مدارس پاساژ می‌شوند؟
دعوت از دولتمردان به انگیزه فتح باب تعامل میان دولت محلی و مرکزی، رسم تازه‌ای است که کرسی‌نشینان بهشت با شکل‌گیری دوره چهارم شورای شهر تهران آن را بنیان گذاشته‌اند. حلقه مدعوین پارلمان محلی نیز از معاونان و مشاوران تا وزرای کابینه یازدهم را‌ در‌بر‌می‌گیرد. روزی وزیر راه به شورا دعوت می‌شود و با لحنی صریح از نحوه تامین مالی مدیریت شهری انتقاد می‌کند و روزی دیگر رئیس سازمان محیط‌زیست (که دوره‌ای خود بر صندلی ساختمان بهشت تکیه زده بود) خبر از روزهای پاک پایتخت را برای اعضای شورا می‌آورد. در مقابل 31 نفر عضو شورای شهر نیز فرصت حضور دولتمردان را مغتنم می‌شمرند و برخی خواسته‌های مدیریت شهری از دولت را بیان می‌کنند، اما در میان مهمانان چند ماه گذشته شورای شهر یک نفر در کنار تشریح حوزه ماموریتی خود، پیشنهاد جدیدی را به شورای شهر داد که با واکنش زیادی از سوی اعضا و کارشناسان شهری مواجه شد. علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش در صحن علنی 17 تیرماه حاضر شد و بیان برخی از مشکلات حوزه ماموریتی خود را مقدمه‌ای برای ارائه‌ درخواست خود به اعضای شورای شهر تهران قرار داد. پیشنهادی که با کنایه برخی ورود وزیر دولتی به حوزه تغییر کاربری تعبیر شد! فانی پیشنهاد داد: «برخی از مدارس تهران پاساژ شوند!»
او پشتوانه صحبت خود را لایحه پیشنهادی در قانون بودجه ۹۳ عنوان کرد و گفت: «‌در این لایحه پیشنهاد داده‌ایم تا برخی فضاهای آموزشی سطح شهر را که در موقعیت اداری تجاری قرار گرفته‌اند تبدیل به احسن کنیم و با استفاده از درآمد ناشی از واگذاری آنها، توسعه فضاهای آموزشی حاشیه شهر را در دستور کار قرار دهیم.
وزیر آموزش و پرورش البته به علت این پیشنهاد نیز اشاره کرد و گفت: مرکز شهر مرتب در حال خالی شدن از دانش آموزان است و اطراف شهر به‌طور دائم در حال گسترش تعداد دانش‌آموز است، بنابراین انتظارمان از شورای شهر این است که با ما در رابطه با تغییر کاربری در بافت داخل شهر و تملک زمین در اطراف شهر همکاری کند تا بتوانیم متناسب با رشد جمعیت در اطراف تهران به‌خصوص غرب تهران و تا حدودی شرق تهران فضای مناسب داشته باشیم.
او پس از این صحبت‌ها سعی کرد درخواست خود را از شورای شهر و شهرداری به شکل
واضح تری بیان کند و از آنها درخواست کرد تا بابت تغییر کاربری املاک متعلق به آموزش و پرورش پول عوارض نگیرند و اجازه بدهند مدارس به صورت رایگان، تبدیل به پاساژ و مغازه شود!فانی ادامه داد: «چه اشکالی دارد شورای شهر تصویب کند آموزش و پرورش وقتی می‌خواهد تغییر کاربری بدهد، از او پول نگیرند!»
واکنش به پیشنهاد آقای وزیر
انتشار این خبر با واکنش‌های زیادی از سوی کارشناسان شهری و حتی مردم رو‌به‌رو شد. برخی از مردم از این پیشنهاد استقبال کردند و در بخش نظرخواهی این خبر در سایت‌ها عنوان کردند: باتوجه به اینکه دیوار حیاط اکثر مدارس در بهترین نقطه خیابان‌ها واقع شده و در حال حاضر هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌شود جز شعارنویسی، می‌توان این دیوارها را تبدیل به واحدهای تجاری کرده و از این طریق درآمد خوبی به‌دست آورد!
