مصرف گندم 23 میلیون تن بیشتر شد
تولید و مصرف جهانی گندم در سال 2009 به ترتیب معادل 675 میلیون و 644 میلیون تن بوده است
نفیسه آفرین‌زاد- تازه‌ترین گزارش جهانی غلات نشان می‌دهد که حجم تولید و مصرف انواع غلات طی سال۲۰۰۹ به ترتیب، ۲۰ میلیون تن کاهش و ۲۳ میلیون تن افزایش یافته ضمن اینکه مبادلات تجاری غلات در همین سال ۱۷میلیون تن نسبت به سال گذشته میلادی کاهش یافته است.

براساس گزارش جهانی وضعیت غلات در سال 2010 میلادی که روی پایگاه اطلاع‌رسانی فائو(سازمان جهانی خواربار) منتشر شده است،‌ بازارهای جهانی گندم به ویژه در نیمکره شمالی، با توجه به سطح مطلوب بارندگی، در وضعیت مطلوبی به سر می‌برند که در این میان، حجم مبادلات تجاری این محصول از نواحی اروپا و دریای سیاه با آمریکای جنوبی، بسیار شاخص است و این موضوع، افزایش رقابت آمریکای جنوبی را با آمریکای شمالی در تجارت گندم نشان می‌دهد.ضمن این که حجم محصول گندم غنی‌سازی شده و به تبع، تبادلات تجاری این محصول نیز به طور ویژه‌ای افزایش پیدا کرده است.
این در حالی است که مبادلات تجاری محصول ذرت آمریکا با توجه به نوسان قیمت دلار و نفت خام، به سطح پیش‌بینی شده نرسیده؛ اگر چه برآوردهای کارشناسی حاکی از افزایش حجم این محصول غله تا پایان سال ۲۰۱۰ است.
در بازار دانه‌های روغنی نیز، نکته شاخص، افزایش حجم این محصولات به تبع رشد قابل توجه حجم تولیدات دانه‌ روغنی سویا در آمریکای جنوبی است.اگر چه نگرانی در زمینه کاهش حجم این محصول در دو کشور بزرگ تولیدکننده یعنی برزیل و آرژانتین نیز وجود دارد.
در این میان، کاهش حجم محصول برنج سفید تایلند طی دو سال متوالی به تبع کاهش حجم این محصول در کل آسیا، نگرانی‌هایی پدید آورده است.
کاهش 15 میلیون تنی حجم مبادلات گندم
حجم تولید جهانی گندم در سال ۲۰۰۸، ۶۸۶ میلیون تن بود که براساس پیش‌بینی‌ها، این میزان تا پایان سال ۲۰۰۹، به ۶۷۵ میلیون تن رسید و حجم مصرف گندم نیز در سال ۲۰۰۸، ۶۴۰ میلیون تن بود که که این میزان به ۶۴۴ میلیون تن تا پایان سال ۲۰۰۹ بالغ شده است.بر این اساس، حجم تولید و مصرف گندم در جهان تا پایان سال ۲۰۰۹، به ترتیب ۱۱میلیون تن کاهش و ۴میلیون تن افزایش و حجم مبادلات تجاری گندم نیز با ۱۵میلیون تن کاهش، از ۱۳۶میلیون تن در سال ۲۰۰۸ به ۱۲۱میلیون تن در سال ۲۰۰۹ افزایش داشته است.
افزایش 28میلیون تنی مصرف ذرت در جهان
بر اساس این گزارش، حجم تولید و مصرف ذرت نیز به ترتیب، از ۷۹۴ و ۷۸۰میلیون تن در سال ۲۰۰۸ میلادی، به ۸۰۰ و ۸۰۸میلیون تن تا پایان سال ۲۰۰۹ رسید که حجم تولید و مصرف این محصول غله تا پایان سال میلادی مذکور، به ترتیب هفت و ۲۸میلیون تن افزایش نشان می‌دهد. در عین حال قابل توجه است که در گزارش جهانی غلات، به رغم افزایش تولید ذرت، نرخ رشد حجم مبادلات این محصول غله نسبت به رقم ۸۴میلیون تنی سال ۲۰۰۹، صفر بوده است.
