بازگشت نگرانی‌های سنتی

گروه بورس - همایون دارابی: بازار سهام هفته گذشته نیز همچنان به رشد خود ادامه داد و شاخص توانست با رشد ۶/۵۷۹ واحدی به مرز ۲۱ هزار و ۹۲۹ واحد برسد. ادامه رشد بازار سهام در شرایطی صورت می‌گیرد که برخی از کارشناسان شاهد بازگشت برخی از نگرانی‌ها در مورد روند بازار هستند. از دید این گروه در شرایطی که بازار سرمایه در چند سال اخیر به ویژه به مدد ورود برخی از شرکت‌های بزرگ و عدم تحرک بازارهای موازی، تغییرات اساسی را تجربه کرده است، اما برخی از مشکلاتی که در سال‌های ۸۳ و ۸۴ به افت دامنه‌دار بازار منجر شد، در حال شکل‌گیری در بازار سهام هستند. این امر موجب شده است تا در کنار رشد خیره‌کننده بازار، لزوم نگاهی به نگرانی‌های آتی نیز مد نظر قرار داشته باشد. از دیدگاه کلی آنچه در سال‌های گذشته روند افت بازار را رقم زد، سه موضوع کلی کاهش قدرت نقدشوندگی بازار، عرضه‌های اولیه مشکل دار و افزایش سرمایه‌های سنگین بود که هر یک اینک به نوعی در حال تکرار در بازار است. در سال‌های ۸۲ و ۸۳ رشد قیمت‌ها و تلاش برای مهار آن در چند نوبت به قیمت افت قدرت نقد شوندگی بازار تمام شد. در کنار ایجاد حجم مبنا، توقف‌های دوره‌ای و سنگین نمادها و انتشار گزارش‌های شفاف‌سازی موجب بروز اشکالاتی اساسی برای سرمایه‌گذاران و خروج سرمایه‌ها از بازار شد. این امر در حال حاضر نیز در حال تکرار است. توقف ۴۰ نماد بازار اصلی به ویژه گروه خودرویی و نمادهایی نظیر همراه اول در هفته‌های اخیر، فشارهایی را به بازار وارد کرده است. در همین حال بازگشت به دوره گزارش‌های شفاف می‌تواند زیان‌هایی را به سرمایه‌گذاران وارد سازد. در همین حال برای برخی از سهامداران سال‌های گذشته بورس، عرضه‌های اولیه شرکت‌هایی نظیر پیاذر و تکین کو بی‌شباهت به عرضه شرکت‌هایی نظیر بالاست و پست بانک کنونی نیست. در شرایطی که بازار با مازاد نقدینگی سنگین و همچنین نقدینگی سرمایه‌گذاران کم‌تجربه مواجه است، عرضه اولیه شرکت‌هایی کوچک نظیر آنچه در مورد بیمه دانا رخ داد و پس از آن پست بانک و بالاست تکرار شده است، می‌تواند به دلیل بی‌تجربگی سهامداران، به مشکلاتی درازمدت در بازار منجر شود. در همین شرایط اگر چه کارشناسان بازار با ورود شرکت‌های کوچک به بازار موافق بوده و این امر را موجب تقویت بازار می‌دانند، اما تعداد اندک شرکت‌های پذیرفته شده موجب کاهش تاثیرات مثبت این امر می‌شود.

در همین حال موضوعی که در سال‌های گذشته یکی از عوامل افت بازار به شمار می‌رفت، مساله افزایش سرمایه‌های سنگینی بود که به خروج نقدینگی قابل ملاحظه از بازار و فروش‌های گسترده سهام توسط سهامداران موثر برای تامین وجوه افزایش سرمایه صورت گرفت. این عامل موجب شد تا سرانجام با هدف مقابله با افت بازار، افزایش سرمایه شرکت‌ها منوط به دریافت مجوز از سازمان بورس شود، امری که به کاهش سرعت افزایش سرمایه‌ها منجر شد، اما این امر اینک تغییر کرده است. نگاهی به افزایش سرمایه‌های آن سال‌ها و مقایسه آن با افزایش سرمایه‌هایی که در روزهای اخیر مجوز دریافت کرده‌اند، نشان از تکرار شرایط دشوار نقدینگی در ماه‌های پایانی سال‌جاری دارد. مجوزهای افزایش سرمایه سنگین فولاد مبارکه، سرمایه‌گذاری معادن و فلزات، سرمایه‌گذاری غدیر و بانک صادرات موجب خواهد شد تا در روزهای آینده بازار با کمبود نقدینگی مواجه شود. این امر می‌تواند به فروش سنگین سهام از سوی سهامداران این شرکت‌ها منجر شود، به ویژه که در ماه‌های پایانی سال کمبود نقدینگی سنتی در بازار به چشم می‌خورد.

