جنگ نفتکش‌ها

از سوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۳ حمله هوایی رژیم بعث به نفتکش‌های ایرانی در خلیج‌فارس آغاز شد. هدف دولت وقت عراق این بود که مانع از صدور نفت ایران شود و برای جایگزینی نفت ایران در بازارهای بین‌المللی، تولید و صادرات نفت کشورهای منطقه افزایش یابد به‌طوری‌که به موازات تشدید حملات عراق به پایانه‌های صدور نفت ایران و نفتکش‌ها، قیمت نفت به‌تدریج کاهش یافت.

به این ترتیب، عراقی‌ها ضمن حمله به جزیره‌ خارک، نفتکش‌های حامل نفت ایران را در سوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۳ هجری شمسی، مورد حمله قرار دادند. عراق از قدرت هوایی خود برای اجرای این تهدیدات استفاده کرد. عمده این عملیات‌ها با هلیکوپتر‌های Super Frelon، میراژ اف ۱ و میگ ۲۳ مسلح به موشک‌های کروز ضد کشتی اگزوسه انجام می‌شد. بین سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳ نیروهای ایرانی در مقابل آنها در دریا مقاومت کردند. اما در سال ۱۹۸۴ عراق تلاش‌هایش را افزایش داد و دومین مرحله جنگ نفتکش‌ها را شروع کرد. رسیدن جنگنده‌های فرانسوی که آنها نیز مسلح به موشک‌های اگزوسه بودند باعث شد عراقی‌ها محدوده عملیاتی گسترده‌تری داشته باشند. ایران در نهایت انتقام گرفت. چون ایران در سال‌های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۶ موشک‌های کروز ضد کشتی خوبی نداشت، مجبور بود از تاکتیک‌های ابتکاری برای هدف قرار دادن کشتی‌ها استفاده کند. برای مثال ایران از موشک‌های هوا به سطحی استفاده می‌کرد که برای هدف قراردادن وسایل نقلیه زره‌پوش زمینی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، از جمله موشک ماوریکس که برای اهدافی بسیار کوچک‌تر از یک کشتی نسبتا کوچک طراحی شده بودند.

موشک‌های ضد زره برای نفوذ به بدنه ضخیم تانک‌ها طراحی شده‌اند، قابلیتی که برای حمله به کشتی‌ها اهمیتی ندارد. حملات ایران باعث آسیب فیزیکی کمی به کشتی‌ها می‌شد. بعدها در جنگ نفتکش‌ها، زرادخانه موشکی ایران توسعه یافت و شامل کروز ضدکشتی Sea Killer شد. در سال ۱۹۸۷، ایران از موشک‌های چینی کرم ابریشم استفاده کرد. نفتکش‌ها در مقابل حملات خیلی آسیب‌پذیر نیستند. ۶۱ درصد از کشتی‌های تحت هدف در جنگ نفتکش‌ها خود نفتکش‌ها بودند. در کل، تنها ۵۵ نفتکش از ۲۳۹ مورد (۲۳ درصد) کاملا غرق شدند یا از کار افتادند. مقامات عراقی درمورد این اقدام چنین استدلال کردند که این حمله سبب پایان یافتن جنگ خواهد شد، زیرا اگر ایران پول نفت را نداشته باشد، نمی‌تواند اسلحه‌ مورد نیاز خود را تهیه کند. این در حالی بود که وقتی ایران سیاست مقابله به مثل محدود را در پیش گرفت، منجر به اعتراض کشورهای منطقه و صدور قطعنامه‌ سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران شد!