ورزش‌های آبی و ساحلی، گامی برای توسعه گردشگری چابهار
بندرچابهار همچنان که به شهر همایش‌ها معروف است، می‌تواند شهر فستیوال‌های ورزشی نیز نام گیرد
دکتر شهرام یزدانی * دکتر عبدالغفور جهاندیده* می‌توان با بررسی پتانسیل‌های منطقه چابهار و سواحل بکر و دریای زیبای عمان و امکان‌های موجود برای توسعه و ارتقای ورزش‌های آبی ساحلی و نگرشی منطقی بر محدودیت‌ها و موانع موجود، راه‌های مناسب برای ترویج ورزش‌های آبی و ساحلی به صورت همگانی و حرفه‌ای ارائه کرد؛ راهکارهایی که منجر به رشد گردشگری و در نتیجه توسعه بندر چابهار و سواحل مکران خواهد شد.
چابهار یکی از شهرهای جنوبی استان
سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی کشور ایران است. این شهرستان دارای حدودا ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی در کناره دریای عمان است که این گستردگی مرز آبی، برای توسعه انواع ورزش‌های آبی ساحلی مناسب به نظر می‌رسد.
موقعیت اقتصادی
براساس پیش‌بینی محققان سازمان ملل در زمینه حمل و نقل بین‌المللی، حدود نیمی از حمل ونقل جهان، میان خاوردور با سایر نقاط دنیا انجام می‌شود. از مجموع ۳ کریدور حمل‌ونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای این امر پیش‌بینی کرد‌ه‌اند، یک کریدور از ایران می‌گذرد و چابهار نقطه عبور جنوبی‌ترین کریدور شرقی- غربی جهان خواهد بود. این کریدور از دروازه ابریشم در چین آغاز می‌شود، قلب اقتصاد این کشور یعنی استان کانتون را تغذیه کرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی می‌پیوندد. پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهم‌ترین شهرهای این ناحیه مانند کلکته، ناکپور، جایپور، حصیرآباد، کراچی و بن قاسم به چابهار می‌رسد.
زیبایی‌ها و پتانسیل‌های چابهار
در خلیج چابهار با جلوه‌های طلوع و غروب خورشید دریا، در کناره‌های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار که صخره‌های بزرگی دراثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ‌های رسوبی به وجود آمده، چشم‌اندازی زیبا را تشکیل داده‌است. از جمله جاذبه‌های گردشگری این منطقه عبارت است از:
- سه تپه کوچک گل‌فشان، روستای رمین و روستای کهیر
- انواع بوته‌ها و درختچه‌ها از نوع گز و کلیر و چش؛ منطقه‌ای با اکو سیستم خاص
- پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسک، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی و خوتکا
- ناحیه ساحلی خلیج گواتر، خور باهو، رودخانه باهو، کلات جنگلی از گونه حرا
- گاندو یا تمساح پوزه کوتاه
- کوه‌های بدبوم یا مریخی.
شنا و غواصی از ضرورت‌های زندگی در سواحل به شمار می‌رفت و بعدها به عنوان ورزش رقابتی مطرح شدند. والیبال ساحلی و فوتبال ساحلی، از ورزش‌هایی هستند که به واسطه ساحل در سواحل تفریحی مورد توجه قرار گرفتند و به جمع ورزش‌های رقابتی پیوستند. اسکی و اسکیت روی یخ ابتدا ابزاری بودند برای تردد در مناطق یخ‌زده شمالی و بعدها به صورت ورزشی رقابتی معرفی شدند. دریا و ساحل نیز ورزش‌های خاص خود را دارند و تنوع رشته‌ها در این اماکن بسیار گسترده است و مسابقات بین‌المللی این رشته‌ها به صورت جهانی و المپیکی برگزار می‌شود. ورزش‌های آبی ساحلی، با توجه به ویژگی‌هایی که درباره بندر چابهار و ساحل مکران توضیح دادیم می‌تواند، از مهم‌ترین عوامل توسعه این بندر محروم و دور از پایتخت باشد. این بندر همچنان که به شهر همایش‌ها معروف است می‌تواند، شهر فستیوال‌های ورزشی نیز نام گیرد.
