تخمین فقر و ثروت از رفتار کاربران موبایل

آی‌تی ایران: در کشورهای در حال توسعه یا کشورهای درگیر جنگ که سرشماری‌های دولتی با فاصله زمانی زیاد و به ندرت انجام می‌شوند، جمع‌آوری اطلاعات در راستای ارائه خدمات عمومی یا سیاست‌گذاری، می‌تواند مشکل، خطرناک و تقریبا غیرممکن باشد. از سوی دیگر دکل‌های ویژه تلفن همراه، حتی در مناطقی که با چالش‌های مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند، فرآیند نصبی به‌مراتب ساده‌تر از نصب تلفن‌های ثابت دارند. این در حالی است که گوشی‌های همراه به‌طور گسترده در میان افراد فقیر و متمول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در جدیدترین تحقیقات، محققان دانشکده اطلاعات و دپارتمان مهندسی دانشگاه واشنگتن، روشی را برای تخمین توزیع ثروت و فقر در نواحی مختلف، آن‌هم بر مبنای مطالعه اطلاعات مربوط به تماس‌ها و پیامک‌ها بر روی گوشی‌های هوشمند، پیشنهاد داده‌اند. این اطلاعات شامل مواردی مانند زمان، مکان و طبیعت رویدادهای مرتبط با گوشی‌های هوشمند و نه محتویات آنها هستند. این بررسی‌ها در تاریخ ۲۷ نوامبر سال جاری میلادی در نشریه Science منتشر شده‌اند. Joshua Blumenstock از اعضای اصلی این تیم تحقیقاتی در این‌خصوص می‌گوید: «اندازه‌گیری‌های دقیق کمی، کلید اتخاذ تصمیمات مهم درخصوص تخصیص رفاه اجتماعی و توزیع کمک‌های بشردوستانه هستند. اما در اکثر کشورهای در حال توسعه، چنین اطلاعات مهم و ارزشمندی وجود ندارند. آنچه ما در این تحقیق نشان دادیم و به‌نظر من کاملا کاربردی و هدفمند است، استفاده از اطلاعات گوشی‌های هوشمند در جهت تخمین ثروت و فقر در جوامع مختلف است.»این تحقیقات در روآندا در شرق آفریقا و با جمعیت ۱۱ میلیون، انجام گرفته است. در این تحقیقات، مصاحبه تلفنی با هزار مالک گوشی همراه که به‌طور اتفاقی انتخاب شده بودند، انجام گرفت. این سوالات به نحوی طراحی شده بودند تا موقعیت این افراد در نردبان اقتصادی و اجتماعی، به‌عنوان علامت مشخصه ثروت در اطلاعات اخذ شده مشخص شود.

درخصوص این هزار نفر، اطلاعات کاملی درخصوص ثروتمند یا فقیر بودن آنها در دسترس بود و بر همین اساس، محققان این اطلاعات را با روند حاکم در میان مشترکان دیگر یک سرویس‌دهنده، در جهت مشخص کردن وضعیت اجتماعی و اقتصادی سرویس‌گیرندگان، ارتباط دادند. بدین ترتیب الگوهایی ساده و کاربردی پدیدار شدند. به‌عنوان مثال، افراد متمول تمایل دارند که در مقایسه با افراد فقیرتر، تعداد تماس تلفنی بیشتری برقرارکنند اما این تنها یکی از هزاران بیت داده‌ای است که به این فرآیند بررسی، جهت می‌داد.نحوه پیش‌پرداخت مشترکان نیز می‌تواند به‌عنوان یکی دیگر از موارد قابل‌توجه، مدنظر قرارگیرد. کاربرانی که کارت‌ شارژهای ۱۰ دلاری خریداری می‌کنند معمولا در مقایسه با کاربرانی که کارت‌ شارژهای ۵۰ سنتی می‌خرند، متمول‌تر هستند. ریتم تماس‌های برقرارشده نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. افرادی که در طول ساعت‌های کاری طول روز با دیگران تماس می‌گیرند تفاوت آشکاری با افرادی که در ساعت‌های بدون قاعده‌ای تماس می‌گیرند، دارند زیرا این افراد معمولا در زمره کارگرانی قراردارند که در ساعت‌های کاری با توجه به مشغله بالا امکان برقراری تماس را ندارند.

تعداد تماس‌های دریافتی نیز از جمله فاکتورهای مدنظر قرارگرفته در این بررسی‌ها است. با توجه به اینکه در روآندا، فرد تماس‌گیرنده هزینه تماس را پرداخت می‌کند افراد فقیرتر معمولا تعداد تماس‌های ورودی بیشتری در مقایسه با تعداد تماس‌های خروجی دارند. در این قسمت از تحقیق از پدیده‌ای به‌عنوان «flashing» نیز یادشده که در آن فرد فقیرتر با دوست متمول‌تر خود تماس می‌گیرد و سریعا گوشی را قطع می‌کند تا بدین‌ترتیب از طرف مقابل درخواست کند تا با او تماس بگیرد.