امیر شاملویی: جریان‌های ملی‌گرا در سال جاری به خصوص پس از برگزیت به‌طور گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته و نگرانی را در مورد پیامدهای حاصل از افزایش ناسیونالیسم افزایش داده‌اند. با این رویدادها، تحقیقات فراوانی پیرامون چگونگی و چرایی این اقدامات و ریشه‌های اجتماعی و اقتصادی آن شکل گرفته بود که شوک دوم نیز به آن افزوده شد. در واقع، انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا باعث شگفتی همگان شد و بسیاری از کارشناسان این انتخاب را تداوم جریان رو به‌ رشد ملی‌گرایی در سراسر جهان و کشورهای غربی دانستند. اکنون رهبران حزب‌های ملی‌گرا و بسیاری از افرادی که مخالف با سیاست‌های مهاجرت بودند، امیدوار به پیروزی چنین شخصیت‌هایی مانند ترامپ در انتخابات این کشورها هستند؛ موجی که کشورهای مختلفی از فرانسه گرفته تا یونان و ایتالیا و اتریش و هلند را درنوردیده است. با این حال نمی‌توان دامنه ملی‌گرایان و پیروزی آنان را در انتخابات تنها به کشورهای غربی محدود دانست. به نظر می‌رسد کشورهای چین، روسیه، ترکیه و حتی تا حدودی هند نیز درگیر سیاست‌های ناسیونالیستی رهبران خود شده‌اند. ناسیونالیسمی که به معنای دوست داشتن وطن نیست و ممکن است در موارد پیامدهای منفی برای اقتصاد، اجتماع و سیاست حاکم بر یک کشور همراه داشته باشد. اما چه عواملی موجب شده است که این حرکت رو به ملی‌گرایی شکل بگیرد؟

یکی از عواملی که بسیار مورد تاکید قرار گرفته است، جهانی شدن و آسیب دیدن کارگران یقه آبی و برخی کسب‌و‌کارها به واسطه آن است. در واقع تشدید مهاجرت در چند سال اخیر با بروز جنگ و ناامنی در مناطقی به خصوص خاورمیانه و شمال آفریقا موجب هجوم پناهجویان به کشورهای غربی شد. رکود اقتصادی و بیکاری در کنار این عامل و تغییر ترکیب جمعیتی موجب شده است، احساسات منفی علیه افرادی که به این کشورها پناهنده شده‌اند، شدت بگیرد. با این حال ترکیب جمعیتی گویای نکته دیگری نیز هست و آن این است که جوانان چندان با رویکرد جهانی شدن مشکلی ندارند، حتی در کشورهایی نظیر فرانسه که جبهه ملی در حال قدرت گرفتن است، بیش از سه چهارم جوانان معتقدند جهانی‌شدن نیروی خوبی برای این کشور است. با توجه به آنچه گفته شد، احتمالا هر چند اکنون زمان جدایی کشورها فرارسیده است؛ اما آینده احتمالا در اختیار افراد جهان‌وطن خواهد بود. در ادامه به بررسی دیدگاه‌هایی درخصوص ملی‌گرایی و شکل‌گیری آن در جهان و پیامدهایش می‌پردازیم.