آب‌های تمیز و آرام منطقه چابهار و تپه‌های مرجانی زیر آب و سواحل امن می‌تواند عامل مهمی برای جلب گردشگر بوده و از سوی دیگر، استعداد بالقوه منطقه ضرورت توسعه این رشته‌ها را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
امکانات لازم برای توسعه ورزش‌های آبی و گردشگری
برای توسعه منطقه در جهت گردشگری و تفریحات سالم و ورزش‌های آبی ساحلی حداقل امکاناتی لازم است که به ترتیب اهمیت عنوان می‌شود:
- وجود اماکن مناسب برای پرداختن به ورزش‌های آبی ساحلی چه در سطح همگانی و چه برای برگزاری مسابقات؛
- وجود پلاژهای مناسب تفریحی ویژه شنا، قایقرانی و قایق سواری با حضور امدادگر و ناجیان غریق ویژه خانواده‌ها و جوانان؛
- ایجاد خطوط مسافرتی مناسب زمینی و هوایی؛
- وجود هتل‌ها و اماکن مناسب و اقتصادی اسکان گردشگران و ورزشکاران؛
- آشنایی مردم با ورزش‌های آبی و تربیت مربیان ورزشی که با ورزش‌های ساحلی دریایی آشنایی داشته باشند؛
- وجود مراکز خرید و تجاری جهت جلب گردشگر؛
- جاذبه‌های دیدنی جهت جلب گردشگر؛
- تبلیغات مناسب و به موقع برای جذب توریسم و مسافر.
با توجه به موارد فوق به بررسی منطقه با توجه به داشته‌ها و محدودیت‌ها می‌پردازیم.
موانع و محدودیت‌های توسعه منطقه
شهرستان چابهار از تبلیغات لازم در سطح رسانه‌ها برخوردار نیست. از آنجا که تبلیغات یکی از ارکان معرفی جاذبه‌های منطقه و جلب گردشگر است، برنامه‌ریزی در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد. این مهم برای برنامه‌ریزی تیم‌های ورزشی و تور‌های گردشگری ازاهمیت خاصی برخوردار است. از آبان ماه تا اسفند یعنی پنج ماه از سال که سراسر کشور در هوای سرد و برف و باران قرار می‌گیرد، چابهار ازمناسب‌ترین هوا جهت برگزاری مسابقات ورزشی و گردشگری برخوردار است. کما اینکه بیشتر تیم‌های ورزشی به دنبال برنامه‌ریزی برای رفتن به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هستند و چند برابر هزینه می‌کنند.
دوری شهرستان چابهار از مراکز استان‌ها، لزوم ایجاد راه‌های مناسب و دو بانده برای سواری و اتوبوس و احداث راه آهن و خطوط هواپیمایی منظم و اقتصادی را طلب می‌کند. احداث هتل‌ها و مهمان‌سرا‌های متعدد و متناسب با بودجه افراد مختلف منطقی به نظر می‌رسد و چابهار از این نظر در مضیقه است. احداث پلاژهای مناسب برای شنا و قایقرانی و قایق‌سواری ویژه خانواده و جوانان و برنامه‌ریزی جهت استفاده افراد از ساحل و دریا و امکان شنا در آب دریا و حضور ناجی غریق و امدادگر برای کمک‌رسانی به موقع، از اهم اقدامات به نظر می‌رسد.
عدم وجود قایق‌های تفریحی و اتوبوس دریایی در چابهار یکی از محدودیت‌های اساسی در این شهر است. جالب اینکه دو شهر کنارک و چابهار در دو طرف دهانه خلیج چابهار بهانه‌ای برای راه اندازی خط دریایی بین دو شهر است که متاسفانه تاکنون راه‌اندازی نشده است. عدم اختصاص بودجه مناسب برای ورزش‌های آبی به علت عدم شناخت مسوولان از ورزش‌های آبی ساحلی هم از جمله دلایل عدم‌توفیق در توسعه ورزش و توریسم منطقه چابهار است.
* اعضای هیات علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
ارسال نظر