چند و چون تولید و مبادلات غلات
بر اساس آنچه که فائو از وضعیت تولید، مصرف و حجم مبادلات تجاری تمامی انواع غلات در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ منتشر کرده، حجم تولید انواع غلات در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۱۷۹۶میلیون تن بوده که این میزان تا پایان سال ۲۰۰۹ با ۲۰میلیون تن کاهش به ۱۷۷۶ میلیون تن در سال ۲۰۰۹ رسیده است.
حجم مصرف انواع غلات نیز در سال 2008، 1724میلیون تن بوده که این رقم تا پایان سال 2009، 23میلیون تن افزایش را نشان می‌دهد.
بنابراین گزارش، مجموع حجم مبادلات تجاری انواع غلات نیز در سال ۲۰۰۸میلادی، ۲۴۸میلیون تن بوده که این میزان تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی، ۱۷میلیون تن کاهش داشته است.
نوسان قیمت‌ها
گفتنی است، گزارش جهانی غلات در سال ۲۰۱۰ میلادی به بررسی میزان قیمت صادراتی انواع محصول غله نیز پرداخته است که براساس آن، نقطه اوج قیمت صادراتی گندم از سال ۲۰۰۹ تا پایان مارس ۲۰۱۰ میلادی، نوامبر ۲۰۰۹ بوده که قیمت این محصول به حدود ۲۳۵ دلار در هر تن رسیده است.
نقطه اوج قیمت صادراتی ذرت نیز از نوامبر 2009 تا آخر مارس 2010 میلادی، در ژانویه 2010 بوده که قیمت این محصول به حدود 190 دلار در هر تن افزایش پیدا کرده است.
قیمت صادراتی برنج نیز، بین مدت زمان نوامبر تا دسامبر ۲۰۰۹ با ۶۴۰ دلار به ازای هر تن در اوج قرار داشته است.
نقطه اوج قیمت صادراتی دانه‌های روغنی نیز در مدت زمان نوامبر 2009 تا آخر مارس 2010 میلادی، ژانویه 2010 بوده که قیمت هر تن از این محصول به ویژه دانه سویا، به حدود 425 دلار رسیده است.
براساس این گزارش، بیشترین قیمت محصولات غله، مربوط به برنج است و پس از آن، دانه‌های روغنی، گندم و ذرت در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
افزایش 19 میلیون تنی حجم ذخایر غلات
به گزارش دنیای‌اقتصاد، در گزارش جهانی غلات، حجم ذخایر انواع غلات نیز مورد بررسی قرار گرفته که بر این اساس، حجم ذخایر جهانی گندم با ۳۱ میلیون تن افزایش از ۱۶۶ میلیون تن در سال ۲۰۰۸، به ۱۹۷ میلیون تن تا پایان سال ۲۰۰۹ رسیده است. این درحالی است که حجم ذخایر ذرت جهان با ۹ میلیون تن کاهش، از ۱۵۱ میلیون تن در سال ۲۰۰۸ به ۱۴۲ میلیون تن تا پایان سال ۲۰۰۹ رسید.
براساس ارزیابی‌های صورت گرفته، مجموع حجم ذخایر غلات جهان افزایش داشته است؛ به‌گونه‌ای که حجم ذخایر این محصولات از 365 میلیون تن در سال 2008 به 394 میلیون تن تا پایان سال 2009 رسیده که این میزان، 29 میلیون تن افزایش نشان می‌دهد.