در کنار این مسائل که به نوعی نگرانی‌های مسبوق به سابقه بازار به شمار می‌رود، معامله‌گران با شرایط خاصی نیز در تحولات مهم روبرو هستند. در مسائل سیاسی به ویژه پرونده هسته‌ای کشورمان شرایط دشوار در منطقه خاورمیانه عملا این مساله را از اولویت خارج کرده است.

اما در مسائل اقتصادی شرایط به آرامی بخش سیاسی نیست. عدم ارائه لایحه بودجه سال آینده همچنان این ابهام را در صحنه اقتصاد کشور حفظ کرده است. این امر سبب می‌شود تا بودجه سال آینده به صورت دو دوازدهم به تصویب برسد که جوی از بلاتکلیفی را در مورد مسائل کلان اقتصاد کشور و طرح‌های عمرانی ایجاد می‌کند. در همین حال با بالا رفتن بهای نفت هر چند که درآمد دولتی افزایش یافته است، اما به دلیل تعهد دولت در پرداخت یارانه نقدی و کاهش درآمدهای دولت از محل حامل‌های انرژی به دلیل کاهش مصرف حامل‌های انرژی - هر چند به صورت موقت - دولت نیازمند تبدیل حجم بیشتری از دلار به ریال است که این امر سبب خواهد شد تا بالانس نیاز دولت به ریال و میزان ارز موجود در خزانه تغییر کند که این به معنای احتمال افزایش واردات یا کاهش ارزش دلار خواهد بود.

در تحولات اقتصادی همچنان بحث اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها از اهمیت برخوردار است. در این میان تغییر نرخ برق در بخش صنایع مهمترین تغییر به شمار می‌رود. این امر سبب شده است تا بهای برق نوسانی را در ساعات مختلف داشته باشد. براساس گزارش روابط عمومی وزارت صنایع و معادن، به منظور شفاف‌سازی قیمت‌های انرژی و ترغیب مشترکان صنعتی به مصرف بهینه انرژی، با تعاملات صورت گرفته بین وزارت صنایع و نیرو برای کاهش هزینه‌های برق، علاوه بر دو گزینه قبلی در محاسبه هزینه برق واحدهای صنعتی، گزینه سومی اضافه شده است.

در این گزینه‌ بهای قدرت دریافت نشده و متوسط هزینه انرژی اکتیو ۴۳۰ ریال خواهد بود. (برای بسیاری از مشترکان صنعتی انتخاب این گزینه هزینه کمتری را در بر دارد) و برای آن دسته از مشترکان صنعتی با قدرت بیش ‌از ۳۰ کیلو وات که ضریب بار آنها کمتر از ۳۷ درصد است، شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع بر مبنای گزینه سوم، قبوض برق را صادر می‌کنند، در صورتی که قبلا قبض برق بر مبنای گزینه ۱ و ۲ برای مشترکان ارسال شده است که قبض جدید جایگزین قبض قبلی می‌شود.

در مسائل کلان اقتصادی جلسه آتی شورای پول و اعتبار نیز از اهمیت برخوردار است. در شرایطی که دکتر فرزین سخنگوی کارگروه تحول هفته گذشته از احتمال ثبات نرخهای سود خبر داده است، همچنان بحث‌ها میان موافقان و مخالفان کاهش نرخ تسهیلات بانکی ادامه دارد. از دیدگاه موافقان کاهش نرخ سود تسهیلات این کاهش می‌تواند به افت بهای تمام شده کالاها و بهبود شرایط بنگاه‌های اقتصادی منجر شود و در مقابل مخالفان، مساله احتمال افزایش تورم در سود کاهش سود بانکی و همچنین وام‌دهی ۱۱۷ درصدی منابع بانک‌های دولتی را که موجب کاهش توان وام دهی جدید شده است را مورد اشاره قرار می‌دهند. در این شرایط به نظر می‌رسد گرایش عمده بسته جدید، کاهش سقف میزان و سود تسهیلات مشارکتی باشد. در همین حال رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی درباره این که آیا بانک‌ها مجاز به افزایش کارمزدها هستند؟ گفت: کارمزد بانک‌ها نه تنها افزایش نیافته است؛ بلکه تصمیم داریم میزان کارمزدهای بانکی کاهش پیدا کند، زیرا پیش از این سیستم بانکی به صورت سنتی اداره می‌شد، اما هم اکنون بخش اعظمی از سیستم بانک‌ها به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و به طور یقین هزینه‌ها پایین می‌آید.

براساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، بهمنی تصریح کرد: نه تنها کارمزدها افزایش نیافته، بلکه پایین‌تر هم می‌آید؛ اما تصمیم بر این است که رقابتی بین بانک‌ها ایجاد شود تا مردم بتوانند به بانکی مراجعه کنند که کارمزد پایین‌تری دارد.

از این نظر گروه بانکی احتمالا تاثیرپذیرترین گروه سهام در هفته‌های آینده از تحولات اقتصادی کلان خواهد بود. در همین شرایط، بازارهای جهانی نیز موضوع مهمی برای بازار است. در حالی که در هفته گذشته همچنان روند رو به رشد بهای فلزات و نفت ادامه داشت، اما تغییراتی در مسائل کلان بازار رخ داده است.

افزایش نرخ بهره در چین برای سومین بار در چهار ماه اخیر سبب کاهش نرخ فلزات شده است. چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات نقش موثری در شکل‌گیری بازار فلزات دارد. این امر سبب شده است تا بهای مس بار دیگر به زیر۱۰ هزار دلار بازگردد.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه همچنان بازار مثبتی بود که در آن شاخص ۹۱ واحد دیگر رشد کرد.

در بازار روز چهارشنبه گروه فلزی با رهبری ملی مس صدر نشین بازار بود. ملی مس که به تازگی سود خود را به مرز ۲ هزار ریال نزدیک کرده است با خبرهایی در مورد فروش بخشی از موجودی‌های خود در هفته‌های اخیر مواجه بود. مدیران این شرکت در ۹ ماه نخست امسال بخشی از فروش‌های خود را برای نیل به قیمت‌های بیشتر فروش به تاخیر انداخته‌اند. در همین حال مجمع فوق‌العاده فولاد مبارکه در نهایت با افزایش سرمایه ۶۳ درصدی این شرکت شامل ۲۱ درصد اندوخته و ۷۹ درصد آورده و مطالبات حال شده موافقت کرد.

در گروه فلزی در هفته جاری معامله‌گران شاهد معارفه فولاد آلیاژی برای ورود به فرابورس احتمالا در روز دوشنبه خواهند بود. این شرکت روز چهارشنبه بخشی دیگر از اطلاعات خود را برای زمینه‌سازی ورود به فرابورس منتشر کرد. فولاد آلیاژی یکی از سه شرکت تولید فولاد خاص کشور و بزرگ‌ترین آن با ظرفیت اسمی بیش از ۲۰۰ هزار تن است که ۶۰ درصد محصولات آن مصرف خودروسازها و قطعه‌سازها شده و باقی در بخش فولادهای ساختمانی به‌کار می‌رود.

پیش‌بینی سود هر سهم شرکت برای سال مالی گذشته و جاری ۲۲ و ۱۶ تومان است. در ترکیب سهامداری فولاد آلیاژی، سهام عدالت با ۴۰ درصد، صندوق بازنشستگی فولاد با ۲۲ و سرمایه‌گذاری غدیر با ۳۷ درصد حضور دارند.

در گروه بانکی معامله‌گران در انتظار دو عرضه بانکی در هفته آینده هستند. گشایش نماد بانک پاسارگاد در فرابورس و پذیره‌نویسی بانک ایران زمین سبب پررنگ‌تر شدن نقش بانک‌ها در بازار سرمایه خواهد شد.

