عنوان برترین صندوق و با اختلاف حدود 6 درصدی از دیگر صندوق مثبت در این دوره قرار گرفت؛ صندوق سرمایه گذاری نوین نیک با ثبت بازدهی مثبت 3/ 2 درصدی به عنوان دیگر صندوق مثبت در این دوره شناخته شد.
صندوق های سرمایه گذاری حافظ، امین آوید، امید توسعه، بذر امید آفرین، توسعه ممتاز، پیشتاز، پویا، ارزش کاوان آینده، یکم سامان، پیشرو و آشنای دی دیگر صندوق هایی بودند که با زیان کمتر از ۱۰درصدی روبه رو شدند؛ این در حالی است که ۲۴ صندوق سرمایه گذاری هرچند با زیان اما عملکردی بهتر از شاخص بورس بر جای گذاشتند که در این میان می توان به صندوق های فارابی، کارآفرینان برتر آینده، توسعه ملی، کارگزاری پارسیان، توسعه صادرات، (ETF)سپهر کاریزما، افق و شاخصی کارآفرین اشاره کرد. اما زیان صندوق های مشترک گنجینه ی مهر، خوارزمی، کارگزاری بانک کشاورزی و مشترک آرمان در مقایسه با عملکرد شاخص بورس بیشتر بود که به نوسان منفی در محدوده ۲۰ تا ۲۱ درصدی این نهادهای مالی ختم شد.
جالب اینجاست که در حالی 26 صندوق بازدهی منفی بیش از 22 درصد را در کارنامه یکساله خود به ثبت رسانده اند که سرمایه گذاران این صندوق ها حتی از نرخ سود یکساله سپرده های بانکی که حداقل 22 درصد بوده، محروم مانده و حتی با ذوب سرمایه خود نیز مواجه شده اند؛ صندوق های صبا، نقش جهان، ایساتیس، یکم دانا، راهنما، کارگزاری بانک ملت و سبحـان از جمله صندوق های مزبور بودند.
این در حالی است که پایین ترین بازده صندوق ها طی مدت مذکور مربوط به صندوق های دماسنج، آپادانا، نواندیشان و مهر شریعه بود که با زیان در محدوده 30 درصدی همراه بودند؛ صندوق سرمایه گذاری صنعت و معدن نیز با ثبت زیان 8/ 48 درصدی به عنوان ضعیق ترین صندوق در دوره یکسال اخیر شناخته شد.