نکات توجه برانگیز
بخش پایانی گزارش جهانی غلات به بررسی رویدادهای مهم و نادر بازار جهانی غلات از ابتدای سال 2010 میلادی تاکنون نیز پرداخته است که از جمله این رویدادها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فروش ۱۵۰ هزار تنی گندم در ترکیه؛
- خرید حدود30 هزار تن گندم در عراق؛
- شروع کشت بهاره غلات با دو هفته تاخیر از ابتدای مارس در اوکراین؛
- کاهش سطح زیر کشت دانه‌های روغنی به‌رغم پیش‌بینی افزایش حجم تولید این محصول در چین؛
- افزایش حجم تولید ذرت به‌رغم تاخیر در بارندگی‌های فصلی در آرژانتین؛
- افزایش 2 میلیون تنی حجم ذخایر ذرت و رسیدن حجم این محصول به 7/45 میلیون تن، افزایش 5/0 میلیون تنی ذخایر گندم و رسیدن حجم ذخایر این محصول به 2/27 میلیون تن و کاهش 5/0 میلیون تن ذخایر دانه‌های روغنی و رسیدن حجم ذخایر این محصول به 6/38 میلیون تن در آمریکا؛
- خرید ۱۲۰ هزار تن گندم از روسیه و فرانسه توسط مصر؛
- پیش‌بینی افزایش 3 درصدی کشت غلات نسبت به سال گذشته در قزاقستان؛
- خرید ۱۱۰ هزار تن گندم و ۵۵ هزار تن ذرت در کره جنوبی؛
- خرید 3/0 میلیون تن گندم از اروپا در الجزیره؛
- خرید ۲۵ هزار تن گندم و ۵۰ هزار تن جو در تونس؛
- مبادله تجاری 1/4 میلیون تن جو در اروپا؛
- ادامه ممنوعیت صادرات گندم در هند؛
- پیش‌بینی افزایش 3/0 میلیون تنی صادرات جو در الجزیره ؛
- خرید ۱۰۰ هزار تن گندم دریای سیاه در بنگلادش؛
- خرید 165 هزار تن جو آمریکا در کره جنوبی؛
- تخریب محصولات غله به علت هوای سرد در اوکراین؛
- خرید 50 هزار تن گندم اروپا توسط فیلیپین.

واردات 6/4 میلیون تن گندم در سال 88
در سال گذشته چهار میلیون و ۶۶۴ هزار و ۴۰۰ تن گندم به ارزش یک میلیارد و ۱۸۰ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار به کشورمان وارد شد. بنا به آمار گمرک ایران در سال گذشته سهم وزنی و ارزشی گندم از کل واردات کشور به ترتیب ۹ و ۱۴/۲ درصد بوده است. قیمت متوسط هر کیلو گندم وارداتی نیز در سال گذشته ۳/۰ دلار (معادل حدود ۳۰۰ تومان) بوده که این رقم در مدت مشابه سال پیش از آن معادل حدود ۴۰۰ تومان برآورد شده است. میزان واردات گندم به کشورمان در سال ۸۷ نیز پنج میلیون و ۷۳۷ هزار و ۹۰۰ تن به ارزش دو میلیارد و ۲۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار با سهم ۱۳ و ۶۲/ ۳ درصدی وزنی و ارزشی از کل واردات کشورمان طی آن مدت بود. مقایسه این ارقام نشان می‌دهد میزان واردات گندم به کشورمان طی سال گذشته نسبت به سال ۸۷ از نظر وزن و ارزش به ترتیب ۷۱/۱۸ و ۸۳/۴۱ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که آمار گمرک کشور نشان می‌دهد روند واردات گندم در ۱۰ ماهه سال گذشته نسبت به مدت مشابه در سال ۸۷ صعودی و تنها در دو ماه پایانی سال ۸۸ روند این واردات کاهشی شد. بیشترین میزان این افزایش نیز در ماه مرداد سال گذشته نسبت به مدت مشابه در سال ۸۷ بود که هشت هزار و ۸۹۶ درصد افزایش یافته بود.