در گروه بانکی بانک صادرات روز اول اسفندماه را به عنوان زمان برگزاری جلسه هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه اعلام کرده است. براساس مجوز صادره از سوی بانک مرکزی و سازمان بورس، صادرات افزایش سرمایه‌ای ۴۹ درصدی را صورت می‌دهد که ۴۰ درصد آن از محل اندوخته و بقیه آورده و مطالبات حال شده سهامداران است.

در گروه غذایی رشد بهای کالاها همچنان مورد توجه کارشناسان است. بهای شکر در هفته گذشته توانست به رکورد سی ساله قیمتی خود برسد که این امر برای تولید‌کنندگان این کالا خبر خوبی به شمار می‌رود. در همین حال بهای روغن خام نیز رو به رشد است. در داخل نیز دو شرکت صنعتی بهشهر و مارگارین روز چهارشنبه با توقف نماد مواجه شدند که انتظار می‌رود تعدیلات مثبت از سوی این شرکت‌ها اعلام شود.

در گروه شرکت‌های هلدینگی خبرهای اولیه از عرضه بخشی از سهام بین‌المللی توسعه ساختمان خبر می‌دهد. به گفته مهدی نجفی‌مقدم مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، این شرکت و زیرمجموعه‌هایش قصد عرضه بلوک پنج درصدی سهام بین‌المللی توسعه ساختمان را در بورس دارند.

وی افزود: «قبلا هم غدیر یک بلوک ۶۴/۵ درصدی «ثاخت» را در بازار عرضه کرد که توسط بیمه عشایر ایران خریداری شد.»

نجفی در خصوص زمان این واگذاری بلوکی تصریح کرد: «این عرضه هنوز به طور کامل قطعی نشده و زمان آن مشخص نیست، اما بدون شک این عرضه هنگامی اتفاق می‌افتد که گروه ساختمانی در بازار سرمایه وضعیت مطلوب و مناسبی داشته باشند تا این عرضه نیز با قیمت مناسب و ارزنده صورت گیرد.»

در گروه تجهیزات شایعات در مورد نتایج مناقصه پل قشم روز چهارشنبه دستمایه نوسانات گروه تجهیزات شد. این امر سبب شد تا در نهایت مشخص شود که هیچ یک از شرکت‌های ماشین‌سازی اراک و صدرا در این مناقصه برنده نشده و حتی بحث این مناقصه در حال حاضر مطرح نیست. به گفته برخی منابع طبق بررسی‌های به عمل آمده، مقرر شده دیگر پاکت‌های این مناقصه در رابطه با مواردی چون مسائل فنی طی روزهای آینده باز شود. در مجموع هم اعلام برنده نهایی این مناقصه به یکی دو هفته و شاید تا یک ماه زمان نیاز دارد.

در نماد مخابرات اطلاعات جدید از وضعیت همراه اول حکایت از رسیدن شمار سیم‌کارت‌های این شرکت به ۴۲ میلیون سیم‌کارت دارد.

به گزارش ایسنا از شرکت ارتباطات سیار ایران، تعداد سیم کارت‌های عرضه شده توسط این اپراتور تا بهمن‌ماه سال‌جاری به حدود ۴۲ میلیون رسیده است که از این تعداد بیش از ۳۰ میلیون آن فعال است.

در این گزارش با اشاره به واگذاری به روز سیم‌کارت‌های همراه اول، ضریب نفوذ این اپراتور در کشور حدود ۵۳ درصد اعلام شده است. طبق این گزارش ۱۰۰ درصد شهرهای کشور یعنی ۱۱۲۰ شهر تحت پوشش شبکه همراه اول هستند.

در گروه خودرویی نماد متوقف ایران‌خودرو با رشد شرایط عملیاتی مواجه است.

فروش ایران‌خودرو در ۱۰ ماهه سال‌جاری،۵۸۸ هزار و ۵۶۶ دستگاه خودرو در داخل کشور بوده که افزایش ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد.

در مجموع بازار روز چهارشنبه روز متعادل رو به رشدی را تجربه کرد که ارزش معاملات در آن به ۸/۶۰ میلیارد تومان بالغ شد که ۹۴/۱۴ درصد آن را معاملات ۵/۷ میلیون سهم ملی مس تشکیل داد. از ۲۲۳ نمادی که روز چهارشنبه به روی تابلو رفتند، ۱۲۶ نماد با افت ارزش و ۹۱ نماد با رشد قیمت مواجه شدند.