گروه بورس کالا - طیبه شهبازی: راه‌اندازی آزمایشی بورس انرژی با معاملات برق خبری است که در روزهای اخیر مورد بحث و بررسی خبرگزاری‌ها و نشریات سراسری کشور بوده و هست. این معاملات که روزانه دو ساعت در بورس اوراق بهادار در خیابان حافظ صورت می‌گیرد به منظور بررسی توان نرم‌افزاری و تجزیه و تحلیل مشکلات و راهبردهای مورد نیاز به منظور عملیاتی شدن این معاملات در آینده‌ای نزدیک صورت می‌گیرد. در حال حاضر قرار است معاملات بورس انرژی بر محور برق استوار باشد، اما اینکه نفت و سایر حامل‌های انرژی در این بازار مورد معامله قرار خواهد گرفت یا خیر بعید نیست، اما خبر قطعی نیز در رابطه با آن در دست نیست. البته حجم معاملات برق نیز می‌تواند در بازار رقم قابل توجهی باشد، به طوری که به گفته مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، حجم مبادلات برق در ایران در بازار دو جانبه شرکت مدیریت شبکه برق ایران و مجموعه توانیر، حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان در سال است که این میزان فقط یک بار در سال معامله می‌شود. به عقیده حامد سلطانی نژاد معامله‌گران بازار در حال حاضر فقط تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان واقعی هستند، اما وقتی این کالا در بورس عرضه می‌شود، واسطه‌ها و سفته‌بازها هم می‌توانند وارد شوند و این حجم مبادلات را ده برابر کنند، پس نباید فکر کرد که برق برای عرضه در بورس انرژی معامله کمی است. وی همچنین با اشاره به بحث تسویه و پایاپای در بورس انرژی و پیچیدگی آن لزوم هموارسازی این پیچیدگی‌ها را به واسطه آموزش از طریق بورس‌های معتبر انرژی دنیا متذکر شد.

وی در این زمینه گفت: راه اندازی بورس انرژی به سادگی بورس کالا و بورس‌های دیگر نیست و زمان بر است. تا به حال هیچ کارگزاری در کشور مگاوات یا مگاوات ساعت معامله نکرده و برایشان آشنا نیست، به علاوه اینکه ابتدا باید بازار نقد برق را شکل بدهیم و بعد به فکر آتی و آپشن و سلف برای آن باشیم. چون بازاری که در حال حاضر در شرکت مدیریت شبکه وجود دارد بازاری دو جانبه است که شبیه بورس است، اما واقعا بورس نیست، اما در نهایت این نتیجه‌گیری صورت گرفت که باید بورسی تشکیل شود که تخصصش کاملا مالی باشد که اول برق نقد در آن معامله شود.

سلطانی‌نژاد در عین حال با اشاره به عدم امکان معاملات نقد در بازار برق، به گزینه سلف برق اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بزرگ‌ترین مشکل در مورد برق این است که برخی از نیروگاه‌های کشور برق را می‌فروشند ولی پولی بابت آن نمی‌گیرند به این دلیل که این برق باید در شبکه توزیع مصرف شود و بعد از اینکه پول آن از طریق قبض پرداخت شد، بعد از طی مراحلی به دست تولیدکننده برسد. اما با ایجاد قرارداد سلف، این فرآیند برعکس می شود و نیروگاه قبل از ارائه برق، پولش را دریافت می‌کند که این بسیار برای او جذاب است. این بود که بحث بورس انرژی را بر مبنای سلف تعریف کردیم.