اما کارشناسان شهری واکنشی جز این را داشتند که چندان بوی حمایت از اجرای این پیشنهاد از آن به مشام نمی‌رسد.
به گفته آنها با گسترش شهرهای بزرگ به‌ویژه کلانشهر تهران، جمعیت ساکن در مناطق مرکزی شهر کاهش یافته و این مناطق به مراکز اداری و تجاری تبدیل شده‌اند. این تغییر سبب کاهش تعداد دانش‌آموزان برخی مناطق همچون منطقه 6، 11 و 12 شده است؛ اما اولا کاهش جمعیت در حدی نیست که سبب تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی شود و ثانیا بسیاری ساختمان‌های متعلق به آموزش و پرورش در این مناطق به فضای اداری آموزش و پرورش
مربوط می‌شود.
به گفته آنها آموزش و پرورش باید به جای کاهش سرانه فضای آموزشی مرکز شهر، سرانه فضای آموزشی شهرهای اطراف شهر اصلی همچون نقاط مسکن مهر را که با فقر فضاهای آموزشی دست به گریبان هستند افزایش دهد تا به این ترتیب تعداد دانش‌آموزان حاضر در هر کلاس به ظرفیت استاندارد نزدیک شود. در حال حاضر در بسیاری از مدارس مناطق مرکز تهران، در هر کلاس حدود 40 نفر دانش‌آموز حضور دارد، درحالی‌که در یک فضای استاندارد بیش از 25 نفر دانش‌آموز در یک کلاس جای نمی‌گیرند.
برخی دیگر از کارشناسان نیز معتقدند: فضاهای آموزشی هر منطقه از شهر متناسب با بافت شهرسازی همان منطقه است. بنابراین تبدیل مدارس به پاساژ و مجتمع‌های اداری تعادل بافت شهری را به هم می‌زند و برخی مشکلات شهری نظیر آلودگی هوا، ترافیک، کمبود پارکینگ و... را در مناطق مرکزی شهر تشدید می‌کند. ضمن آنکه از دیدگاه آنها در سال‌های آتی ممکن است بافت شهری به گونه‌ای تغییر شکل دهد که نیاز به مناطق آموزشی در مناطق مرکزی شهر دوباره احساس شود.با این حال اعضای شورای شهر تهران در وضعیت موجود به‌دلیل کمبود منابع اعتباری وزارت آموزش و پرورش، پیشنهاد تامل‌برانگیز آقای وزیر را قابل بررسی می‌دانند. غلامرضا انصاری عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر یکی از افرادی است که احتمال می‌دهد پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش مورد حمایت مدیریت شهری قرار بگیرد. او معتقد است: با‌توجه به مشکلات اعتباری موجود در بدنه وزارت آموزش پرورش، پیشنهاد مطرح شده از سوی وزیر آموزش و پرورش در چارچوب‌های مشخص قابل بررسی و پیگیری است.
او به مشکل حجم بالای درآمدهای ناپایدار در تامین هزینه‌های اداره شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: قطعا اداره شهر از طریق فروش تراکم خلافی است که هرگز آیندگان ما را بابت آن نخواهند بخشید، اما این موضوعی است که در حال حاضر در حال وقوع است و می‌توان با روش‌هایی از تشدید آسیب‌های وارد بر آن جلوگیری کرد اما از طرفی در حال حاضر مشکل منابع اعتباری برای وزارت آموزش و پرورش وجود دارد. از این رو می‌توان با کمک شهرداری تمهیداتی اندیشید که در قالب پیشنهاد وزیر آموزش وپرورش کاربری دو‌گانه‌ای برای فضاهای آموزشی تعریف شود تا از این طریق هم با مشکل کمبود فضای آموزشی در مناطق مرکزی شهر درآینده مواجه نشویم هم آنکه به وزارتخانه کمک کنیم.