عزم‌ موبایل‌سازان برای تسهیل ارتباطات ماهواره‌ای

اکنون دشواری ورود تجهیزات دریافت این سرویس، یکی از اصلی‌ترین موانع فراگیری استارلینک در ایران است؛ اما به نظر می‌رسد این محدودیت دوام چندانی نخواهد داشت و تلاش‌های برخی شرکت‌های تولید‌کننده موبایل نشان می‌دهد که احتمالا ظرف چند سال آتی، کاربران از تهیه تجهیزات دریافت اینترنت ماهواره‌ای بی‌نیاز شده و به راحتی می‌توانند اینترنت ماهواره‌ای را روی گوشی‌های موبایل خود دریافت کنند. جرقه این ماجرا زمانی زده شد که اپل از اضافه شدن ویژگی‌ جدیدی برای ارسال و دریافت پیام‌های اضطراری از طریق اینترنت ماهواره‌ای روی سری جدید گوشی‌های خود یعنی آی‌فون ۱۴ خبر داد. حالا شنیده می‌شود که گویا تولیدکنندگان گوشی‌های اندرویدی نیز عزم کرده‌اند قابلیت مشابهی را به دستگاه‌های تولیدی خود اضافه کنند و آغاز این رقابت، نویدبخش تسریع توسعه این قابلیت روی تمام گوشی‌های موبایل جهان خواهد بود.

پیش از رونمایی از گوشی‌های سری ۱۴ اپل، گمانه‌زنی‌های زیادی درباره اضافه شدن قابلیت برقراری ارتباط ماهواره‌ای در آی‌فون‌های جدید مطرح شدند و با رونمایی از آی‌فون ۱۴ مشخص شد که این قابلیت محدود به ارسال پیام‌ اضطراری و موقعیت مکانی در مواقع عدم دسترسی به شبکه برای دریافت کمک است. حالا اما شرکت کوالکام رسما اعلام کرده است که به دنبال ارائه قابلیتی مشابه برای گوشی‌های اندرویدی است. بر اساس اعلام این شرکت، گوشی‌های پیشرفته و پرچم‌داری که از پردازنده جدید اسنپ‌دراگون ۸ نسل۲ بهره می‌برند، در اواسط سال آینده میلادی به قابلیت ارسال پیام دوطرفه در برخی مناطق مجهز خواهند شد. حالا کارشناسان معتقدند که قابلیت Snapdragon Satellite شرکت کوالکام، پاسخ این غول تولید تراشه به ویژگی Emergency SOS  اپل خواهد بود که پیش‌تر با رونمایی از آی‌فون ۱۴ معرفی شده بود و به رقابت میان این دو اکوسیستم موبایل برای توسعه هرچه بیشتر این قابلیت بالا می‌گیرد. احتمالا نتیجه این رقابت، تسریع دستیابی کاربران به اینترنت ماهواره‌ای روی گوشی‌های موبایل باشد و به این ترتیب، احتمالا ضرورت دسترسی به تجهیزات ارسال و دریافت برای بهره‌مندی از یک سرویس اینترنت ماهواره‌ای -مانند استارلینک- کمرنگ خواهد شد.

فعلا پیشرفت سرویس ارتباط ماهواره‌ای در گوشی‌های آی‌فون در این حد است که قرار است از شبکه‌ای از ماهواره‌ها و ایستگاه‌های رله زمینی برای ارسال پیام اضطراری در مواقع عدم پوشش شبکه کمک گرفته شود. نحوه کار این سیستم به گونه‌ای است که کاربر باید گوشی خود را به سمت ماهواره بگیرد؛ سپس پیام‌ از طریق ماهواره به ایستگاه زمینی ارسال و بعد از آن، به خدمات اورژانسی هدایت می‌شود. اپل در زمان رونمایی از این قابلیت تاکید کرد که استفاده از آن رایگان نیست و کاربران متقاضی باید حق اشتراک بپردازند. با این حال، هنوز مشخص نیست که محدودیت‌های ارتباط ماهواره‌ای جدیدی که قرار است به گوشی‌های اندرویدی اضافه شود، چیست و آیا سرویس ارتباط ماهواره‌ای کوالکام برای گوشی‌های اندرویدی، پولی است یا به صورت رایگان عرضه خواهد شد. اطلاعات منتشر شده از این دو سرویس جدید نشان می‌دهد که قابلیت Snapdragon Satellite از سیستم‌های اسنپدراگون ۵G مودم RF و ماهواره‌های ایریدیوم و البته طیف باند L برای ارتباط بهره می‌برد. اپل اما از باندهای L  و S استفاده می‌کند که نهاد رگولاتوری ITU Radio برای ارتباطات ماهواره‌ای موبایلی طراحی کرده است.

فعلا اعلام شده که کوالکام قصد دارد افزون بر ارائه خدمات اضطراری، از قابلیت Snapdragon Satellite‌ برای ارسال پیامک و دیگر برنامه‌های کاربردی و حرفه‌ای نیز استفاده کند و به توسعه‌دهندگان اجازه دهد تا نرم‌افزاری را در این رابطه بسازند. سیستم ارتباطی دو طرفه، در نهایت به ارتباط با دستگاه‌های غیر از گوشی‌های هوشمند ‌مانند تبلت، لپ‌تاپ، وسایل نقلیه و اینترنت اشیا نیز ختم خواهد شد. شرکت تی-موبایل آمریکا نیز در تابستان گذشته و با کمک ماهواره‌های شرکت استارلینک، توانست قابلیت مشابهی را برای ارسال پیام کوتاه برای کاربران فراهم کند.

اسنپدراگون ۸ نسل۲ یعنی همان پردازنده جدیدی که قرار است این امکان را به گوشی‌های اندرویدی اضافه کند، در ماه نوامبر معرفی شد و کوالکام از آن به عنوان پلتفرم جدیدی برای ارتقای عملکرد گوشی‌های پیشرفته شرکت‌ها یاد کرد. این پردازنده ۴ نانومتری از یک هسته ۲/ ۳ گیگاهرتزی، چهار هسته ۸/ ۲ گیگاهرتزی و سه هسته ۲ گیگاهرتزی بهره می‌برد. در حال حاضر، گوشی‌های شیائومی۱۳، موتو ایکس ۴۰، ویوو ایکس ۹۰ پرو پلاس به این پردازنده مجهزند و قرار است مدل‌های دیگری از شرکت‌های ایسوس، وان‌پلاس و سونی نیز با این چیپست روانه بازار شوند. ناگفته نماند که اگرچه امکان راه‌اندازی قابلیت  Snapdragon Satellite‌در این تراشه جدید گنجانده شده، اما کوالکام هنوز زمان دقیقی را برای عرضه این قابلیت جنجالی مشخص نکرده و هنوز معلوم نیست کدام گوشی‌های اندرویدی به عنوان نخستین مدل‌ها، قادر به استفاده از آن خواهند بود. اگرچه هنوز زود است که کاربران عادی در ایران بتوانند روی استارلینک و این قابلیت جدید موبایلی به عنوان روشی برای دور زدن محدودیت‌های اینترنتی حساب کنند، اما آغاز تمرکز شرکت‌های بزرگ فناوری بر چنین قابلیتی می‌تواند نویدبخش آن باشد که در آینده‌ای نزدیک، تمامی کاربران جهان از امکانی برای دسترسی به ارتباطات اینترنتی غیرمحدود بهره‌مند شوند.