شروین شهریاری
پرسش از آقای کوشا شجاعی از طریق پست الکترونیک: آیا شرکت چادرملو از امکان رشد سودآوری در سال آینده برخوردار است؟
پاسخ: شرکت صنعتی و معدنی چادرملو از جمله واحدهای تحت کنترل بانک سپه، فولاد مبارکه و صندوق کارکنان فولاد است که با حجم تولید بیش از 7 میلیون تن کنسانتره و سهم بازار 35 درصدی، بزرگترین تولید کننده سنگ‌آهن در ایران شناخته می‌شود.

سهام این شرکت به واسطه راه‌اندازی طرح‌های توسعه و افزایش نرخ فروش محصولات در چند سال اخیر مورد توجه بازار قرار داشته و انحراف مثبت قابل تامل P/E «کچاد» از متوسط بازار نیز حکایت از خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به رشد سودآوری شرکت دارد. چادرملو در سال‌های اخیر دو طرح توسعه مهم را به بهره برداری رسانده است: اول کارخانه گندله‌سازی اردکان با ظرفیت ۴/۳ میلیون تن و دوم خط تولید ۵/۱ میلیون تنی کنسانتره سنگ‌آهن موسوم به «خط ۴». بنا بر اطلاعات منتشر شده، «کچاد» در سال‌های آینده طرح‌های دیگری جهت افزایش حجم تولیدات (از سطح ۷‌ میلیون تن فعلی) را دست اجرا دارد که دامنه وسیعی از قبیل بهسازی خطوط تولید، به ظرفیت رساندن طرح گندله اردکان (تا سقف ۴/۳‌ میلیون تن)، راه‌اندازی خط پنجم تولید کنسانتره به ظرفیت ۷/۱‌ میلیون تن، احداث کارخانه یک‌ میلیون تنی تولید فولاد خام و ... را در بر می‌گیرد. به این ترتیب وضعیت سودآوری آتی شرکت علاوه بر قیمت‌های فروش از تغییر ظرفیت‌های تولید نیز متاثر خواهد بود.
با توجه به موقعیت جغرافیایی معدن چادرملو و نیز ضرورت تامین نیاز سنگ‌آهن کارخانجات کشور، عمده محصولات شرکت با نرخ مصوب به فولادسازان داخلی فروخته می‌شود که تناسبی با قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن ندارد. علت این مساله به توافق با فولاد‌سازان مبنی بر فروش محصولات با نرخ 10 تا 12 درصد از قیمت شمش فولاد خوزستان از سال گذشته باز می‌گردد. از سوی دیگر، باید توجه داشت که با اجرای مصوبه دولت مبنی بر وضع عوارض 35 و 50 درصدی برای صادرات گندله و کنسانتره سنگ‌آهن از اواخر دی ماه سال‌جاری عملا امکان صادرات محصولات برای تولیدکنندگان دشوار شده است و تمرکز فروش شرکت‌ها در داخل کشور خواهد بود.
در ادامه با در نظر گرفتن برخی مفروضات، اقدام به برآورد سودآوری «کچاد» در سال آینده شده است. در جدول شماره یک، برآورد فروش محصولات شرکت در سال ۹۰ در کنار آخرین بودجه ۸۹ ملاحظه می‌‌شود.
در خصوص ارقام جدول شماره یک توجه به چند نکته حائز اهمیت است:
۱ - حجم کنسانتره قابل فروش در سال آینده ۸ میلیون تن در نظر
گرفته شده است که 6/7 میلیون تن از آن از تولید خطوط چهارگانه و 400 هزار تن از موجودی اول دوره تحصیل خواهد شد. حجم تولید گندله با 10 درصد افزایش نسبت به سال‌جاری معادل 64/2 میلیون تن برآورد شده است. به این ترتیب حدود 9/2 میلیون تن کنسانتره برای تولید گندله استفاده می‌شود و مابقی مستقیما به فروش خواهد رسید. حجم تولید و فروش سنگ دانه‌بندی معادل یک میلیون تن در نظر گرفته شده است.
در سال ۸۹ به علت عدم فروش محصولات در سال قبل، بخش عمده‌ای از موجودی‌های شرکت به فروش رسیده و این مساله مقادیر فروش کنسانتره و سنگ دانه‌بندی را افزایش داده است، اما در سال آینده با توجه به عدم تکرار این رویداد، حجم فروش محصولات تقریبا معادل حداکثر توان تولیدی کارخانه در یک سال در نظر گرفته شده است.
2- قیمت شمش فولاد خوزستان در سال‌ 90 با توجه به تحلیل‌های موجود در زمینه چشم‌انداز ثبات قیمت فولاد، معادل 650‌ هزار تومان در هر تن لحاظ شده است. شایان ذکر است قیمت فروش شمش خوزستان در فصل پاییز 89 معادل 625 هزار تومان در هر کیلو بوده است.
