کاربرد دوگانه تکنولوژی

دکتر ابراهیم یاوری

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

در عصر ارتباطات زندگی می‌کنیم و هر روز شاهد پیشرفت‌های باور نکردنی در این بخش هستیم. از تولید نرم‌افزارهایی که بسیاری از امورات زندگی روزمره بشر را به سمت رفاه و سرعت راهبری می‌کنند تا تولید سخت‌افزارهایی که تفاوتشان با انسان به موضوع درک و شعور رسیده است. اتصالات و ارتباطات فوری در دنیای مجازی زمینه غیر‌قابل‌چشم‌پوشی را برای بخش‌های بازاریابی به‌وجود آورده‌اند. تا با استفاده از ظرفیت‌های این بخش به تجمیع مخاطبان اینترنتی و تحت شبکه بپردازند. بیشتر بنگاه‌های تجاری هم در قرن حاضر به سرمایه‌گذاری‌های مستقل در این حوزه می‌پردازند و ردیف بودجه‌های مشخصی را برای توسعه ظرفیت‌های الکترونیکی اختصاص می‌دهند.

توسعه شبکه‌های اجتماعی، عرصه نوظهوری را پیش پای خرده‌فروشان و فروشندگان با هدف بازارهای جهانی گذاشته است. قطعا زندگی در چنین جهانی ضمن وجود مدرنیسم وتسهیل امور به همراه مشکلات ناخواسته‌ای خواهد بود که همیشه عناصر منفی و خرابکار اجتماعی و فرهنگی این مشکلات را پدید می‌آورند.در مقابله با این مشکلات و پیامدهای منفی از سال‌های اولیه دوره صنعتی شدن جهان و پیشرفت بشر در توسعه و ارتقای تکنولوژی نیز سال‌ها است که برنامه‌ریزان فرهنگی و اجتماعی در تمام کشور‌ها مشغول ارائه راهکارهایی بوده‌اند. راه‌حل‌های متفاوتی نیز به‌کار گرفته شده و تجربه شده است؛ ولی آنچه در تمامی کشورها، فرهنگ‌ها به قطع یقین نتوانسته است مشکلات را در بلندمدت حل کند، سرکوب تکنولوژی، سرکوب استفاده‌کنندگان از آن و سرکوب تولیدکنندگان آن بوده است.

امروز دنیای مجازی تمامی مرزها را شکسته و در تمامی سرزمین‌ها جایگاه خود را ایجاد کرده است. این موضوع تا حدی پیش رفته است که همه دانشمندان جنگ‌های آینده را در این فضا پیش‌بینی می‌کنند.یکی از بزرگ‌ترین معضلات تکنولوژی به خصوص شبکه‌های اجتماعی کاربرد دوگانه این تکنولوژی‌ها است. هم جماعت متفکر و صاحب سبک و فرهنگ و هم جماعت منحرف و سوء‌استفاده‌گر می‌توانند از این ماشین تکنولوژی نهایت استفاده را برای توجیه تفکرات‌شان داشته باشند.در مقابل سیاست‌گذاران دو راه‌حل پیش رو داشته و دارند. چنانچه به سیاست شکست خورده و بی‌نتیجه سرکوب استفاده از تکنولوژی الکترونیک و دنیای مجازی که سال‌ها است کشورمان درگیر آن است و در مقابل هزینه‌های سنگین آن نتیجه چندان موفقیت‌آمیزی به‌دست نیاورده، ادامه دهیم، نتیجه از قبل معلوم است، ولی اگر ما با استفاده از همین فضا بتوانیم در راه اصلاح جامعه و فرهنگ مورد نظر قدم برداریم نه تنها می‌توانیم برای ملت خود راهگشا باشیم، بلکه برای سایر ملل با خرد و فرهنگ نیز می‌توانیم نقش موثری در شفاف‌سازی و حقانیت عقایدمان داشته باشیم.