مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین
پایگاه خبری تحلیلی نمای اقتصاد
ژی ژین پینگ، رئیس‌جمهوری چین در چارچوب سفر منطقه‌ای خود به خاورمیانه، دوم بهمن و در صدر یک هیات بزرگ سیاسی- اقتصادی و بعد از حدود ۱۴ سال، به ایران سفر کرده است. به مناسبت سفر رئیس‌جمهوری چین و با توجه به جایگاه سیاسی چین به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و همچنین جایگاه برجسته اقتصادی این کشور به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای بین‌المللی و از مهم‌ترین شرکای تجاری اقتصادی ایران، به بررسی تجارت متقابل دو کشور و در انتها به معرفی مهم‌ترین فرصت‌ها و مزیت‌های دو کشور در صادرات و واردات کالاهای مختلف پرداخته شده است. کشور چین امروزه به یکی ازغول‌های اقتصادی جهان تبدیل شده است. از عملکرد این کشور در کشور‌های خاورمیانه و شمال آفریقا چنین برمی‌آید که چین سیاست حضور هر چه بیشتر در کشورهای این منطقه را دنبال می‌کند. بعد از تحریم‌هایی که ایالات‌متحده آمریکا بر ایران تحمیل کرده است، رابطه میان ایران و چین از قبل بیشتر شده و حجم مبادلات نیز افزایش یافته است.
رابطه اقتصادی ایران و چین
اگر چه رابطه اقتصادی ایران و چین دارای سابقه تاریخی طولانی مدتی است و بیشتر در طول این مدت بر اساس تجارت نفت‌و گاز قرار داشته است؛ اما تحریم‌های بین‌المللی برای ایران و رشد قابل توجه اقتصاد چین باعث شده است که این روابط تجاری دستخوش تغییراتی شود؛ درحالی‌که کالا‌های کم‌کیفیت و ارزان‌تر چینی امروزه در بازار‌های ایران بیشتر در اختیار مصرف‌کنندگان ایرانی قرار می‌گیرد، دیگر وابستگی بازار‌های ایران به کالا‌های اروپایی مانند گذشته نیست. بر اساس آمارهای رسمی، چین برای ایران اولین شریک تجاری در صادرات است و در بخش واردات بعد از امارات‌متحده عربی در رتبه دوم قرار دارد.

بررسی مبادلات تجاری ایران و چین
در نمودار یک رابطه تجاری کالایی ایران و چین براساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان داده شده است.همچنین با توجه به آمار، تراز تجاری کالایی ایران با چین براساس ارزش دلاری و از سال ۱۳۷۴ تاکنون منفی است که با توجه به حجم گسترده اقتصاد چین، قابل‌انتظار است. نکته قابل تامل دیگر در میزان وزنی صادرات و واردات کالایی بین دو کشور است که از سال ۱۳۸۳ به بعد، وزن کالاهای صادراتی ایران در مقایسه با صادرات متقابل چین، به شدت افزایش یافته و این موضوع متاثر از افزایش صادرات مواد خام طبیعی یا مواد اولیه است که در مقابل صادرات چین به ایران و به نسبت وزن خود از ارزش کمتری برخوردار هستند. وزن صادرات و واردات از چین در طول زمان در نمودار ۲ به تصویر کشیده شده است. با ورود نفت به محاسبه تراز تجاری چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان و ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان انرژی در جهان، وضعیت تراز تجاری دو کشور به‌طور کلی تغییر می‌کند؛ به‌طوری‌که ملاحظه می‌شود از سال ۱۹۹۹ و با سرعت گرفتن رشد اقتصادی چین، تراز تجاری بین دو کشور به شکل معناداری و به نفع ایران مثبت می‌شود. وضعیت تراز تجاری با چین همچنین مجموع تجارت با این کشور در نمودارهای زیر وضعیت تراز تجاری و کل مبادلات با چین آمده است. ۱۰ کالای برتر صادراتی ایران به چین چیست؟ ۱۰ کالای صادراتی برتر ایرانی به ترتیب: نفت و سوخت‌های معدنی با سهمی حدود ۷۰ درصد از صادرات و سپس پلاستیک‌ها، سنگ‌های فلزی، مواد شیمیایی و آلی، نمک، گوگرد، خاک، سنگ، آهک و سیمان، مس و ترکیبات آبمیوه‌ها و آجیل، آلومینیوم و ترکیبات آن، پنبه، پشم و موی حیوانات هستند. ۱۰ کالاکه بیشترین سهم واردات از چین را دارند، چیست؟ ۱۰ کالای چینی که بیشترین واردات به کشور را دارند، عبارتند از: ماشین آلات بویلرها و رآکتورهای هسته‌ای، لوازم و تجهیزات الکتریکی وسایل حمل‌و‌نقل به جز ریلی، مبلمان و روشنایی‌ها و ساختمان پیش‌ساخته، محصولات آهنی و فولادی و پلاستیک‌ها، محصولات سرامیکی، آهن و فولاد، کاغذ و مقوا، محصولات چرمی حیوانی و مسافرتی. براساس آمارهای بین‌المللی، بیش از ۷۷ درصد صادرات ۱۰ قلم کالای برتر صادراتی ایران به چین را نفت و سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهد؛ ولی در مقابل واردات ۱۰ قلم کالای برتر صاداتی چین به ایران، از یک توازن نسبی برخوردار هستند.

فرصت‌ها و مزیت‌ها
با ورود برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و کشورهای ۱+۵ به مرحله اجرا و رفع تمام تحریم‌های ناشی از برنامه هسته‌ای ایران، انتظار می‌رود با رفع موانع ارتباط مستقیم با جامعه بین‌المللی، ارتباط اقتصادی ایران و سایر کشورهای جهان، هم از نظر کمیت و هم از نظر کیفیت، ارتقا یابد. چین نیز به‌عنوان یک قدرت سیاسی و اقتصادی بین‌المللی از این قاعده مستثنا نیست و از مدیران اقتصادی کشور انتظار می‌رود که در شرایط فعلی کشور و با رفع محدودیت‌های گذشته، در شناسایی هرچه بیشتر و بهتر ظرفیت‌های متقابل دو کشور اقدام کنند.

بررسی وضعیت تجاری متقابل ایران و چین در سال ۲۰۱۴ میلادی: براساس ۱۰ قلم کالای مهم صادراتی و وارداتی دو کشور


مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین

مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین

مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین

مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین

مزیت‌های تجاری در مبادلات ایران و چین