۳- قیمت میانگین فروش کنسانتره شرکت بر اساس رویه تاریخی معادل حدود ۲/۱۱‌ درصد از ارزش شمش فولاد خوزستان است. این نسبت در مورد گندله و دانه‌بندی به ترتیب معادل حدود ۲۳ و ۸ درصد است. با مبنا قرار دادن این ضرایب و نیز قیمت‌ شمش مورد اشاره برای سال آینده، نرخ فروش هر یک از محصولات در سناریوی تحلیلی محاسبه شده است.
اکنون به جدول شماره دو توجه کنید که در آن تحلیل بهای تمام شده محصولات فروش رفته ارائه شده است. (ارقام به ریال)
همان طور که ارقام جدول نشان می‌دهند، رشد بهای تمام شده کنسانتره، سنگ دانه‌بندی و گندله در سال‌جاری نسبت به عملکرد سال گذشته به ترتیب معادل ۱/۷ درصد، ۶/۴ درصد و ۵/۱۲ درصد بوده است. با توجه به اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها و رشد هزینه‌های شرکت در بخش استخراج و حمل، برای سال آینده بر ارقام مزبور ۱۰ درصد افزوده شده است و به این ترتیب بهای تمام شده تولید هر تن کنسانتره، دانه‌بندی و گندله در سال آینده با ۱/۱۷، ۶/۱۴ و ۵/۲۲ درصد رشد مواجه شده‌اند.
حال به جدول شماره سه توجه کنید که در آن پیش‌بینی تحلیلی از سود و زیان شرکت در سال آینده در کنار آخرین بودجه 89 شرکت ارائه شده است. (ارقام به میلیارد ریال)
در خصوص ارقام جدول شماره سه باید به چند نکته توجه داشت:
1- هزینه‌های عملیاتی برای سال‌ آینده با نرخ 15 درصد نسبت به بودجه 89 رشد یافته اند، اما هزینه‌های مالی و سایر هزینه با توجه به ناچیز بودن مبلغ، معادل سال‌جاری در نظر گرفته شده‌اند.
۲- درآمد سرمایه‌گذاری‌ها در سال‌های ۹۰ مربوط به آهن و فولاد ارفع است که با فرض حفظ سهم کنونی «کچاد» در مالکیت آن شرکت تخمین زده شده است. (استخراج از بیانیه افزایش سرمایه چادرملو). برای طرح تولید یک‌ میلیون تنی فولاد و سرمایه‌گذاری در فولاد غدیر ایرانیان نیز با توجه به زمان بندی اجرای طرح‌ها هیچ گونه درآمدی در سال آینده در نظر‌گرفته نشده است.
3- در برآورد تحلیلی، برای سه خط تولیدی با قدمت بیش از ده سال (با ظرفیت 7/5‌ میلیون تن)‌ مالیات 20‌ درصدی محاسبه شده است. علت این مساله پایان دوره معافیت مالیاتی سه خط تولید کنسانتره در سال 90 می‌باشد.
۴- رقم حقوق دولتی استخراج سنگ‌آهن در سال‌های ۸۷ و ۸۸ به ترتیب معادل ۴۹ و ۲۳۱ میلیارد ریال بوده است. این در حالی است که شرکت در گزارش عملکرد حسابرسی شده شش ماهه ۸۹، رقم مزبور را به ۶۱۶ میلیارد ریال افزایش داد. در گزارش ۹ ماهه، شرکت ابتدا با فرض تداوم تحقق هزینه حقوق دولتی، پیش‌بینی درآمد هر سهم را از ۴۳۹ ریال به ۵۴۸ ریال افزایش داد، اما در گزارش بعدی عمدتا از محل اصلاح همین هزینه، تعدیل مثبت ۳۰ درصدی تا سطح ۷۰۹ ریال به ازای هر سهم را به بازار اعلام کرد. رویه اخیر از نوعی ابهام در تعیین حقوق دولتی برای استخراج مواد اولیه شرکت خبر می‌دهد که با توجه به تاثیر قابل‌ملاحظه آن بر سودآوری شرکت نیازمند شفاف‌سازی بیشتر است.
بر اساس اصلاحیه قانون معادن که اخیرا در مجلس شورای اسلامی تصویب شده، تدوین آیین‌نامه اجرایی مربوط به میزان حقوق دولتی برای هر محصول معدنی به وزارت صنایع و معادن تفویض شده است؛ بنابراین یکی از ریسک‌های مهم شرکت در سال آینده، تصمیمات دولت در زمینه میزان حقوق بهره‌برداری از معادن سنگ‌آهن به شمار می‌رود که جزئیات آن هنوز مشخص نیست.
در برآورد تحلیلی فوق هیچ گونه تغییر رقم پرداختی در حقوق دولتی برای سال آینده لحاظ نشده است. به این ترتیب در صورت تحقق مفروضات تحلیلی می‌توان انتظار تحقق سود خالص ۶۳۰ ریالی به ازای هر سهم چادرملو در سال آینده را داشت. بدیهی است کارشناسان با تغییر مفروضات (به ویژه روند آتی قیمت فولاد و نیز هزینه بهای تمام شده) می‌توانند به ارقام متفاوتی در خصوص سودآوری شرکت چادرملو در سال آینده دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com