اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۵۹۷۰

• بازار کار پس از تحریم و کرونا

  در حالی که ۵۰‌درصد کل بیکاران کشور دچار پدیده بیکاری طولانی‌‌‌مدت هستند، بخش صنعت از جذب نیروی کار کافی ناتوان است. شواهد مختلف نشان می‌دهد به‌رغم شروع دوره احیای بازار کار ایران که در دو سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به جذب بیش از ۴۵۰هزار نفر در مشاغل مختلف اقتصاد ایران منجر شد، بازار کار ایران از مشکلات بسیاری رنج می‌‌‌برد که لاینحل باقی مانده‌‌‌اند. برای نمونه شکاف جدی میان تقاضای نیروی کار ساده و فاقد مهارت همزمان با افزایش چشمگیر عرضه نیروی کار تحصیل‌‌‌کرده موجب شده تا بیکاری در میان جوانان و فارغ‌‌‌التحصیلان به اوج برسد. در عین حال مساله نرخ مشارکت پایین زنان موجب شده تا اقتصاد ایران عملا تنها با یک موتور به کار خود ادامه دهد و از موهبت خلاقیت و توانمندی نیمی از جمعیت خود محروم باشد. شواهد آمارهای رسمی از جمله گزارش اتاق بازرگانی ایران با عنوان «تحلیل وضعیت بازار کار» که در مهر ۱۴۰۲ نوشته شده، تاثیر بلندمدت متغیرهایی نظیر تحریم و کرونا بر اقتصاد ایران را به‌خوبی نشان داده و از مکانیزم عمل بازار کار طی حدود دودهه فراز و فرود، رونمایی می‌کند.
• 

  پارادوکس بازار کار ایران

  سید امیرمحمد علوی/دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

  مدت‌‌‌هاست که صاحبان صنایع و مشاغل تولیدی در ایران از کمبود نیروی کار گلایه می‌کنند. از آن طرف نرخ بیکاری در کشور در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. از دلایل اصلی این امر می‌‌‌توان به دستمزد پایین و نبود مهارت کافی در نیروی کار اشاره کرد. به‌منظور بررسی این موضوع می‌‌‌توان به‌صورت جداگانه سمت تقاضا و عرضه نیروی کار در اقتصاد ایران را مورد توجه قرار داد و در انتها با کنار هم قرار دادن مشکلات و مسائل مختلف هر دو طرف، درک مناسبی از وضعیت فعلی بازار کار پیدا کرد.
• 

  صنایع کاربر یا سرمایه‌بر؟

  دکتر زهرا کریمی/عضو هیات علمی بازنشسته دانشگاه مازندران

  طبق برخی گزارش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران، بسیاری از شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک با مشکل تامین نیروی کار روبه‌رو هستند؛ زیرا بخش بزرگی از افراد در سن کار علاقه‌مند نیستند در این واحدها با حداقل مزد قانونی یا مزدهای متعارف اندکی بالاتر از حداقل قانونی کار کنند. تورم بالا تامین هزینه‌های زندگی با مزدهای رایج را ناممکن کرده است. به همین جهت شمار فزاینده‌ای از نیروی کار کشور به فعالیت‌‌‌های کم‌بازده و کاذب مانند دست‌فروشی، دلالی، رانندگی در تاکسی‌‌‌های اینترنتی، پیک موتوری و مشابه آن روی آورده‌اند یا دست به فعالیت‌‌‌های غیرقانونی مانند قاچاق بنزین، گازوئیل، گوشت زنده و دارو و... زده‌اند.
• 

  بازار کار ایران، محدودیت جذب و نگهداشت نیروی‏‏‌کار ماهر

  دکتر سمیه نقوی/پژوهشگر بازار کار

  نقش و کارکردهای نیروی کار ماهر از جمله موضوعات بااهمیت در تولید و به‌ویژه تولیدات صنعتی و با فناوری بالاست که اهمیت آن در سال‌های اخیر بیش از پیش آشکار شده است. کمبود نیروی‌‌‌کار ماهر، چالشی جدی برای اقتصادهای جهانی محسوب می‌شود. تجربه نشان داده است که این امر در شرایط مختلف و با دلایل گوناگون، هم در میان کشورهای توسعه‌یافته و هم در کشورهای در حال توسعه رخ داده است. روندهای عمده‌‌‌ای را که بر ترکیب بازار کار تاثیرگذار هستند، علاوه بر پیری جمعیت، کاهش جمعیت ناشی از مهاجرت یا کاهش نرخ زاد و ولد، تغییر در نرخ مهاجرت داخلی و برون‌‌‌مرزی و رشد صنایع خصوصی که می‌‌‌تواند دستمزد رقابتی‌‌‌تری را نسبت به بخش دولتی به نیروی‌‌‌کار ارائه و زمینه تغییر ترکیب نیروی‌‌‌کار را فراهم آورد، می‌‌‌توان در فرآیند جهانی شدن سریع و تغییرات تکنولوژیک بازار کار جهانی و ناتوانی در مدیریت نیروی‌‌‌کار جست‌وجو کرد که به یک مشکل رو به رشد برای کارفرمایان تبدیل شده است.