گزارش «دنیای‌اقتصاد» از پتانسیل‌های ایران در توریسم نجومی
گردشگری نجوم، بی‌ستاره در هفت آسمان ایران
گروه گردشگری- عاطفه نبوی: ستاره شمردن و گشت و گذار در آسمان شب و احساس آرامش عمیق و گشودگی‌ای را که از آن عمق و وسعت حاصل می‌شود همه کمابیش در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند. در این میان گروهی به تجربه و گاه‌به‌گاه و در حد وقتی که آسمان صاف و بی‌ابر و شب فراغتی دست دهد با چشم غیرمسلح بسنده می‌کنند. برای بعضی اما این آرامش و اشتیاق، آن‌قدر عمیق و ماندگار است که جاذبه‌اش آنها را در پی خود می‌کشاند تا چشم‌ها را از زمین و زیبایی‌های آن گردانده و بر آسمان بدوزند. به دور از ازدحام جمعیت و نور و دود بار می‌بندند و به دل کویر یا هر آن کجایی که بتوان از آنجا به آسمان نزدیک‌تر شد، می‌روند و به تماشای آسمان می‌نشینند.
گروه گردشگری- عاطفه نبوی: ستاره شمردن و گشت و گذار در آسمان شب و احساس آرامش عمیق و گشودگی‌ای را که از آن عمق و وسعت حاصل می‌شود همه کمابیش در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند.
در این میان گروهی به تجربه و گاه‌به‌گاه و در حد وقتی که آسمان صاف و بی‌ابر و شب فراغتی دست دهد با چشم غیرمسلح بسنده می‌کنند. برای بعضی اما این آرامش و اشتیاق، آن‌قدر عمیق و ماندگار است که جاذبه‌اش آنها را در پی خود می‌کشاند تا چشم‌ها را از زمین و زیبایی‌های آن گردانده و بر آسمان بدوزند. به دور از ازدحام جمعیت و نور و دود بار می‌بندند و به دل کویر یا هر آن کجایی که بتوان از آنجا به آسمان نزدیک‌تر شد، می‌روند و به تماشای آسمان می‌نشینند.«گردشگری نجوم» در ایران چنان نوپا و لرزان است که قابل مقایسه با آنچه در کشورهای دیگر مانند شیلی، کانادا یا نیوزیلند شکل گرفته و در جریان است، نیست. چنان که محمدرضا رشیدی، کارشناس ارشد مدیریت گردشگری و فعال در حوزه گردشگری نجوم، می‌گوید: به‌عنوان مثال درشیلی هم به لحاظ طبیعی شرایط رصد فراهم است؛ یعنی سایت‌ها در ارتفاع بالایی از سطح دریا قرار گرفته‌اند (به طوری که در بعضی مناطق بالاتر از ارتفاع ابرها واقع شده‌اند) و هم اینکه پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده که به لحاظ دوری از منابع نوری بهترین مکان برای رصد هستند، به این منظور مناسب‌سازی شده‌اند. این موضوع تاجایی پیش رفته است که
بیشتر از ۸۹ درصد کل رصدهای موفق دنیا در این کشور انجام می‌شود و به همین نسبت نیز گردشگری نجوم در این کشور رونق دارد.
اما به هرحال علاقه‌مندان این رشته در ایران نیز بیشتر در قالب NGOها و انجمن‌های مرتبط با منجمان آماتور، سایت‌هایی را تعریف کرده و کمابیش تورهایی را با هدف این نوع از گردشگری به راه انداخته‌اند. رشیدی در این باره به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: در حال حاضر تورهای نجوم در ایران شرایط مناسبی ندارند و چیزی که بیشتر مدنظر است، تورهای رصدی است. در واقع ۹۵ درصد سایت‌هایی را که در حال حاضر مقصد این نوع گردشگران هستند یک‌سری از انجمن‌های علمی و نجومی فعال، معرفی کرده‌اند و کشفیات اخترشناسان آماتور می‌باشند که ممکن است به لحاظ علمی چندان تایید شده نباشد.وی مساله اصلی برای شناسایی و معرفی مکان‌های مناسب برای «توریسم نجوم» را یافتن سایت‌هایی دانست که شرایط عمومی و تخصصی را هم برای گردشگری و هم رصد داشته باشد و تاکید می‌کند: کمترین آلودگی نوری (فاصله حداقل ۱۰۰ کیلومتر از منبع نور قوی)، پایداری هوا (داشتن حداقل ۲۵۰ شب صاف) و سایر ویژگی‌های تخصصی برای رصد باید برقرار و از سوی دیگر مقصد باید به لحاظ امنیت و شرایط عمومی برای استقرار گردشگران فراهم باشد. پارک‌های ملی و مناطق حفاظت‌شده به زعم رشیدی به لحاظ طبیعی مناسب‌ترین
مکان‌ها در ایران برای این‌کار هستند؛ اما این مناطق چهارگانه، هم به دلیل عدم امنیت برای گردشگران و هم محدودیت‌های زیست محیطی موجود و برخی مشکلات دیگر، تا به حال نتوانسته‌اند نقشی را که باید در توسعه و رونق این توریسم تخصصی، ایفا کنند.
با توجه به پارامترهای کلی ارائه شده، در اینجا دو مقصدی که شرایط محیطی نسبتا مطلوبی برای گردشگری نجوم در ایران دارند، معرفی می‌کنیم:
ارسال نظر